9. ΠΤΗΣΗ ΠΤΩΣΗ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ
Δ. Κοκότση μνήμη
Μέρος 2ο
Η γη ανοίγει τις αβύσσους της
Μόνο γι αυτόν που προφταίνει την πτώση του όταν πετά
Γι αυτόν ανεβαίνουν θαυμάσια προς το φως
Για κείνον που αστόχησε κατά την πτήση του, η γη
Του κρατά έτοιμες τις αβύσσους του.
Τον παίρνει πίσω στον κόρφο της πάλι.
Οποίος προλαμβάνει την πτώση κατά την πτήση-
Όταν πετά, πετά.
Μετά ανοίγουν οι άβυσσοι,
Και το σκοτάδι ανεβαίνει στο φως.
“απο το ποιημα “ο τάφος του Μπροχ” της Χαννα Αρεντ” (1)
ΤΩΡΑ ΕΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝ Η ΣΙΩΠΗ
Κύριοι Συγκλητικοί του πολυτεχνείου Κρήτης, η μαζική προχθεσινή αντίδραση του Χανιώτικου λαού, προβάλλει σαν Φωτοθραύστης στα αίολα επιχειρήματα σας που πριν σαν κατάπεσαν -στα δικαστήρια εάν χρειαστεί- έχουν εκπέσει στην κοινωνική συνείδηση του ΚΟΣΜΟΥ που προτάσσει απέναντι στα μικροσυμφέροντα, αντίσταση διαλεκτική που εύχομαι να επικρατήσει, να πρυτανεύσει η ρήση , όλα στο ΦΩΣ, ώστε να μην ακολουθήσει βουερή αντίσταση απέναντι στην άβυσσο της εν κρυπτό διαβούλευσης σας, την εχθρικής για την παμπάλαια πόλη. Είναι τόσες φορές διατυπωμένη αυτή η αυταπόδεικτη ιστορική αλήθεια από τους πολλούς που επώνυμα με θάρρος τη δημοσίευσαν κυρίως στη φιλόξενη εφημερίδα Χ.Ν. που επισύρει ένα καθολικό ερώτημα , γιατί δε βγαίνετε μεμονωμένα, προσωπικά ο καθένας , επιστήμονες, γραμματιζούμενοι άνθρωποι είστε, να τεκμηριώσετε, να δικαιολογήσετε, να αντικρούσετε αυτές τις καθολικές αιτιάσεις και λειτουργείτε μέσα από τη συλλογική αλληλεπικάλυψη του συγκλητικού οργάνου. Ασφαλώς και η πλειοψηφία της Χανιώτικης κοινωνίας δε σας κατακρίνει για τις καθηγητικές σας ικανότητες και την επιστημονική τεχνοκρατική σας κατάρτιση. Σας κρίνει για ένα Α-τοπημα που δεν εχει κορεσθει, περισσότερο από ένα μήνα τώρα, αλλά φουντώνει απογειωτικά πολλά μάλλον από τη σιωπηλή ενοχική στάση σας. «Λειτουργείτε» χωρίς ενέργεια με προορισμό τα μελλούμενα, όπως δηλαδή θα πρεπε για κάθε δάσκαλο με διαχρονική αίσθηση καθήκοντος, δεν αλλάζετε άποψη προβάλλοντας την ευθύνη τον ρόλο σας απέναντι ΚΑΙ στην πόλη που σας φιλοξενεί ΕΚΤΟΣ και αν…ΤΩΡΑ. Παραθέτω μέρος του παγκόσμιου ΕΛΛΗΝΑ υπερρεαλιστή ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου (2)
Είμεθα όλοι εντός του μέλλοντος μας… μιας καμένης πόλεως όταν προσεταιριζόμεθα την ψιχάλα του ρίγους ειμαθα όλοι εντός του μέλλοντος μας γιατί ότι και αν επιδιώξουμε δεν είναι δυνατόν να πούμε όχι να πούμε ναι χάρις το μέλλον του προορισμού μας…εμπρός στα χείλη της καρδιάς μου κατοχυρώνοντες ψευδαισθήσεις πιστοποιούντες ενδιάμεσες παρακλητικές μεταρρυθμίσεις χωρίς να νοηθεί το αντικείμενο της πάλης.. Στιγμιότυπα μας απέδειξαν την ορθότητα της πορείας μας προς τον προπονητήν του ίδιου φαντάσματος της προελεύσεως των ονείρων και του καθενός κατοίκου της καρδιάς μιας παμπάλαιας πόλης…γιατί όλοι μας είμεθα εντός της σιωπής του κρημνιζόμενου πόνου στα γάργαρα τεχνάσματα του μέλλοντος μας».
Ειλικρινά δεν μπορώ να ξέρω πόσο τις προσωπικότητες σας με την αναμφισβήτητη τεχνοκρατική κατάρτιση, μπορούν ν αγγίξουν οι υπερρεαλιστικοί αυτοί στίχοι του μεγάλου Εμπειρίκου, αυτό εν τέλει είναι υπόθεση μιας ουμανιστικής και καλλιτεχνικής παιδείας που δε θα σας κατηγορήσει προσωπικά και έναν έναν ξεχωριστά η πλειοψηφία των Χανιωτών εάν δε διαθέτετε, άλλωστε «στα γάργαρα τεχνάσματα» του μέλλοντος μας πέφτουμε όλοι μέσα από μικρές ή μεγαλύτερες αντιφάσεις. Προσωπικά όπως διαπιστώνετε δε σιωπώ, άρα αφού κρίνομαι για αυτά που γραφώ, δικαιωματικά μπορώ να σας κρίνω μέσα από την ιστορικοκοινωνική μου εστίαση που δεν είναι συγκυριακή αλλά μακρόχρονη και αυτό θα το αναδείξω παρακάτω, υπενθυμίζοντας σας καταγεγραμμένα μεταιστορικά παραδείγματα στο θέμα που κυρίως ταλανίζει την πόλη και το Πολυτεχνείο δεκαετίες τώρα, την Ίδρυση της Καλών Τεχνών.
Όταν πάνω στην άβυσσο ένας ήλιος ξαποσταίνει
Έργα αγνά ενός αιώνιου αιτίου
Ο χρόνος σπινθηροβολεί και τ’ όνειρο είναι γνώσις
Πωλ Βαλερυ (3)
Κύριοι Συγκλητικοί, το «μέτωπο» δεν είναι συνονθύλευμα ατόμων ευκαιριακό συμφεροντολογικό , αντιδραστικό απέναντι στην κυβέρνηση, είναι συλλογική επώνυμη φωνή που δεν έγινε με κομματικά κριτήρια, γι αυτό και θα αντέξει, οι άνθρωποι που υπογράφουν αγαπούν την πόλη τους και σέβονται την ιστορία της, εσείς υιοθετήσατε τη «σιωπή του κρημνιζόμενοι πόνου», εσείς είστε ευάλωτοι και καθώς η σιωπή σας διατηρείται , εγείρει το ερώτημα, γιατί έστω και τώρα δε βγαίνετε να δηλώσετε –βρείτε έναν τρόπο- πως κάνατε λάθος, με το δικό σας τρόπο.
«όπως το φίδι που δεν μπορεί να αλλάξει δέρμα πεθάνει, έτσι κι ο νους που δεν μπορεί να αλλάξει άποψη, αχρηστεύεται» Γ. Νίτσε, αποφθέγματα
Μετά την ταχύτατη κίνηση σαν εξπρές της πλειοψηφίας του Χανιώτικου λαού εσείς γιατί είστε αμετανόητα στατικοί;
«δεν μπορείς να είσαι ουδέτερος σε ένα τρένο που κινείται» Χάουαρντ Ζιντ, 1994
Μετα τη συνάντηση του Δήμαρχου Χανίων κου Παναγιώτη Σημανδηράκη και του αντιπεριφερειάρχη κου Νίκου Καλογερή, με τη σημαντική πρόταση του πρώτου για Δημοτική βιβλιοθήκη στο λόφο Καστέλι, για τους πολίτες των Χανίων, έχετε τη μοναδική ευκαιρία να ΑΝΤΙΠΡΟΤΕΙΝΕΤΕ το αυτονόητο για πανεπιστημιακούς λειτουργούς πως πρέπει να αξιοποιήσουν το δικό τους χώρο για ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ υψηλού επιπέδου, που δεν μπορούν να παρέχουν οι εγκαταστάσεις του ιδρύματος στην Πολυτεχνειούπολη. Είναι άδικο, καθηγητές με ντοκτορά να μη βλέπουν το δημόσιο συμφέρον αλλά κυρίως το συμφέρον του ιδρύματος που είναι συνδεδεμένο με την «παμπάλαια πόλη». Εναλλακτικές λύσεις για αξιοποίηση υπάρχουν τόσες και η χρηματοδότηση ενυπάρχει σε σοβαρές διεκδικήσεις. Στη συνέντευξη που έκανε στον υφυπουργό παιδείας κο Β. Διγαλάκη η ΝEA TV πριν ένα μήνα περίπου, του ξέφυγε προφανώς και είπε «θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα ΕΣΠΑ 2023 αν και είναι αργά». Κι όμως δεν είναι αργά, αρκεί να αποφασίσετε άμεσα να μην διατηρείτε την απαράδεκτη νοοτροπία¨: Ότι οι φοιτητές δε χρειάζεται να φοιτούν ΚΑΙ μέσα στην Πόλη. Εάν επιμείνετε, δίνετε δικαίωμα να σας χαρακτηρίσουν οπισθοδρομικούς, συντηρητικούς αυτοί που βλέπουν πατρίδα τους την πόλη. Γυρνώ στην Χάννα Aρεντ «Μην εμπιστεύεσαι το σιγανό παράπονο/όταν το βλέμμα του απάτριδος,/δειλά ακόμα σας επιζητεί./Νιώστε, πόσο ακόμα κι ο πιο γνήσιος μύθος/Περήφανα τα πάντα αποσιωπεί.»
Και δε θα ήταν υπερβολή αν ένας αγανακτισμένος σας έλεγε, αφού δεν αφουγκράζεστε τις ιστορικές φωνές την πόλης που δηλώνετε πως έχετε έδρα τα Χανιά, γιατί δεν το αλλάζετε και να αναγράφεται στα έντυπα σας Πολυτεχνείο Κρήτης , έδρα Κουνουπιδιανά;
Τα χρώματα της παλαιάς πόλης γιατί δε σας αρέσουν; Θέλετε τα μαγαζιά της αλλά όχι τους φοιτητές στα σοκάκια της! Σε αυτή την πόλη γνώρισα ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Δήμου, πολλές λαμπερές φωτογόνες προσωπικότητες, με αρκετές μάλιστα, συνεργάστηκα. Όμως αυτή που κυριολεκτικά τιθασεύει το Φως, είναι η Ελευθέρια Ντεκώ. Από το 1990 έως το 1995 που διευθύναμε μαζί με την Έφη Καλούτση το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού που ξεκίνησε με τον Γιώργο Κατσανεβάκη και εδραιώθηκες επι δημαρχίας του Γιώργου Τζανακάκη με αντιδήμαρχο πολιτισμού τον Μάρκο Βεκρή. Η Ελευθερία, νέα ταλαντούχα φωτίστρια τότε, συνεργάστηκε μαζί μας, είχε έρθει από την Αμερική γεμάτη όνειρα και όρεξη για δουλειά. Πριν μερικές μέρες η Ε. Ντεκώ απογείωσε το φωτισμό του ιερού βράχου και της Ακρόπολης και παρουσία του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη έστειλε μια μαγική αίσθηση στον κόσμο, το Ίδρυμα Ωνάση ήταν χορηγός, Η εναλλαγή ψυχρού -θερμού χρώματος, σε δέσμες η διάχυση έδεσε χρώμα ιστορικής υπεροχής στη χώρα. «Φως και ερέβη αναμειγνύονται μες στο σκοτάδι και το φως το χρώμα αποκαλύπτει το σύμπαν, τα χρώματα χωρίζουν το ένα πράγμα από το άλλο.» Οι στίχοι αυτοί από την Χάννα ΄Αρεντ Γερμανίδα φιλόσοφο , πανεπιστημιακό και ποιήτρια εβραϊκής καταγωγής, όπως και ο μεγάλος Βάλτερ Μπένγιαμιν που χρησιμοποίησα σπαράγματα του στο προηγούμενο κείμενο επειδή στη συνείδηση μου διαχωρίζω τους μεγάλους Εβραίους διανοητές από τους απογόνους του Εβραίου Σάυλοκ στον «έμπορο της Βενετίας» του Σαίξπηρ και γιατί όπως γράφει ο Νόαμ Τσόμσκι (4) : «αν μια κοινωνία βασίζεται στον έλεγχο από τον ιδιωτικό πλούτο, θα αντανακλά τις αντίστοιχες αξίες : την απληστία και την επιθυμία για τη μεγιστοποίηση του προσωπικού κέρδους σε βάρος των άλλων. Μια μικρή κοινωνία βασισμένη σε αυτές τις αρχές είναι άσχημη αλλά μπορεί να επιβιώσει. Μια παγκόσμια κοινωνία βασισμένη σε αυτή την αρχή κατευθύνεται προς τη μαζική καταστροφή».
Τη σχολή Καλών Τεχνών για το Πολυτεχνείο Κρήτης τα Χανιά τη διεκδικούν σε ένα βάθος 50 χρόνων με πρωτεργάτη τον ζωγράφο- καθηγητή Αντώνη Πετρουλάκη (αλήθεια, γιατί σιωπά από το 2009 και μετά; ) Διαβήματα, ημερίδες, συνέδρια. Έχω τοποθετηθεί αναλυτικά Χ.Ν. 24/12/19 «ανοιχτό γράμμα στην κυρία Μπακογιάννη» Στην ουσία η Σχολή χάθηκε από το 2005-2996 επι κυβέρνησης Κ. Καραμανλή όταν εν μια νυκτί την αφαίρεσε από τα Χανιά και σκανδαλωδώς την έδωσε στη Φλώρινα εν μέσω των Σχολών Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων. Οι περισσότεροι Χανιώτες που συντεταγμένα τη ζητούσαν εν μέσω κρίσης απεμπολήσαν το όνειρο. Προσωπικά επέμεινα. Και όταν έγινε ντόρος το καλοκαίρι του ’17 για την «παραχώρηση» των κτηρίων στο Καστέλι στη Μπελβεντερε, δημοσίευσα δυο άρθρα στα Χ.Ν., με θέμα την αξιοποίηση του ιστορικού χώρου από το πολυτεχνείο με ένα πανεπιστημιακό κέντρο μεταπτυχιακών σπουδών που θα συνδύαζε και θερινά τμήματα Αρχιτεκτονικής, Καλών Τεχνών και Συντήρησης κτηρίων. «Πολυτεχνείο τώρα χωρίς έκπληξη» 12/6/17 και «Πολυτεχνείο χρόνια χωρίς πρόταση» 21/6/17 Την ίδια εποχή, συνάντησα τον Κυριάκο Μητσοτάκη (αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε)στη μεγάλη Φουάρ Αρτ Αθήνα στον κατάμεστο χώρο του Ταε Κβο ντο και τον ενημέρωσα για το αίτημα της σχολής Καλών Τεχνών στα Χανιά, με άκουσε με προσοχή. Αρχές του 2020 συνεργάστηκα με τον κύριο Ηλία Γαβριλακη ώστε να δημιουργηθεί επιτροπή , επαναδιατύπωσης του θέματος Καλών Τεχνών . Δυο ιστορικοί Τέχνης, δέκα καλλιτέχνες περίπου και τέσσερις αναγνωρισμένα φιλότεχνοι αποτέλεσαν την άτυπη αυτή επιτροπή διεκδίκησης. Ο κύριος Γαβριλάκης φιλόξενος οικοδεσπότης κάλεσε την κυρία Ντόρα Μπακογιάννη η οποία δέχτηκε και επισκέφτηκε την ανοικτή συγκέντρωση των μελών στις 16/1/20, μας άκουσε και τοποθετήθηκε θετικά στο αίτημα μας. Προσωπικά ενημέρωσα τον κύριο Β. Διγαλάκη, τον Φεβρουάριο στείλαμε εγγράφως το αίτημα σε Δήμαρχους, Αντιπεριφέρεια (συζήτησα με τον κύριο Σ.Αρναουτάκη), βουλευτές, και φυσικά στην Πρυτανεία του ιδρύματος, η οποία μας απαξίωσε και δεν απάντησε υπεύθυνα (περιμένω τη γραμματεία της επιτροπής Η. Γαβριλάκη, Δ. Νικολακάκη και Κ. Πρώιμο να δώσουν λεπτομέρειες για το θέμα στα Μ.Μ.Ε. Πάντως σε εκείνη τη φάση σεβόμενοι τη διοίκηση του Πολυτεχνείου δεν προτείναμε το χώρο υλοποίησης της Σχολής. Σήμερα, τα δεδομένα έχουν αλλάξει άρδην, οι συγκλητικοί είναι καθολικά εκτεθειμένοι και ο κύριος Διγαλάκης απομονωμένος στη συνείδηση του Χανιώτικου κοινού. Την υπόθεση πρέπει να την πάρει στα χέρια του ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο οποίος έδειξε με την επίσκεψη του προχθές στο Μεγαλύτερο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης , το Ε.Μ.Σ.Τ. ότι είναι φιλότεχνος και τέλος πάντων, μπορεί να αποκαταστήσει μια απίστευτη πολιτισμική αδικία εις βάρος της Νότιας Ελλάδας, της Κρήτης. Των Χανίων. Αναμένουμε…
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1) Χάννα ‘Αρεντ , «ευτυχισμένος όποιος δεν έχει πατρίδα» μεταφρ. Ι. Αβραμίδου, Επίμετρο Karin Biro, εκδ. Πανοπτικόν
2) Ανδρέα Εμπειρίκου «Υψικάμινος» 1935 το ποίημα «Κλωστήριον νυχτερινής Ανάπαυλας» ¨εκδ. Πλειάς
3) Πωλ Βαλερύ , «Το θαλασσινό κοιμητήριο» μεταφρ,. Κ. Λαντοβός, πρόλογος Νάσος Βαγενάς, εικονογράφηση Γ. Κορδής , εκδ.Αρμός
4) Νόαμ Τσόμσκυ, «Ρέκβιεμ για το Αμερικανικό όνειρο-οι δέκα βασικές αρχές για τη συσσώρευση πλούτου κι εξουσίας» Μεταφρ. Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2018.
