Με αμείωτους ρυθμούς… προχωράει η διάβρωση των ακτών στον κόλπο των Χανίων κάνοντας την ανάγκη για παρεμβάσεις άμεση. Παρεμβάσεις για τις οποίες υπάρχει σχέδιο αφού μετά από πρωτοβουλία της Π.Ε. Χανίων εκπονήθηκε σχετική μελέτη από το ΕΛΚΕΘΕ για τον κόλπο των Χανίων, η οποία καταγράφει το φαινόμενο αξιοποιώντας πληροφορίες από δορυφόρους, βυθομετρήσεις, μετρήσεις του κυματισμού, κοκομετρήσεις σε όλο το παραλιακό μέτωπο από το Κολυμβάρι, τον Ταυρωνίτη, τον Πλατανιά, την Αγ. Μαρίνα, τον Σταλό.
Mια μελέτη που κάποια στιγμή θα πρέπει να εφαρμοστεί προκειμένου να αντιμετωπιστεί η διάβρωση που ειδικά σε ορισμένες περιοχές είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς.
Τα “Χ.Ν.” βρέθηκαν για άλλη μια φορά στο παραλιακό μέτωπο στο ύψος του Πλατανιά, της Αγ. Μαρίνας και του Σταλού όπου διαπιστώσαμε ότι σε σύγκριση με την περσινή μας αυτοψία στην περιοχή το πλάτος της παραλίας έχει υποχωρήσει σε πολλά σημεία και έχει αποκαλυφθεί ακόμα περισσότερο η πλάκα κάτω από την άμμο.
Η «Μελέτη διάβρωσης και προστασίας ακτών Νομού Χανίων» που εκπόνησε το ΕΛΚΕΘΕ για λογαριασμό της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων αποκαλύπτει το μέγεθος του προβλήματος προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις.
Ειδικότερα με βάση τη μελέτη διαπιστώνονται/προτείνονται τα εξής:
•ΚΥΜΑΤΟΘΡΑΥΣΤΕΣ ΣΤΟ ΚΟΛΥΜΒΑΡΙ
Η παραλία του Κολυμβαρίου δέχεται τη μικρότερη κυματική ενέργεια, συγκριτικά με τα υπόλοιπα τμήματα της υπό μελέτη ακτογραμμής, καθώς λόγω της γεωγραφικής της θέσης προστατεύεται φυσικά από τη Χερσόνησο Ροδωπο (Σπάθα) . Στην ακτή αυτή εμφανίζονται φαινόμενα διάβρωσης στο δυτικό της τμήμα, κοντά στο αλιευτικό καταφύγιο, όπου οι κυματισμοί ανακλώνται στα υφιστάμενα τεχνικά έργα και ενισχύονται τοπικά. Από την προσομοίωση της εναλλακτικής διάταξης του υπήνεμου μόλου δεν φαίνεται να περιορίζεται το φαινόμενο της διάβρωσης στην παρακείμενη ακτή. Από την άλλη, η κατασκευή ενός συστήματος αποσπασμένων έξαλων κυματοθραυστών αναμένεται να βελτιώσει την υφιστάμενη κατάσταση περιορίζοντας την προσπίπτουσα κυματική ενέργεια στην ακτή. Με την κατασκευή επτά κυματοθραυστών έναντι τεσσάρων ή τριών επιτυγχάνεται η προστασία μεγαλύτερου μήκους ακτογραμμής κατάντη του αλιευτικού καταφυγίου. Επιπλέον διερευνήθηκε η περίπτωση κατασκευής ενός συστήματος τριών ύφαλων κυματοθραυστών και διαπιστώθηκε ότι η απόσβεση της κυματικής ενέργειας στης σκιά τους είναι μικρότερη συγκριτικά με αυτή που προκαλείται από τις έξαλες κατασκευές. Ωστόσο μια τέτοια επέμβαση θεωρείται πιο ήπια περιβαλλοντικά καθώς δεν αλλοιώνει οπτικά το τοπίο και επιπλέον εξασφαλίζεται η συνεχής ανανέωση των υδάτων στην προστατευόμενη περιοχή. Ένα ακόμα πλεονέκτημα των ύφαλων έργων αποτελεί το μικρότερο κόστος κατασκευής τους καθώς απαιτούνται μικρότερες ποσότητες υλικών. Τέλος, εξετάστηκε η περίπτωση της επέκτασης του προσήνεμου μόλου και διαπιστώθηκε ότι η υλοποίηση ενός τέτοιου έργου θα συμβάλλει στον περιορισμό του σημαντικού ύψους κύματος εντός της λιμενολεκάνης και στον ασφαλέστερο ελλιμενισμό των σκαφών. (Σημειώνεται ότι στα πλαίσια του έργου ανακατασκευής του λιμανιού Κολυμβαρίου που έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ εδώ και μερικούς μήνες προβλέπεται η κατασκευή κυματοθραυστών στην παραλία της περιοχής).
•ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΣΤΟΝ ΤΑΥΡΩΝΙΤΗ
Στην παραλία του Ταυρωνίτη ο ρυθμός της στερεομεταφοράς στα δύο κυματικά σενάρια προσομοίωσης εκτιμάται μεγαλύτερος συγκριτικά με τη στερεομεταφορά στο Κολυμβάρι και παρατηρείται διάβρωση του πυθμένα κοντά στην εκβολή του ποταμού. Για τον περιορισμό της διάβρωσης και την προστασία του παραλιακού δρόμου προτείνεται η κατασκευή ενός συστήματος προβόλων με μήκος περί τα 45 m ώστε να συγκρατούνται τα ιζήματα στις περιοχές μεταξύ των κατασκευών αυτών.
•ΤΑΣΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΙΑ
Στην ακτή του Πλατανιά ανάλογα με το κυματικό σενάριο προσομοίωσης η μετακίνηση των ιζημάτων συμβαίνει είτε εγκάρσια προς την ακτή είτε κατά μήκος αυτής και με φορά προς το αλιευτικό καταφύγιο (από δυτικά προς ανατολικά). Από τα αποτελέσματα του μοντέλου φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια κυματισμών βόρειων – βορειοανατολικών διευθύνσεων (MWD=0 deg N και MWD=15 deg N) υπάρχει μια τάση διάβρωσης του πυθμένα κοντά στο μέτωπο της ακτής και διαμόρφωσης ενός ύφαλου αναβαθμού κατά μήκος αυτής.
•ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΣΕ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ-ΣΤΑΛΟΣ
Μεγαλύτερη διάβρωση παρατηρείται στην παραλία της Αγίας Μαρίνας και πιο συγκεκριμένα στο τμήμα όπου έχει κατασκευαστεί το σύστημα των προβόλων, το οποίο κρίνεται ανεπαρκές για την προστασία της ακτής. Κατά κανόνα τέτοιου είδους έργα κατασκευάζονται σε περιοχές όπου κυριαρχεί η παράλληλη προς την ακτή συνιστώσα της στερεομεταφοράς, ώστε να διακόπτεται η στερεοπαροχή και το ίζημα (σ.σ. άμμος) να αποτίθεται στην ανάντη πλευρά τους. Στην συγκεκριμένη περιοχή μελέτης δεν επικρατεί η κατά μήκος της ακτής στερεομεταφορά έναντι της εγκάρσιας με αποτέλεσμα το σύστημα των προβόλων να έχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό για τον περιορισμό της διάβρωσης. Έτσι, προτείνεται η τεχνητή αναπλήρωση της ακτής με υλικό πιο χονδρόκοκκο από το επιτόπιο ίζημα και η διαμόρφωση του νέου μετώπου με κλίσει που να προσεγγίζει το προφίλ ισορροπίας .Η τεχνητή αναπλήρωση προτείνεται καθώς αποτελεί μια ήπια περιβαλλοντικά μέθοδο για την προστασία της ακτής από διάβρωση και ταυτόχρονα είναι πιο οικονομική λύση σε σύγκριση με την κατασκευή συμβατικών τεχνικών έργων, όπως οι κυματοθραύστες. Επιπλέον, από την εφαρμογή αυτής της μεθόδου δεν προκαλείται οπτική όχληση και αισθητική υποβάθμιση του τοπίου. Ωστόσο, η λύση αυτή δεν είναι μόνιμη και απαιτείται η παρακολούθηση της απόκρισης της ακτής και η επανατοποθέτηση υλικού όταν αυτό απαιτείται. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι μετά από ένα χρόνο οι απώλειες ιζήματος είναι μεγάλες προτείνεται η εκ νέου αναπλήρωση του μετώπου της ακτής και η δημιουργία ενός ύφαλου αναβαθμού παράλληλου προς την ακτογραμμή και σε βάθος μικρότερο του βάθους κλεισίματος, ώστε να περιορίζεται η εγκάρσια απομάκρυνση των ιζημάτων.
