Το εφιαλτικό “σήμερα” με τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα που ζήσαμε την περασμένη εβδομάδα περιγράφει το “Σχέδιο διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας” στις λεκάνες απορροής των ποταμών της Κρήτης που εκπονήθηκε πριν από 2 χρόνια!
Στο σχέδιο που εκπονήθηκε από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ε.Ε. γίνεται αναλυτική περιγραφή της κατάστασης σε όλες τις υδατικές λεκάνες της Κρήτης. Ιδιαίτερα αναφορά γίνεται στην υδατική λεκάνη του κόλπου των Χανίων με τους δύο ποταμούς Ταυρωνίτη και Κερίτη και άλλα 10 μεγαλύτερα ρέματα και στην οποία επισημαίνονται οι κίνδυνοι για πλημμύρες σε συνάρτηση με τις ισχυρές βροχές, τις κλίσεις των ποταμών, τα αποσπασματικά και ελλιπή τεχνικά έργα ειδικά σε Ταυρωνίτη και Κερίτη αλλά και τις καταπατήσεις και την χωρίς κανένα σχεδιασμό οικιστική ανάπτυξη.
Είναι χαρακτηριστικά πως το σχέδιο τόσο για τον ποταμό Ταυρωνίτη όσο και τον Κερίτη επισημαίνει τον κίνδυνο για σοβαρή διάβρωση των εδαφών στα ορεινά και μεταφορά φερτών υλικών μετά από ισχυρές βροχοπτώσεις, όπως ακριβώς έγινε πριν από 7 ημέρες!
ΤΑΥΡΩΝΙΤΗΣ
Για τον ποταμό Ταυρωνίτη, οι επιστήμονες παρατηρούσαν πως : « Στο πεδινό τελικό τμήμα του από την εκβολή του έως και το ΒΟΑΚ, έχουν συμβεί κατά το παρελθόν κατακλύσεις ιδιοκτησιών σε μεγάλη έκταση από υπερχειλίσεις του ποταμού ή από διάβρωση – καταστροφή των πρόχειρων αναχωμάτων που έχουν κατασκευαστεί κατά καιρους για προστασία των ιδιοκτησιών από τις υπερχειλίσεις αυτές. Τα φαινόμενα αυτά εμφανίζονται και νοτιότερα, από τη συμβολή του χειμάρρου Ντεριανού έως και τον οικισμό Βουκολιές. Στο τμήμα αυτό παρατηρούνται διαβρώσεις του πυθμένα και της κοίτης λόγω της αυξημένης κατά μήκος κλίσης του ποταμού. Στο τμήμα αυτό έχουν κατασκευαστεί αποσπασματικά προστατευτικά έργα με συρματοκιβώτια και διευθετήσεις της κοίτης μικρής κλίμακας και τοπικού χαρακτήρα. Στην ορεινή και ημιορεινή ζώνη της λεκάνης, και ιδιαίτερα στα εδάφη με μεγάλες κλίσεις, μετά από έντονες βροχοπτώσεις προκαλείται διάβρωση του επιφανειακού εδάφους και μεταφορά φερτών υλών προς την εκβολή του ποταμού. Οι χείμαρροι Ρουματιανός, Σεμπρενιώτης και Ντεριανός που καταλήγουν στον Ταυρωνίτη εμφανίζουν τοπικές διαβρώσεις και υποσκαφή των οχθών λόγω της αυξημένης κατά μήκος κλίσης τους, αλλά δεν προκαλούν πλημμυρικά προβλήματα στις παρόχθιες περιοχές. » Σημειώνεται πως για την αντιμετώπιση των πλημμυρικών προβλημάτων στον Ταυρωνίτη έχει εγκριθεί η χρηματοδότηση του έργου οριοθέτησης της κοίτης του ποταμού και αντιπλημμυρικής προστασίας της περιοχής με 10 εκατομμύρια ευρώ.
ΚΕΡΙΤΗΣ
Αναφορικά με τον ποταμό “Κερίτη” η μελέτη σημειώνει πως «έχουν συμβεί κατά καιρους υπερχειλίσεις τόσο στη φυσική κοίτη του Κερίτη (ανεπάρκεια κοίτης λόγω ανάπτυξης έντονης βλάστησης που παρεμποδίζει την απορροή στη θάλασσα) στην πεδινή ζώνη του από την εκβολή έως το ΒΟΑΚ με πρόκληση ζημιών στις παρόχθιες ιδιοκτησίες , όσο και σε ορεινές περιοχές (2000 περιοχή Λάκκων ανάντη των Μεσκλών) εεπί του χειμάρρου Αχλαπιδιώτη. »
ΚΑΛΥΦΘΗΚΑΝ ΤΑ ΡΕΜΑΤΑ
Στις επισημάνσεις αναφορικά με μια σειρά απο μικρά ρέματα που υπήρχαν στο τμήμα από Χανιά μέχρι και Κολυμβάρι τονίζει πως «λόγω της μεταβολής χρήσεων γης, της ραγδαίας τουριστικής ανάπτυξης και της οικοδόμησης πολλών ξενοδοχειακών μονάδων, έχουν καλυφθεί σε αρκετές περιπτώσεις μικρά ρέματα ή αποστραγγιστικά κανάλια που υπήρχαν από την εποχή που η περιοχή ήταν κυρίως αγροτική, γεγονός που σε συνδυασμό με τις πολύ μικρές κλίσεις, να οδηγεί σε εμφάνιση πλημμυρικών φαινομένων που οφείλονται στη συγκράτηση των ομβρίων στην περιοχή και τη βραδεία απορροή προς τη θάλασσα. Η περιοχή αυτή έχει εμφανίσει προβλήματα πλημμυρών και λόγω ανύψωσης του υδροφόρου ορίζοντα. »
ΚΛΑΔΙΣΟΣ
Για τον Κλαδισό ποταμό το σχέδιο σημειώνει πως η ανεπάρκεια της διατομής του ρέματος οφείλεται «στη μειωμένη κλίση του στο τελευταίο τμήμα που ευρίσκεται εντός της πόλης και στην απόθεση φερτών υλών που προέρχονται-μεταφέρονται από την ορεινή ζώνη της λεκάνης». Τονίζεται επίσης πως τα τελευταία χρόνια έχουν εκπονηθεί μελέτες και έχουν υλοποιηθεί έργα στο πλαίσιο του έργου “Αντιπλημμυρικά έργα ευρύτερης περιοχής πόλεως Χανίων” που περιλαμβάνουν διευθετήσεις και οριοθετήσεις των ρεμάτων αυτών σε μήκος περί τα 15 χιλ. και όλα αυτά έχουν βελτιώσει την κατάσταση. Επίσης έχει γίνει διευθέτηση και κάλυψη του χειμάρρου σε μήκος περί τα 220 μ., έχει κατασκευαστεί επίσης η διευθέτηση-διαπλάτυνση της κοίτης του Κλαδισού κατάντη παλαιάς εθνικής οδού Κισάμου-Χανίων. Σε μια ιστορική αναδρομή των πλημμυρών στα όρια του οικιστικού ιστού του Δήμου Χανίων τονίζεται πως οι μεγάλες πλημμύρες των ετών 2000-2001 στην πόλη των Χανίων οφείλονται σε ανεπάρκεια διατομών και υπερχειλίσεις των ρεμάτων Κλαδισού που αποτελεί το δυτικό φυσικό όριο της πόλης των Χανίων και Μορώνη μεταξύ των οικισμών των Χανίων και της Σούδας.
Οι αιτίες τις πλημμύρας
Στα συμπεράσματα τους οι μηχανικοί δίνουν μια ιδέα των αιτιών από τις οποίες μπορεί να προκληθούν το επόμενο διάστημα (όπως προκλήθηκαν όπως είδαμε το τελευταίο 15νθήμερο) έντονα πλημμυρικά φαινόμενα και καταστροφές.
Ειδικότερα:
• Ανυπαρξία έργων ορεινής υδρονομίας στη λεκάνη απορροής του Ταυρωνίτη ιδιαίτερα στις περιοχές των έντονων κλίσεων των κλιτύων, (κατασκευή αναβαθμών συγκράτησης του εδάφους και στη συνέχεια ανάπτυξη καλλιεργειών).
• Τα αναχώματα που κατασκευάζονται κατά καιρούς είναι αποσπασματικά, τοπικού χαρακτήρα, ανεπένδυτα και ευπαθή στη διαβρωτική ενέργεια του νερού.
• Συνεχόμενη άνοδος της οικιστικής ανάπτυξης στην παραλιακή ζώνη, χωρίς ταυτόχρονη πρόβλεψη παρεμβάσεων για την απορροή των ομβρίων (νερών της βροχής).
• Ανεπάρκεια τεχνικών έργων (οχετών και γεφυρών) στην περιοχή της Παλιάς Εθνικής Οδού Κισάμου Χανίων. • Ανάπτυξη – βλάστηση στην κοίτη των υδατορευμάτων και ιδιαίτερα στον Κερίτη, που εμποδίζει την απορροή προς την εκβολή. Απαιτείται για τον καθαρισμό περιβαλλοντική αδειοδότηση.
• Έλλειψη οριοθέτησης ρεμάτων συνολικού χαρακτήρα από την εκβολή τους και έως την περιοχή που είναι ευάλωτη σε πλημμύρα (πεδινή ζώνη).
