Βιότοπος – περιγραφή
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Carum carvi (Κάρον το κάρβι) και ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδοφόρων. Το συναντούμε στη χώρα μας με τις ονομασίες Κάρβι, Κιούμελ, Αγριοκύμινο.
Είναι φυτό διετές, ύψους 30-70 εκατοστών. Φύλλα λεία, διπτεροειδή. Άνθη λευκά, διαταγμένα σε όρθιο σκιάδιο. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τα έντομα. Καρποί επιμήκεις, με αυλακώσεις, αρωματικοί, χωρισμένοι συνήθως σε μερικάρπια. Έχουν φωτεινό καφέ χρώμα. Περιέχουν δύο σπόρους με τους οποίους αρωματίζουν κέικ, μπισκότα, ψωμιά, τυριά, βρασμένα φρούτα, ψητά μήλα και κυδώνια και πιάτα με κρέας.
Από το αιθέριο έλαιο του φυτού αρωματίζεται ένα περίφημο λικέρ και με τα χλωρά του φύλλα γαρνίρονται βραστά, σούπες και σαλάτες λαχανικών.
Οι σπόροι όταν τους μασάμε, είναι ένα θαυμάσιο αρωματικό στόματος.
Φύλλα, ρίζα και σπόροι του φυτού είναι βρώσιμα.
Ιστορικά στοιχεία
Είναι αρωματικό φυτό γνωστό στην Ευρώπη εδώ και πέντε χιλιάδες χρόνια. Αυτή ήταν η ηλικία που ανέφεραν οι επιστήμονες όταν μελέτησαν απολιθωμένους σπόρους, που βρέθηκαν σε αρχαιολογικές ανασκαφές των μεσολιθικών χρόνων. Οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και οι Άραβες το είχαν σε εκτίμηση. Τον 13ο αιώνα οι Ευρωπαίοι το χρησιμοποιούσαν για το άρωμα του στο μαγείρεμα και τα γλυκά.
Το κάρβι έχει χρησιμοποιηθεί στη λαϊκή ιατρική ειδικά για την θεραπεία του πεπτικού συστήματος λόγω της αντισπασμωδικής και καταπραϋντικής του δράσης. Γνώριζαν ότι ανακουφίζει από τα φουσκώματα και βελτιώνει την όρεξη.
Συστατικά-χαρακτήρας
Στα συστατικά του βοτάνου βρίσκουμε έλαιο, τανίνη και μέχρι 6% πτητικό έλαιο το οποίο περιέχει 60% καρβόνη (που του δίνει την ιδιαίτερη γεύση) και 20% λιμονέλαιο.
Οι σπόροι περιέχουν 10% νερό, 20% πρωτεΐνες, 14,5% λίπος, 50% υδατάνθρακες, 12,5% φυτικές ίνες, 6% τέφρα, 0,689% φώσφορο, 0,016% σίδηρο, 0,258% μαγνήσιο, 0,017% νάτριο, 1,351% κάλιο, 0,005% ψευδάργυρο, βιταμίνη Α, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη και νιασίνη.
Τα φύλλα περιέχουν τα ίδια συστατικά με ελαφρά διαφορετικές τιμές
Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Το φυτό ανθίζει Ιούνιο και Ιούλιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι σπόροι και τα φύλλα του φυτού. Οι σπόροι ωριμάζουν Ιούλιο και Αύγουστο. Συλλέγονται οι ανθοφόρες κορυφές του φυτού όταν ωριμάσουν πλήρως και στη συνέχεια ξηραίνονται και φυλάσσονται σε δροσερό ξηρό μέρος, μακριά από τον ήλιο.
Το αιθέριο έλαιο που παράγεται από τους σπόρους έχει παρόμοιες θεραπευτικές ιδιότητες.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Το βότανο δρα ως αντισηπτικό, αντισπασμωδικό, αρωματικό, χωνευτικό, εμμηναγωγό, άφυσο, αποχρεμπτικό, γαλακταγωγό, οφθαλμικό, παρασιτοκτόνο και διεγερτικό.
Χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό βότανο για να καταπραΰνει τη δυσπεψία με αέρια και τον εντερικό κολικό, ιδιαίτερα σε παιδιά. Ανοίγει την όρεξη και η στυπτικότητά του βοηθά στη θεραπεία της διάρροιας. Βοηθά επίσης σε περιπτώσεις λαρυγγίτιδας (σε γαργάρες), στη βρογχίτιδα και το βρογχικό άσθμα. Η αντισπασμωδική του δράση βοηθά στους πόνους της έμμηνης ροής.
Ιδιαίτερα αποτελεσματικό είναι για την αύξηση της ροής του γάλακτος κατά τον θηλασμό.
Αν μετά το γεύμα μασήσουμε σπόρους γλυκαίνουν την αναπνοή και ανακουφίζουν από το αίσθημα καύσου.
Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε μία κουταλιά του τσαγιού σπόρους που μόλις έχουμε συνθλίψει και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε τρεις φορές την ημέρα. Υπό μορφή βάμματος η δοσολογία είναι 1-4ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.
Ένα πολύ καλό μίγμα που βοηθά στην αύξηση του γάλακτος στις γυναίκες που θηλάζουν αποτελείται από κάρβι (2 μέρη), μάραθο (1 μέρος) και γλυκάνισο (1 μέρος). Το μίγμα αυτών των βοτάνων παρασκευάζεται ως έγχυμα.
Προφυλάξεις
Υπερβολική δοσολογία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε ήπαρ και νεφρούς. Αν τηρούμε την συνιστώμενη δοσολογία είναι ασφαλές βότανο.
Υ.Σ.
Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.
Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com
