Μέσα στις αμέτρητες ιστορίες ή θρύλους που μπορείς να αναλύσεις από μια απλή ονομασία ενός σπηλιού, από τα εκατοντάδες που έχουμε στον νομό Χανίων, η Καντινότρυπα, ένα βάραθρο μεταξύ των χωριών Δραπανό και Παλαιλώνι Αποκορώνου, έχει να μας προσφέρει πολλά.
Σε αυτή την προσπάθεια αφαιρέθηκε ένα κομμάτι βράχος που κρεμόταν πάνω από το κεφάλι αυτών που κατέρχονταν στο βάραθρο. Ένας άλλος πελώριος βράχος βρίσκεται σφηνωμένος στο άνοιγμα της εισόδου και κρέμεται και αυτός.
Στις δυο ώρες που παρέμειναν κάτω οι φίλοι μας, αισθανόμασταν αγωνία για το τι συμβαίνει εκεί και τι αντίκριζαν τα μάτια τους, και έτσι διαρκώς συνεννοούμασταν με φωνές. Μετά την κάθοδο υπάρχει ένας σωρός από πέτρες και χώματα που έχουν πέσει από το άνοιγμα,καθώς και μερικά… σκυλιά που ανάδιδαν βαριά μυρωδιά, αφού μάλλον είχαν ριφθεί πρόσφατα.
Έπειτα από κάθοδο άλλων τεσσάρων μέτρων διανοίγεται βόρεια μια αίθουσα μήκους 15 μέτρων, περίπου νότια μια άλλη 25 και πιο χαμηλά άλλη μία 40 μέτρων επί 15 και πάλι 15μ. ύψους. Ακόμη δυο μικρότερες (διαστάσεων η μια 15X8X15).
Οι τελευταίες είχαν ένα θαυμάσιο διάκοσμο από σταλακτίτες και κολώνες. Μετά, αυτή την πρόχειρη περιγραφή θα αναφερθώ στις ενδιαφέρουσες ιστορίες, που διαδραματίσθηκαν εδώ.
Η ΚΑΝΤΙΝΑ
Άγνωστο πότε ακριβώς, υπολογίζω στα τέλη του περασμένου αιώνα, δηλαδή εκατό χρόνια πριν, κάποια λεβεντόκορμη και όμορφη χωριατοπούλα από μεγάλη οικογένεια των Χανίων, μέσα σε άγνωστες για την ώρα συνθήκες, αγάπησε παράφορα έναν αλλόθρησκο όμορφο νέο, έναν Τούρκο. Υπολογίζω πω πρέπει να ‘ταν γιος κάποιου επιφανούς Καδή (Ιεροδικαστή), γιατί δεν νομίζω να ‘ταν ο ίδιος ο Καδής, μένοντας έτσι η κοπέλα στην ιστορία αυτή σαν Καδίνα ή Καντίνα.
Για να μάθω περισσότερες λεπτομέρειες ερώτησα πολλούς γερόντους στα χωριά της περιοχής, αλλά λίγες είναι οι λεπτομέρειες που έβγαλα. Η κοπέλα πρέπει να καταγόταν από χωριό κοντά στην πόλη των Χανίων και κάποια στοιχεία λένε ότι ίσως ήταν μέλος της οικογένεια Γλυκάκη. Φαίνεται πως οι σχέσεις των ερωτευμένων είχαν προχωρήσει και η οικογένεια της κοπελιάς το “έφερε βαρέως”, καθώς και όλο το χωριό, για το ότι ήθελε να πάρει έναν αλλόθρησκο, έναν Μουσουλμάνο, έναν εχθρό. Ν’ αφήσει την αληθινή πίστη, ν’ αλλαξοπιστήσει, κάλλιο ο θάνατος.
Έτσι μετά από οικογενειακό συμβούλιο τ’ αδέλφια της κοπέλας μια νύχτα την πήγαν σε ένα φιλικό σπίτι στο χωριό Ξηροστέρνι Αποκορώνου, όπου την έκλεισαν για να ξεχάσει το τουρκόπουλο. Στο σπίτι της οικογένειας Πιπεράκη. Ένα ωραίο αρχοντικό που σώζεται ακόμη και σήμερα μάλιστα έχει αναπαλαιωθεί και ανήκει στην οικογένεια Βουράκη. Στην αρχή πάλι φίλοι και δικοί, προσπάθησαν με το καλό και συνέχισαν με ξύλο και φοβέρες. Όμως η αγάπη τέτοια δεν λογαριάζει και η Καντίνα κουβέντα δεν ήθελε να ακούσει για διακοπή του δεσμού.
«Αυτόν θα πάρω και κανέναν άλλο κι αν με σκοτώσετε κιόλας», ήταν η στερεότυπη απάντησή της σε όλους. Έτσι τ’ αδέλφια της αποφάσισαν να δώσουν ένα τέλος στην “ντροπή” αυτή. Η συνέχεια όμως της ιστορίας είναι γνωστή με δύο εκδοχές: Το πιο πιθανό ότι ένα πρωί την πήγαν στην περιοχή όπου βρίσκεται το βάραθρο που περιέγραψα και σε μια τελευταία προσπάθεια άρχισαν πάλι τον ξυλοδαρμό, ενώ η Καντίνα είχε αγκαλιάσει μιαν ελιά που υπάρχει ακόμη εκεί, έχοντας γαντζωθεί πάνω της και δεν έλεγε ν’ αλλάξει βουλή. Γι’ αυτό τη σκότωσαν και την έριξαν σε τούτο εδώ το βάραθρο που από τότε πήρε το όνομα “Καντινότρυπα”. Μια λιγότερο πιθανή εκδοχή μας διηγήθηκαν ακόμη. Πως στο σπίτι των Πιπεράκηδων στο Ξηροστέρνι τ’ αδέλφια της, μη θέλοντας να την μπαλωτάρουν οι ίδιοι, παρακάλεσαν τον Χαράλαμπο Χοντράκη να τη σκοτώσει με την μπιστόλα του· και μετά στάζοντας το αίμα ακόμη από το κορμί της την μετέφεραν και την πέταξαν στην τρύπα. Μάλιστα για καιρό λένε το σπίτι αυτό έσταζε νερό από την οροφή, ακόμη και το καλοκαίρι. Την εκδοχή αυτή μου αφηγήθηκε ο λεβέντης Μαστρομιχάλης από το Ξηροστέρνι που γνώριζε και ένα τραγούδι για τον σκοτωμό αυτό, αλλά δεν μπόρεσε να το θυμηθεί.
Την εποχή μάλιστα εκείνη που πέσανε, το 1918, προσπάθησε να κατεβεί στο βάραθρο για να ανασύρει το σώμα της Καντίνας, ώστε να το θάψουν αλλά δεν τα κατάφερε.
Τση Καντίνας, λοιπόν, το ένα μποτάκι βρήκαν οι σπηλαιολόγοι μας σε μια βαθιά γωνιά του βαράθρου. Την επιβεβαίωση, ότι ανήκε σ’ αυτήν, έδωσε έμμεσα ο τεχνίτης υποδημάτων φίλος Γιώργος Μοσχονάς, που χωρίς να αναφερθώ στην ιστορία, γνωμάτευσε ότι αυτό είναι κατασκευής πριν από το 1925 και πιθανόν από Τούρκο τεχνίτη μάλλον της Πόλης!! Φαίνεται ότι ο νεαρός φίλος της Καντίνας, τής έφερνε δώρα από την Πόλη τότε.
Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΣ
Άλλα για την τρύπα αυτή ακούγεται και μια άλλη δραματική ιστορία. Πριν από πενήντα χρόνια, στη μεταπολεμική ανώμαλη περίοδο, είχαν φτάσει στα Χανιά για λόγους που δεν βεβαιώθηκαν ακόμη, μερικοί Βούλγαροι. Από τους ηλικιωμένους της περιοχής ακούγονται διάφορες εκδοχές. Ο καπετάν Γιώργης Τζομπανάκης μιλεί για προδότες Γερμανόφιλους, που έφυγαν από την πατρίδα τους με το τέλος του πολέμου για να γλιτώσουν. Γεγονός είναι πως ένας από αυτούς εργαζόταν σε οικογένεια στο χωριό Πλάκα Αποκορώνου, αλλά κάποια μέρα κάτι δεν πήγε καλά στις σχέσεις του με τ’ αφεντικά του ή οι αντάρτες της περιοχής από αισθήματα εκδικήσεως τον πήραν και τον έφεραν και αυτόν εδώ, όπου τον εκτέλεσαν και τον έριξαν ξυπόλητο στην τρύπα. Για καιρό πήγαιναν ως εκεί τα παιδιά και κοίταγαν τον Βούλγαρο που το άψυχο κουφάρι του είχε στραλίξει στο πρώτο πατάρι. Το κρανίο του βρίσκεται σε μια γωνία του βάραθρου.
