Μεγάλη αναταραχή και ανησυχία επικρατεί στην Ισπανία εξαιτίας της κατακόρυφης πτώσης τιμών που έχει προκαλέσει η πολύ υψηλή, τελικά, ελαιοπαραγωγή της φετινής χρονιάς.
Παραγωγοί, ελαιοτριβείς και τυποποίησες και όλοι όσοι εμπλέκονται με την παραγωγή και διακίνηση του ελαιολαδου είναι ανάστατοι και ζητούν απο τις αρχές την λήψη μέτρων ώστε να σταματήσει και να ανατραπεί η καθοδική πορεία των τιμών.
Πράγματι, η ολοκλήρωση της συγκομιδής που πραγματοποιήθηκε πολύ όψιμα μετά την καθυστέρηση που προκάλεσαν οι συνεχείς βροχοπτώσεις του Δεκεμβρίου, έδειξε ότι η φετινή παραγωγή της χωράς ξεπέρασε, τελικά, κάθε πρόβλεψη. Οι προηγούμενες εκτιμήσεις για 1.500.000 τόνους ανατράπηκαν και οι πρόσφατες εκτιμήσεις της Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) της χώρας, ανεβάζουν την πραγματοποιηθείσα παραγωγή της χωράς στα τέλη Φεβρουαρίου, στο ύψος ρεκόρ 1.690.000 τόνων.
Και αυτό παρά την μειωμένη απόδοση του ελαιοκάρπου σε λαδί (17,5%) και παρά τα ποιοτικά προβλήματα που προκάλεσαν οι καιρικές συνθήκες.
Στα πλαίσια αυτά ο Υπουργός Γεωργίας κ. Planas δήλωσε ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις και ότι θα φέρει το θέμα στην ΕΕ, ενώ η Σύμβουλος Γεωργίας της Περιφέρειας της Ανδαλουσίας κ. Carmen Crespo σε συνεργασία με την Διεπαγγελματική ελαιολαδου συνιστά «αυτορύθμιση της αγοράς» (δηλαδή συγκράτηση της προσφοράς) και εξετάζει την δυνατότητα εφαρμογής του μέτρου της ιδιωτικής Αποθεματοποίησης, επανεξέταση του νομού ανταγωνισμού, ενισχύσεις στους ελαιώνες χαμηλής παραγωγικότητας και συγκρότηση ομάδας εργασίας για παρακολούθηση και μελέτη των θεμάτων της ελιάς..
Προχωρεί η ανάπλαση Μνημειακών Ελαιοδέντρων στην Κρήτη
Σε εξέλιξη η χρηματοδότηση από την Περιφέρεια για τα Μνημειακά Καββουσίου, Πανασού, Αμαρίου και Αγγελιανών. Εκκρεμεί, λογω ιδιοκτησιακού, η ανάπλαση των ιστορικών Βουτά, Θυμιανής Σφακίων και Φουρκολιάς Σητείας
Με στόχο τα Μνημειακά ελαιόδεντρα να γινουν επισκέψιμα απο έλληνες και ξένους ώστε να προστατευτούν και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη τουρισμού στην ενδοχώρα αλλά και στην προβολη του ελαιολαδου, προχωρεί η πρωτοβουλία του ΣΕΔΗΚ και της Περιφέρειας για την ανάπλαση τους.
Ήδη, με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρητης και σε συνεργασία με τους οικείους Δήμους, ο ΣΕΔΗΚ προχώρησε το 2018, η εκπόνηση Αρχιτεκτονικών μελετών ανάπλασης των Μνημειακών ελαιοδέντρων Βατολάκκου Καββουσίου, Πανασού, Αμαρίου και Αγγελιανών.
Στην συνέχεια ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ανάπλασης της «Υψωμένης» Ελιας Βατολάκκου η οποια έχει ήδη καταστεί επισκέψιμη.
Απομένει η ανάπλαση των υπολοίπων Μνημειακών για τα οποια έχουν εκπονηθεί μελέτες και ο ΣΕΔΗΚ ζήτησε απο την Περιφέρεια συμπληρωματικές πιστώσεις συνολικά 34.500€ προκειμένου να ολοκληρωθεί η ανάπλαση τους..
Το αίτημα εξετάζεται, όπως πληροφορούμαστε θετικά, απαιτείται όμως εξεύρεση των κατάλληλων διαδικασιών ταχείας υλοποίησης των εργασιών, θέμα που ελπίζεται να επιλυθεί.
Σημειώνεται ότι εκτός απο τα Μνημειακές ελιές στην Κρήτη υπάρχουν και άλλες αξιόλογες Μνημειακές Ελιές. Μεταξύ αυτών είναι οι Μνημειακές της Καντάνου, Καμηλαρίου, Σαμωνά, Λάστρου και Γόρτυνας καθώς και οι ιστορικές ελιές Παναγίας Θυμιανής στα Σφακιά, της «Σπουδαίας Ελιας» στον Βουτά και της Φουρκολιάς στη Σητεία.
Ωστόσο, η ανάπλαση των δέντρων αυτών, απαιτεί διευθέτηση του ιδιοκτησιακού και συγκεκριμένα μεταβίβαση απο τους ιδιοκτητες στους Δήμους της δικαιοδοσίας για εκτέλεση έργων ανάπλασης, η οποία μπορεί να γίνει με δωρεά, εξαγορά, ενοικίαση η παραχώρηση της χρήσης του δέντρου και του εδάφους.
Και στο θέμα αυτό, εκτός απο τον ΣΕΔΗΚ και τους Δήμους απαιτείται η συνδρομή και άλλων τοπικών φορέων και παραγόντων
Πρόσφατες τιμές στην Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία
Οι εξελίξεις στην Ισπανία, προκάλεσαν κλίμα ανησυχίας και στην Ελλάδα ιδίως μεταξύ των παραγωγών που διαθέτουν απούλητα λάδια μέσης και χαμηλής ποιότητας, αλλά και μεταξύ των ελαιοτριβείων και διαφόρων χρηματοδοτών τους οι όποιοι «πόνταραν» στην αγορά και αποθήκευση χύμα! Αντίθετα δεν φάνηκε να επηρεάζουν τις τιμές στην Ιταλία οι παραμένουν στα αρκετά υψηλή επίπεδα που κυμαίνονται φέτος.
Έτσι συμφωνα με το Δελτίο Τιμών της 26.3.19 του ΣΕΔΗΚ (www.sedik.gr) οι τιμές στην Κρήτη λοξοκοιτάζουν τις τιμές Ισπανίας. Τα πολύ καλά εξτρα (0,3-0,4β) που πουλιούνται με διαγωνισμούς και σωστές πρακτικές υπερβαίνουν τα 3€/κιλο (π.χ. Α.Σ. Αχλαδιών Σητείας 3,15€/κ), τα μέσης ποιότητας εξτρα (0,5-0,8 β.) αγοράζονται 2,7-2,8€/κ, ενώ τα βιομηχανικά η λαμπάντε (4-6 β) αγοράζονται 1,60€/κ Ιδια κατάσταση επικρατεί περιπου και στην Πελοπόννησο και άλλες περιοχές που τα εξτρα κυμαίνονται μεταξύ 3,0-2,55€/κ (Πιν.1)
Στην Ιταλία οι τιμές δεν έδειξαν να επηρεάζονται απο τα συμβαίνοντα στην Ισπανία και τα καλά εξτρα εξακολουθούν να κινούνται μεταξύ (6,15-4,75) ενώ ο μ.ο. τής χώρας κινείται στα 5,52€/κ
Στην Ισπανία τα καλά εξτρα αγοράζονταν μέχρι 3,60€/κ, τα έξτρα μέσης ποιότητας 2,39€/κ , ενώ τα χαμηλής ποιότητας έξτρα έπεσαν στα 2,14 και τα λαμπάντε στα 1,98€/κ
Επομένως, για να μην αρχίσουν και εδώ περίεργες «κραυγές» για γενική πτώση τιμών, πρεπει να υπογραμμιστεί ότι η κατακόρυφη πτώση στην Ισπανία αφόρα κυρίως τα μέσης και χαμηλής ποιότητας λάδια (προβληματικά εξτρα, κοινά και λαμπάντε) τα οποια ως φαινεται αποτελουν και την συντριπτική πλειοψηφία (πάνω απο 90%) της φετινής παραγωγής. Αντίθετα τα ποιοτικά εξτρα παρθένα ( όπως τα δικά μας 0,3-0,4β.) τα οποια είναι σπάνια διατηρούν τιμές αρκετά υψηλότερες και απο την Ελλάδα.
Η Τουρκία κατηγορείται για παράνομες εξαγωγές κλεμμένου συριακού ελαιολάδου
Η επιχείρηση «κλάδος ελαίας» μετατράπηκε σε καταστροφή ελαιώνων και αρπαγή ελαιοκάρπου και ελαιολάδου
Αλλεπάλληλα είναι τα δημοσιεύματα σε διεθνή ΜΜΕ αλλά τελευταία και στην Ελλάδα τα οποια αναφέρονται σε αρπαγές ελαιοκάρπου και ελαιολαδου, αλλά και καταστροφές ελαιώνων στην περιοχή Αφριν της Συρίας (ένα απο τα τρία καντόνια του Δυτικού Κουρδιστάν) την οποια κατέλαβαν Τουρκικές δυνάμεις στις 17 Μαρτίου 2018 με την στρατιωτική επιχείρηση που ονόμασαν « κλάδο ελαίας».
Η Τουρκία εισέβαλε στη Συριακή επαρχία του Aleppo (Χαλέπι), στην οποία βρίσκεται η Afrin, τον Ιανουάριο του 2018 σε μια προσπάθεια που ονομάστηκε «Επιχείρηση Κλάδος Ελαίας» και είχε σκοπό, κατά την Τουρκία, να συμβάλει στη σταθεροποίηση της περιοχής. Ωστόσο πολλοί στην περιοχή λένε ότι τελικά η Τουρκία εκμεταλλεύεται την Afrin για οικονομικό όφελος
Συμφωνα με την Αμερικανική ιστοσελίδα oliveoiltimes.com” (15.1.19) η Τουρκία κατηγορείται ότι αρπάζει ελιές από τη γειτονική της Συρία, προχωρεί στην έκθλιψη τους και στην συνέχεια πωλεί το ελαιόλαδο ως Τουρκικό σε χώρες της Ε.Ε. μεταξύ των όποιων και η Ισπανία.
Οι αποκαλύψεις αυτές, συμφωνα με την oliveoiltimes, ήλθαν στο φως μετά από μια εξαντλητική ερευνά της Ισπανικής εφημερίδας El Público η οποια βασίστηκε σε δημοσιεύματα του Πρακτορείου Ειδήσεων Firat ANF (Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Συρία) καθώς και σε πληροφορίες ενός Βουλευτή του Κοινοβουλίου της Ελβετίας.
Ανάλογες είναι και οι πληροφορίες της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (07.02.19) κατά τις οποιες συμφωνα με πληροφορίες που μετέφερε στην Τουρκική Βουλή το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (ΔΚΛ). Κυβέρνηση της Τουρκίας κατηγορείται για τη συγκομιδή ελιών στο Άφριν της Συρίας και πώληση του ελαιολάδου που βγάζουν απο αυτές σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στην Ελβετία
Οπωσδήποτε τα εκτενέστατα δημοσιεύματα των oliveoiltimes αναφέρουν και πλήθος πληροφοριών για το Συριακό ελαιόλαδο στις οποίες μπορεί να ανατρέξουν οι ενδιαφερόμενοι στα οποία μπορούν να ανατρέξουν οι ενδιαφερόμενοι
Κατά το Αγγλικό Παρατηρητήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Συρία, χιλιάδες δεξαμενές ελαιολάδου (βαρέλια) εκλάπησαν απο ελαιοτριβεία του Αφρίν από φατρίες που λειτουργούσαν στα πλαίσια της επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» και πουλήθηκαν σε διάφορες αγορές της ΕΕ. Παράλληλα συμφωνα με το ίδιο Πρακτορείο στην περιοχή Αφριν οι ελιές λεηλατούνται τόσο από τις τουρκικές δυνάμεις όσο και τους πολιτοφύλακες που τις υποστηρίζουν και εκατοντάδες δέντρων κόβονται και πωλούνται ως καυσόξυλα.
Κατά την oliveoiltimes (1.3.19), τουλάχιστον 10.000 τόνοι κλεμμένου Συριακού ελαιολάδου έχουν ήδη μεταφερθεί στην Ισπανία. Αυτό προκύπτει απο ανακοινώσεις του Γερμανικού Τηλεοπτικού Σταθμού Deutsche Welle αλλά και της Τουρκικής Ραδιοτηλεοπτικής Εταιρείας .
Ωστόσο, άλλοι 25.000 τόνοι του κλαπέντος και αναμεμιγμένου Συριακού ελαιόλαδου ενδέχεται επίσης να έχουν βρεθεί στο νησί της Κύπρου, σύμφωνα με έρευνα της (Τούρκο) Κυπριακής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας.
Ο Vatan Mehmet, ερευνητής δημοσιογράφος είπε στην ιστοσελίδα Olive Oil Times ότι γνώρισε την ιστορία όταν μια τοπική Ένωση παραγωγών, Zeysan, διαμαρτυρήθηκε για πρόσφατη εισροή πολύ υποτιμημένου ελαιολάδου.
Απογοητευτικός και με ερωτηματικά διαγωνισμός Mario Solinas 2019
Προβληματίζει η συνεχής απουσία της Ελλάδας και η προτίμηση διαγωνισμών χωρίς διασφάλιση ταυτότητας
Και το 2019, για μια ακόμα χρόνια, η Ελλάδα συνεχίζει να είναι όχι απλός ουραγός αλλά τελείως απούσα απο τα βραβεία του Παγκοσμίου διαγωνισμού ποιότητας Ελαιόλαδου “Mario Solinas” 2018, όπως προκύπτει απο τα αποτελέσματα του διαγωνισμού που ανακοινωθήκαν πρόσφατα.
Δημιουργούντα έτσι, ποικίλοι προβληματισμοί και σοβαρά ερωτηματικά τα οποια θα πρεπει να απασχολήσουν . και τους ενδιαφερομένους και την πολιτεία αλλά και τον ίδιο τον οργανισμό.
Συμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Διεθνούς Συμβούλιου Ελαιολαδου, το διεθνές panel γευσιγνωσίας του διαγωνισμού, στο οποιο δεν γνωρίζουμε αν μετέχει και η Ελλάδα, αφού εξέτασε στις 11-15 Μαρτίου 164 δείγματα που προέρχονταν απο 13 χώρες, απένειμε 12 συνολικά βραβεία.
Τρία βραβεία (1ο, 2ο και 3ο ) απονεμήθηκαν σε κάθε μια απο τις τρεις ποιοτικές κατηγορίες (πράσινο έντονο, πράσινο μέσο, πράσινο ελαφρό, και ώριμο) που έχουν καθοριστεί στα πλαίσια του διαγωνισμού.
Απο τα βραβεία αυτά απονεμηθήκαν: στην Ισπανία 7, στην Πορτογαλία 3, και απο ένα στην Ιταλία και Τυνήσια (Πιν.1.)
Η κατανομή αυτή των βραβείων κατά χωρά, που είναι παραπλήσια τώρα και 10 χρόνια, αναδεικνύει τελικά την Ισπανία συντριπτικά πρώτη με ποσοστό 61% και δεύτερη την Πορτογαλία με ποσοστό 27%. Ο ρόλος των άλλων χωρών, μεταξύ των όποιων της Ιταλίας και Ελλάδας με ποσοστά 1-3% είναι μάλλον διακοσμητικός.(Πιν.2)
Το γεγονός για την Ελλάδα είναι πολύ σοβαρό γιατί προσδίδει στα Ελληνικά ελαιόλαδα μια εικόνα που δεν είναι καθόλου αντάξια του πραγματικού ποιοτικού επιπέδου τους, σε ένα διαγωνισμό ο όποιος κατά τεκμήριο θεωρείται ο σημαντικότερος και εγκυρότερος σε παγκόσμιο επίπεδο. Και γίνεται ακόμα σοβαρότερο αφού επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε χρόνο μετά το 2010, κατατάσσονται την Ελλάδα μεταξύ των έσχατων ουραγών του διαγωνισμού.
Οπωσδήποτε οι προδιαγραφές και οι απαιτήσεις του διαγωνισμού Mario Solinas είναι αυστηρότερες. Τα δείγματα λαμβάνονται απο δεξαμενή τουλαχιστο 5 τόνων με βεβαίωση Επιτροπής η Συμβολαιογράφου! Γιαυτο και τα Βραβεία του, έχουν ιδιαίτερα υψηλή αξία και τα εμπιστεύονται οι μεγάλοι αγοραστές.
Τις προδιαγραφές αυτές ακολουθούν και οι διαγωνισμοί που οργανώνονται απο φορεις του δημόσιου τομέα της Ισπανίας όπως η Περιφέρεια Ανδαλουσίας, η Επαρχία Χαέν, Δήμοι κ.α.
Αντίθετα πολλοί άλλοι, ιδιωτικοί κυρίως, διαγωνισμοί, ενδιαφερόμενοι κυρίως για τις εισπράξεις, επιδιώκουν μεγάλο αριθμό συμμετοχών, ενώ χαλαρώνουν τις απαιτήσεις εξασφάλισης της πραγματικής αντιπροσωπευτικότητας και ταυτότητας των προσκομιζόμενων δειγμάτων.
Παραβλέπουν έτσι το γεγονός, που αναφέρατε απο πολλούς, ότι 2-3 φιάλες άριστου λαδιού μπορούν εύκολα να παραχθούν η και να βρεθούν ακόμη και απο το εμπόριο.
Έτσι, τα παραπόνα αρκετών τυποποιόταν, για μη τήρηση κανόνων εξασφάλισης της αντιπροσωπευτικότητας σε πολλούς διαγωνισμούς, είναι ευλόγα και αιτιολογούν την στάση της αποχής τους απο αυτούς.
κάποιοι αρμόδιοι της πολιτείας ασφαλώς έχουν υποχρέωση να εξετάσουν τα προβλήματα αυτά και τις συνέπειες τους και να προβούν στην λήψη αποφάσεων και μέτρων. Διαφορετικά το να συστήνουμε στους παραγωγούς και ελαιουργούς να παράγουν ποιότητα αποτελεί μάλλον ειρωνεία!
Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι δρ Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικέ του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο με άδεια του ίδιου nmixel@otenet.gr
