Τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους -κι επομένως και την αύξηση του εισοδήματός τους- μπορούν να πετύχουν οι Ελληνες κτηνοτρόφοι και, μάλιστα, χωρίς να απαιτείται η επένδυση μεγάλων κονδυλίων στις εκτροφές τους, αφού θα αρκούσε η συνεχής κατάρτιση κι εκπαίδευσή τους στις νέες τεχνολογίες.
Τα παραπάνω αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο γεωπόνος του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Δυτικής Ελλάδας Γιώργος Αντωνάκος, ο οποίος θα μιλήσει για τη στρατηγική γενετικής βελτίωσης του προβάτου φυλής Φριζάρτα -του νούμερο ένα σε ζήτηση στην Ελλάδα- σε ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί σήμερα, στο πλαίσιο της 9ης Διεθνούς Έκθεσης για την κτηνοτροφία και την πτηνοτροφία “Zootechnia”.
«Είναι γεγονός ότι ο Έλληνας προβατοτρόφος δεν είναι εξοικειωμένος με την εφαρμογή καινοτόμων ή απλώς νέων μεθόδων εκτροφής και λόγω της ελλιπούς του κατάρτισης κι εκπαίδευσης, δεν κατορθώνει να απολαμβάνει τα οικονομικά οφέλη που θα μπορούσε από την εκμετάλλευση της εκτροφής του» εξηγεί ο κ. Αντωνάκος.
Ορισμένες από τις καινοτομίες και νέες μεθόδους εκτροφής είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, η χρήση υπερήχου για τη διάγνωση της εγκυμοσύνης, η εφαρμογή τεχνητής σπερματέγχυσης, η μηνιαία γαλακτομέτρηση της απόδοσης ενός ζώου και άλλες πρακτικές, όπως η χρήστης βιοτεχνολογίας σε σχήματα γενετικής βελτίωσης μικρών μηρυκαστικών.
Σημαντικά αρνητική για τον κλάδο της κτηνοτροφίας είναι, όπως επισημαίνει ο κ. Αντωνάκος, η έλλειψη ενός κατάλληλα σχεδιασμένου προγράμματος ελέγχου αποδόσεων και τήρησης στοιχείων γενεαλογίας, που θα δίνει τη δυνατότητα γενετικής αξιολόγησης του πληθυσμού, επιτρέποντας έτσι την εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων διαχείρισης και (γενετικής) βελτίωσης και της φυλής Φριζάρτα.
Σκοπός θα είναι, αφενός μεν η δημιουργία ζώων μεγαλύτερης παραγωγής όσον αφορά την ποσότητα και την ποιότητα, αφετέρου δε η κατάλληλη προσαρμογή στις εδαφοκλιματικές και τεχνοοικονομικές συνθήκες κάθε περιοχής.
Η συλλογή και τήρηση στοιχείων γενεαλογίας περιλαμβάνει την καταγραφή των γονέων κάθε ζώου σε μία εκτροφή. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συλλογή και τήρηση στοιχείων γενεαλογίας σε μία εκτροφή είναι η διενέργεια ελεγχόμενων συζεύξεων και η καταγραφή των νεαρών ζώων (αρνιών) κατά τη γέννησή τους. Σημαντικό “εργαλείο” για τη διενέργεια ελεγχόμενων συζεύξεων σε μία εκτροφή αποτελεί η τεχνητή σπερματέγχυση.
Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο αποδόσεων, ο κ. Αντωνάκος διευκρινίζει ότι αποτελεί μία απλή διαδικασία καταγραφής της ημερήσιας παραγωγής γάλακτος -ανά προβατίνα, σε μηνιαία βάση- κατά τη διάρκεια της γαλακτικής περιόδου.
Εκτός από την ποσότητα, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίδεται σύμφωνα με τον ίδιο και στην ποιότητα του παραγόμενου γάλακτος, αφού η παράμετρος αυτή καθορίζει την τυροκομική του ικανότητα και επομένως την εμπορική του αξία.
Για τον παραπάνω λόγο, «ένα πρόγραμμα ελέγχου αποδόσεων πρέπει να περιλαμβάνει και τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας του γάλακτος σε λίπος και πρωτεΐνη καθώς και του αριθμού των σωματικών κυττάρων» επισημαίνει ο κ. Αντωνάκος. Έτσι, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα στοιχεία γενεαλογίας και ελέγχου αποδόσεων είναι δυνατή η εκτίμηση, σε ατομικό επίπεδο, της γενετικής αξίας του πληθυσμού σε μία εκτροφή.
Μάλιστα, η διαδικασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες παραγωγικές ιδιότητες ταυτόχρονα (γαλακτοπαραγωγή, λιποπεριεκτικότητα και πρωτεϊνοπεριεκτικότητα) και να αφορά όλα τα ζώα του πληθυσμού (κριούς, προβατίνες, νεαρά ζώα).
ΜΕΓΑΛΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΛΗ “ΦΡΙΖΑΡΤΑ”
Τόσο στη Δυτική Ελλάδα όσο και σε άλλες περιοχές της χώρας, πρώτο σε ζήτηση κατατάσσεται το πρόβατο φυλής Φριζάρτα, ως αποτέλεσμα των υψηλών του αποδόσεων τόσο όσον αφορά τη γαλακτοπαραγωγή και την κρεοπαραγωγή όσο και τα λοιπά του χαρακτηριστικά.
Ο Αγροτικός Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Δυτικής Ελλάδας ελέγχει 28 εκτροφές, με πληθυσμό 5.000 προβατίνες, ενώ στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως στις όμορες περιφερειακές ενότητες βρίσκονται διάσπαρτες τουλάχιστον άλλες τόσες εκτροφές, με αποτέλεσμα ο συνολικός πληθυσμός να ξεπερνάει τις 10.000 μάνες.
Στις ελεγχόμενες εκτροφές, η μέση εμπορεύσιμη γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται σε 330 kg ανά παραγωγική περίοδο, παρουσιάζοντας έντονη παραλλακτικότητα, με το μέσο παραγωγικό επίπεδο να κυμαίνεται από 230 έως 500 kg σε ένα χρονικό διάστημα αρμέγματος 210 ημερών.
Το πρόβατο φυλής Φριζάρτα μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες εκτροφέων όλων των μορφών εκμετάλλευσης των προβάτων: μπορεί και αποδίδει σε πολύ δύσκολες συνθήκες εκτροφής, σε υγρές, αλλά και ξηροθερμικές περιοχές, ενώ παρουσιάζει μεγάλη ανθεκτικότητα σε ασθένειες και κακουχίες, χαρακτηριστικά που δεν συνδυάζουν άλλες φυλές προβάτων υψηλών αποδόσεων.
Παράλληλα, το πρόβατο φυλής Φριζάρτα, μπορεί και ζει αρμονικά σε μικρά ή μεγάλα ποίμνια, που βόσκουν ελεύθερα σε λειμώνες ή περιορισμένους χώρους, ενώ η μορφή του μαστού και η θέση των θηλών διευκολύνουν το μηχανικό άρμεγμα των προβατίνων και γι’ αυτόν τον λόγο, εύκολα αρμέγεται και με το χέρι.
Τα προαναφερόμενα πλεονεκτήματα επιτρέπουν στο πρόβατο φυλής Φριζάρτα, σύμφωνα με τον κ. Αντωνάκο, να εκτραφεί χωρίς προβλήματα: με την παραδοσιακή μορφή ενός μικρού ποιμνίου, σε παραδοσιακές εγκαταστάσεις, σε ένα ημιεντατικό σύστημα εκτροφής, όπου ο εκτροφέας διατηρεί ένα ποίμνιο 100 – 150 προβάτων και παράλληλα ασχολείται και με άλλες γεωργικές εργασίες και σε ένα εντελώς εντατικό σύστημα εκτροφής, με μεγάλο αριθμό ζώων, σε σύγχρονο ποιμνιοστάσιο που πληροί όλους τους κανόνες σωστής λειτουργίας.
Ωστόσο, ο κ. Αντωνάκος επισημαίνει ότι, βάσει όλων των διαθέσιμων στοιχείων, το συγκεκριμένο πρόβατο δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα, όταν εκτρέφεται σε πεδινές και ημιορεινές εκτάσεις. Καλά αποτελέσματα δίνει και σε βατές ορεινές εκτάσεις.
ΒΑΡΥ “ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟ” Η ΠΡΟΒΑΤΟΤΡΟΦΙΑ
Ο κ. Αντωνάκος χαρακτηρίζει την προβατοτροφία ως το “βαρύ πυροβολικό” της Ελλάδας, καθώς, όπως λέει, «είναι εκείνος ο κλάδος που μπορεί να δώσει μια πραγματικά αναπτυξιακή προοπτική στην Ελλάδα».
Σημειώνει δε, ότι «ανεξάρτητα από το πόσο αισιόδοξες είναι οι προβλέψεις και οι προϋποθέσεις για να επιτευχθεί ένας τέτοιος στόχος, η ανταπόκριση και η συμμετοχή των παραγωγών σε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού, αύξησης της κερδοφορίας και βελτίωσης της βιωσιμότητας μιας προβατοτροφικής εκμετάλλευσης θα πρέπει να συνδέεται άμεσα με τη χρησιμοποίηση, από τους κτηνοτρόφους, τού κατάλληλου για κάθε περιοχή γενετικού υλικού».
Για να γίνει αυτό, όμως, απαιτείται, όπως υπογραμμίζει, η δημιουργία των κατάλληλων δομών και υπηρεσιών στήριξης για τη διατήρηση και την αξιοποίηση των κατάλληλων γενετικών πόρων (φυλών προβάτων) και την υιοθέτηση ενός βιώσιμου παραγωγικού μοντέλου στον κλάδο της προβατοτροφίας.
