Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο είναι η απορία πολλών στα Χανιά, όταν είδαν την ανάρτησή μου στο facebook όπου μίλαγα για την κατασκευή ενός ηλιακού φούρνου.
Η αλήθεια είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια έχουμε ξεχάσει το τι μπορεί να μας προσφέρει η φύση. Βλέπετε όλα πλέον μας δίνονται απλόχερα. Πατάς το κουμπί και ανάβει το φως, ανάβεις το κλιματιστικό και έχεις δροσιά κ.λπ. Η τεχνολογία μας έχει κάνει ανθρώπους του καναπέ. Σήμερα όμως δεν θα σας ζαλίσω με φιλοσοφίες, αλλά θα σας δείξω πώς φτιάχνουμε έναν ηλιακό φούρνο. Ένα φουρνάκι δηλαδή, που μπορούμε να χρησιμοποιούμε για να μαγειρεύουμε. Ιδίως εδώ στα Χανιά που έχει μεγάλο ποσοστό ηλιοφάνειας είναι μια εξαιρετική ιδέα. Θα μου πει κάποιος πώς είναι δυνατόν; Και όμως γίνεται! Δεν είμαι εγώ άλλωστε αυτός που το σκέφτηκε πρώτος. Πάμε όμως να κάνουμε την κατασκευή!
1. ΤΙ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΜΕ*:
• Ξύλινες τάβλες 2 εκ. ή κόντρα πλακέ (επιφάνεια περίπου 2,00 τ.μ.)
• Μονωτικό υλικό 5 εκ. (ας πούμε πετροβάμβακα) 1,00 τ.μ.
• Τζάμι με αντοχή στη θερμότητα 0.20 τ.μ.
• Κορδόνι άκαυστο 1,8 μ.
• Φύλλο αλουμινίου 1.00 τ.μ.
• Ένα ταψί παλιό μαύρο 0,40Χ0,40
• Διάφορα μικροεξαρτήματα (μεντεσέδες, καρφιά, βίδες κλπ).
• Υπομονή και όρεξη για δουλειά.
(*Το μέγεθος των υλικών είναι ενδεικτικό, γιατί κυκλοφορούν σε διαφορετικά μεγέθη. Για παράδειγμα, οι τάβλες κυκλοφορούν σε διάφορα μήκη, ενώ το κόντρα πλακέ σε επιφάνειες 1,20Χ2,50)
2. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΟΥΤΙΟΥ:
Το εξωτερικό κουτί (εικόνα 1) είναι ένα οποιοδήποτε κουτί που φτιάχνουμε για να βάζουμε μέσα πράγματα. Εγώ για παράδειγμα το χρησιμοποιώ για να βάζω τα ξύλα του τζακιού τον χειμώνα. Τα ξύλα για το κουτί αυτό τα βρήκα από κασέλα που μάζεψα από τα “σκουπίδια”. Φτιάχνουμε το κουτί από τάβλες 2 εκ. ή κόντρα πλακέ θαλάσσης και έχει διαστάσεις εξωτερικές: βάση 60 εκ. Χ 60 εκ. και 35 εκ. ύψος. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εκτός από πρόκες-βίδες και κόλα.
3. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΤΡΟΒΑΜΑΒΚΑ:
Στη συνέχεια τοποθετούμε στην εσωτερική πλευρά του κουτιού πετροβάμβακα (εικόνα 2) με προσοχή όμως για να μην υπάρχουν κενά. Δεν χρειάζεται κάρφωμα, γιατί σφηνώνει. Διαστάσεις: 56 εκ. Χ 56 εκ. βάση και στις πλευρές: 2 Χ 56 εκ. Χ 28 εκ. + 2 Χ 46 εκ. Χ 28 εκ.
4. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΟΥΤΙΟΥ:
Έχοντας τις εσωτερικές διαστάσεις του πετροβάμβακα έχουμε και τον χώρο που θα καλύψει το εσωτερικό κουτί. Αυτό θέλει προσοχή στην κατασκευή του, γιατί εδώ δεν χρησιμοποιούμε κόλα. Γενικά σε ότι υπάρχει από το μονωτικό και μέσα προσέχουμε να μην έχει τοξικές ιδιότητες. (εικόνα 3) Έτσι δεν χρησιμοποιούμε κόντρα πλακέ, γιατί δεν ξέρουμε τι κόλα έχει χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του. Υπ’ όψη αν πετύχει ο φούρνος μας θα έχει θερμοκρασία μεγαλύτερη από 120° C. Χρησιμοποιούμε λοιπόν ξύλινες τάβλες, πρόκες, βίδες, καρφωτικά. Το κουτί έχει εξωτερικές διαστάσεις: βάση 46 εκ. Χ 46 εκ και ύψος 28 εκ. Προσοχή, γιατί θα πρέπει να ενσωματώσουμε πάνω στο κουτί περιμετρικά ξύλινα «καπάκια»
2 Χ 60 εκ. Χ9 εκ. και 2 Χ 42 εκ. Χ 9 εκ., που η δουλειά τους είναι να κλείσουν καλά από πάνω το μονωτικό υλικό, όταν μπει το εσωτερικό κουτί μέσα στο εξωτερικό. Όταν το φτιάξουμε, καρφώνουμε εσωτερικά φύλλο αλουμινίου, που θα βγαίνει και θα καλύπτει και το μισό “καπάκι”. Διαστάσεις: 42 εκ. Χ 42 εκ. βάση και πλαϊνά 4 X 42 εκ. Χ 32 εκ. Μπορεί να τοποθετηθεί και ως “σεντόνι” (πλαϊνά και βάση μαζί), για να αποφύγουμε τα κοψίματα και τις απώλειες. Μπορούμε να βάλουμε και αλουμινόχαρτο, αλλά δεν είναι τόσο ανθεκτικό.
5. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΘΥΡΟΥ:
Το «παράθυρο» (εικόνα 4) είναι τετράγωνο με εξωτερικές διαστάσεις 60 εκ. Χ 60 εκ. (όσο η εξωτερική διάσταση του εξωτερικού κουτιού) και εσωτερικές 42 εκ. Χ 42 εκ. (όσο η εσωτερική διάσταση του εσωτερικού κουτιού). Κάνουμε πατούρα (εδώ ίσως να χρειαστούμε τη βοήθεια μαραγκού) για να τοποθετήσουμε το πυράντοχο τζάμι. Αυτό υποχρεωτικά το παραγγέλνουμε σε τζαμά. Δεν κάνουμε πειράματα μα τζάμια κοινά, γιατί είναι επικίνδυνο και μπορεί να σπάσει και να τραυματιστούμε.
Σημαντική λεπτομέρεια: Πριν τοποθετήσουμε το παράθυρο καρφώνουμε το πυράντοχο κορδόνι στο “καπάκι” (εικόνα 5) έτσι ώστε, όταν κλείνει το παράθυρο, να πιέζει το κορδόνι για να μην υπάρχουν απώλειες. Επίσης, η πατούρα του παράθυρου πρέπει να είναι από τη μέσα πλευρά. Όλη η ιστορία είναι να εγκλωβίσουμε τη θερμότητα που μπαίνει από τον ήλιο στο εσωτερικό κουτί και να αποφύγουμε όσο το δυνατό τις απώλειες. Χρησιμοποιούμε, επίσης, μεντεσέδες για να ανοίγει το παράθυρο.
Αφού τελειώσουμε και με το παράθυρο, τοποθετούμε το εσωτερικό κουτί μέσα στο εξωτερικό κουτί. Μπαίνει στριμωχτά γι’ αυτό δεν χρειάζεται να το καρφώσουμε. Θέλει όμως περιμετρικά και από τις τέσσερεις πλευρές μεντεσέδες για να κάτσει καλά (εικόνα 6). Με τον τρόπο αυτό δεν έχουμε το εξωτερικό κουτί αποκλειστικά για ηλιακό φούρνο.
6. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΑΝΑΚΛΑΣΤΗΡΩΝ:
Οι ανακλαστήρες χρειάζονται, για να οδηγούν περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία μέσα στο κουτί. Προφανώς και έχει πολύ μεγάλη σημασία η κλίση που θα έχουν. Το υλικό κατασκευής μπορεί να είναι κόντρα πλακέ και η επικάλυψη με καθρέφτη ή φύλλο αλουμινίου. Εγώ χρησιμοποίησα φύλλο αλουμινίου αλλά έβαλα και αυτοκόλλητη ταινία, γιατί το φύλλο αλουμινίου σφάζει. Μπορούμε να έχουμε ένα ή περισσότερους ανακλαστήρες, θα πρέπει όμως να προσέξουμε οι ακτίνες να πέφτουν μέσα στο κουτί, διαφορετικά είναι άχρηστοι.
7. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΓΑΣΤΡΑΣ:
Πριν τοποθετήσουμε τη γάστρα (δεν είναι τυχαία η επιλογή της λόγω του μαύρου χρώματος), τοποθετούμε στη βάση τη μαύρη λαμαρίνα διαστάσεων 40Χ40. Καλό θα είναι, επίσης, να προθερμάνουμε λίγο το φουρνάκι. Υπάρχουν φτηνά εσωτερικά θερμόμετρα (5-10 €) που μπορούμε να τοποθετήσουμε μέσα για να ελέγχουμε τη θερμοκρασία. Ακόμα, καλό θα είναι να βάλουμε μια μικρή βάση κάτω, πριν τοποθετήσουμε τη γάστρα για να δημιουργηθεί κενό που βοηθάει στις ανακλάσεις και στην κυκλοφορία της θερμότητας.
Όταν τοποθετούμε τον ηλιακό φούρνο στο περιβάλλον φροντίζουμε να έχει αρκετό ήλιο. Επιπλέον, προσανατολίζουμε και σταθεροποιούμε τους ανακλαστήρες, γιατί μπορεί να τους κλείσει ο αέρας και αντί να φάμε ντολμαδάκια από το φουρνάκι να αγοράσουμε κονσέρβα. Στην εικόνα 8 φαίνεται ότι έχουν σταθεροποιηθεί με λάστιχο κι ένα ξύλο.
Επειδή είναι χειροποίητος, δεν υπάρχουν ακριβείς οδηγίες για τη λειτουργία του, τον μαθαίνουμε σιγά-σιγά στην πράξη, γενικά όμως δεν βάζουμε πολύ νερό στα φαγητά μας. Συνήθως χρειάζεται περίπου διπλάσια ώρα απ’ ότι σε έναν κανονικό φούρνο.
Μην ξεχνάτε ότι, όταν το πετύχουμε, θα είμαστε περήφανοι, γιατί χρησιμοποιήσαμε μια ενέργεια που είναι ανεξάντλητη, που δεν ρυπαίνει το περιβάλλον και δεν επιβαρύνει την τσέπη μας: Την ενέργεια του ήλιου!
Σχετικά στο facebook:
https://www.facebook.com/100007802885468/videos/pcb.2723511384585598/2723458511257552/?type=3&theater
https://www.facebook.com/100007802885468/videos/pcb.2723511384585598/2723505241252879/?type=3&theater
Συγχαρητήρια Γιάννη για την πολύ ωραία πατέντα .Η αλήθεια είναι ,ότι η Δημιουργία όπως ( η ηλιακή ενέργεια ), μπορεί να μας προσφέρει οτιδήποτε χρειάζεται ο άνθρωπος για να επιβιώσει .Και δεν ξέρουμε αν σε λίγο διάστημα δεν έχουμε ρεύμα ,ποσό ωφέλημη θα είναι μια τέτοια πατέντα .Γιαννη μου σου εύχομαι τα καλύτερα και εσυ ξέρεις αν κάποια στιγμή το βελτιώσεις καλύτερα . Και πάλι συγχαρητήρια . Ο πρώην συνάδελφος σου Ν. Μ.