Τέσσερις υπουργοί, από το χώρο της οικονομίας, της εργασίας, της δικαιοσύνης και της οικονομικής διπλωματίας, παρουσίασαν το μέχρι σήμερα κυβερνητικό απολογισμό στον τομέα της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, ενώ κατέθεσαν στόχους και πλάνα για την περίοδο από εδώ και πέρα, έχοντας στο ακροατήριό τους επικεφαλής μεγάλων εταιρειών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Όλα τα παραπάνω έγιναν στο πλαίσιο του 4ου InvestGR Forum 2021, με ομιλητές, τους Κώστα Τσιάρα, Κώστα Φραγκογιάννη, Κωστή Χατζηδάκη και Χρήστο Σταϊκούρα (με τη σειρά που μίλησαν).
Κ. Τσιάρας: Πρόγραμμα 100 ημερών νομοθετικών παρεμβάσεων
Πρώτος το λόγο πήρε ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, που ξεκίνησε από μια ευρύτερη πολιτική παρατήρηση: «Παρά την πανδημία και την αναστολή λειτουργίας των δικαστηρίων, το μεταρρυθμιστικό σχέδιο αυτής της κυβέρνησης δεν ανεστάλη. Η πανδημία δεν αξιοποιήθηκε ως άλλοθι για τη ματαίωση των μεταρρυθμίσεων, αντίθετα ακόμη και μέσα στη δίνη της υγειονομικής κρίσης επιταχύναμε το βηματισμό μας θεσμοθετώντας καινοτομίες στο δικαστικό σύστημα».
Στη συνέχεια προχώρησε σε ένα μίνι απολογισμό των ενεργειών που έγιναν από το υπουργείο του και οι οποίες συνέβαλαν, με τον τρόπο τους, στην προσέλκυση επενδύσεων: ένα νέο πλαίσιο για το θεσμό της διαμεσολάβησης θεσπίστηκε με το νόμο 4640/2019 με «εξόχως ενθαρρυντικά αποτελέσματα για τις αστικές και εμπορικές διαφορές, οι οποίες επιλύονται ταχύτερα, με μικρότερο κόστος για τα εμπλεκόμενα μέρη, φυσικά έξω από τις δικαστικές αίθουσες». Καθιερώθηκαν τα ειδικά τμήματα στα μεγάλα πρωτοδικεία και εφετεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης για την εκδίκαση διαφορών αναπτυξιακού χαρακτήρα, ενώ επιπλέον, όπως ανέφερε ο υπουργός, «σε λίγες ημέρες φαίνεται ότι η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου θα εγκρίνει τις αποφάσεις αυτών των δικαστηρίων για την έναρξη λειτουργίας των ειδικών τμημάτων». Υιοθετήθηκε ακόμη, η νέα δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την κωδικοποίηση όλων των διάσπαρτων διατάξεων, ακόμη επιταχύνθηκε η διαδικασία εκδίκασης των υποθέσεων του νόμου Κατσέλη «με ρήτρες προστασίας των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας: οχυρώσαμε, έτσι, το τραπεζικό σύστημα από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και με αυτόν τον τρόπο το θωρακίσαμε επιπλέον».
Παράλληλα, «εισαγάγαμε το νέο θεσμό του επίκουρου των δικαστών (…) ιδρύσαμε την κατεύθυνση ειρηνοδικών στην Εθνική Σχολή Δικαστών υλοποιώντας τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στη δικαστική εκπαίδευση από τη σύσταση της Σχολής. Συστάθηκε το γραφείο στατιστικών της δικαιοσύνης, το οποίο θα συμβάλει στην ακριβή και αντικειμενική μέτρηση αποδοτικότητας του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης». Και, κοντά σε όλα τα παραπάνω, «υλοποιούμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης που εκπονήθηκε ποτέ».
Για το από εδώ και πέρα, και στην έναρξη του β’ μισού της θητείας αυτής της κυβέρνησης, το υπουργείο Δικαιοσύνης εκκινεί ένα πρόγραμμα 100 ημερών με «πλούσιες νομοθετικές παρεμβάσεις που εδραιώνουν τους κανόνες διαφάνειας, συμβάλλουν στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, απλοποιούν την καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων στις συναλλαγές τους με τις δικαστικές αρχές, εισάγουν καινοτομίες για την επιτάχυνση των ρυθμών απονομής της δικαιοσύνης», δεσμεύτηκε ο Κ. Τσιάρας, θέτοντας και τους τρεις άξονες του κυβερνητικού σχεδίου στον τομέα της δικαιοσύνης:
-Απλούστευση των διαδικασιών,
-Επένδυση στον «πιο κρίσιμο κρίκο απονομής της δικαιοσύνης», δηλαδή το ανθρώπινο δυναμικό,
-Βελτίωση των υποδομών.
Για το τελευταίο ειδικότερα, ο υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε πως το υπουργείο διεκδίκησε και εξασφάλισε «ένα σημαντικό μέρος από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για την αναβάθμιση των δικαστικών υποδομών σε όλη την Επικράτεια», με κατασκευή νέων δικαστηρίων. Ανάμεσά τους πρόκειται να υλοποιηθούν και εμβληματικά, όπως τα χαρακτήρισε, έργα, όπως το νέο δικαστικό μέγαρο του Πειραιά και η μεταστέγαση του Πρωτοδικείου Αθηνών από την πρώην σχολή Ευελπίδων δίπλα στον Άρειο Πάγο.
Ο Κ. Τσιάρας έκλεισε την ομιλία του παρουσιάζοντας το στόχο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την επόμενη 5ετία, που είναι, η σταδιακή προσέγγιση του «μέσου όρου των τριών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις καλύτερες επιδόσεις στο δείκτη επίλυσης διαφορών».
Κ. Φραγκογιάννης: Αμερικανοί ζητούν να έλθουν στην Αστυπάλαια
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία, Κώστας Φραγκογιάννης, έκανε γνωστό ότι σε λίγες εβδομάδες πρόκειται να ανακοινωθεί, διά στόματος του πρωθυπουργού, το στρατηγικό εθνικό σχέδιο για την εξωστρέφεια που περιλαμβάνει περίπου 25 δράσεις και 80 ενέργειες μόνο μέσα σε μία χρονιά. «Ετοιμάζουμε νόμο για τις στρατηγικές επενδύσεις, που θα συμβάλει περισσότερο στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα μας», ήταν η δέσμευση του υφυπουργού, που έφερε, στη συνέχεια, το παράδειγμα της επένδυσης της Αστυπάλαιας:
«Δείξαμε σε όλο τον πλανήτη ότι η Ελλάδα μπορεί, μπορούμε να σκεπτόμαστε καινοτόμα και πρωτοποριακά, μπορούμε να βάλουμε μαζί μια εταιρεία με την κυβέρνηση να δουλέψουν προς όφελος του πολίτη. Και να γίνει παράδειγμα και για άλλους τομείς της οικονομίας μέσα στην Ελλάδα, και για άλλες χώρες», υπογράμμισε με την ταυτόχρονη επισήμανση ότι υπάρχουν ήδη προτάσεις για άλλα αντίστοιχα projects. «Έχουμε πάρει αιτήσεις από οικογένειες στην Αμερική που θέλουν να εγκατασταθούν στην Αστυπάλαια για να ζήσουν σε αυτό που εμείς ονομάζουμε μια εικόνα από το μέλλον, πριν από το μέλλον», ήταν μια ακόμη, χαρακτηριστική, αναφορά του.
Εν κατακλείδι, «με εμβληματικές επενδύσεις έχουμε καταφέρει να αλλάξουμε την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό, έχουμε καταφέρει να πείσουμε τον ξένο επενδυτή ότι, εδώ, στην Ελλάδα υπάρχουν αυτά που απαιτούνται».
Κ. Χατζηδάκης: Κατάθεση του νομοσχεδίου για την επικουρική ασφάλιση αυτή ή την άλλη εβδομάδα
«Δεν είναι μικρό πράγμα να είναι η χώρα στην 8η θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από πλευράς ενδιαφέροντος για επενδύσεις. Συνήθως σε τέτοια θέματα, η Ελλάδα ήταν από την 25η έως την τελευταία θέση. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά και δεν είναι τυχαία διαφορετικά». Τα παραπάνω σημείωσε εισαγωγικώς ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος όμως επικαλέστηκε και ένα ακόμη στοιχείο:
«Ήδη τον Ιούνιο τα στοιχεία του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ δείχνουν ότι το ισοζύγιο προσλήψεων/αποχωρήσεων ήταν θετικό κατά 73.000 θέσεις περίπου. Δεν εφησυχάζουμε φυσικά», διευκρίνισε ο κ. Χατζηδάκης για να προσθέσει, «μια σειρά από αχτίδες αισιοδοξίας μάς επιτρέπουν να πιστέψουμε ότι παρ’ όλες τις αναταράξεις η Ελλάδα περνάει σε μια νέα εποχή».
Συγκεκριμένα, στο υπουργείο Εργασίας για τη μετα-κορονοϊό εποχή εκπονούνται μεταρρυθμίσεις σε τρεις τομείς:
-Αγορά εργασίας: «Την ώρα που οι ψηφιακές τεχνολογίες ανατρέπουν τα δεδομένα στην αγορά εργασίας, την ώρα που η τηλεργασία επεκτείνεται, την ώρα που η νέα γενιά διαπιστωμένα ζητά την ευελιξία, τη μαζική συμμετοχή γυναικών, την ποικιλομορφία στο εργασιακό περιβάλλον, πώς θα ήταν δυνατόν η Ελλάδα να ανταγωνισθεί άλλες χώρες επί ίσοις όροις, έχοντας ένα ξεπερασμένο από τις εξελίξεις, εργατικό δίκαιο;», διερωτήθηκε ο Κ. Χατζηδάκης, που έκανε ειδική μνεία στην ψηφιακή κάρτα εργασίας:
Η κάρτα είναι «εργαλείο δικαιοσύνης τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων», χαρακτηρίζοντας εξάλλου την εφαρμογή της, «θέμα τιμής». Με στόχο, να μπουν τα θεμέλια ήδη από το φθινόπωρο και να προχωρήσει η εφαρμογή της από το α’ εξάμηνο του 2022.
-Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά: «Αντί ενός γενικού κορβανά για τις επικουρικές (…) πάμε σταδιακά σε ατομικούς κουμπαράδες για τους νέους ασφαλισμένους χωρίς να επηρεάζονται οι παλιοί ασφαλισμένοι, οι νυν συνταξιούχοι». Ενώ, «όπως δείξαμε με τον αρμόδιο υφυπουργό, τον κ. Τσακλόγλου, η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει ότι το νέο σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε συντάξεις μεγαλύτερες από τις σημερινές, από 43% έως και 68%. Υπάρχει δε, εγγύηση στο νομοσχέδιο ότι ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά, οι ασφαλισμένοι θα πάρουν πίσω τις εισφορές τους συν τον πληθωρισμό, άρα δεν θα χάσουν».
Κατά τον Κ. Χατζηδάκη, «είναι μυθεύματα όσα γράφηκαν περί δήθεν αναβολής του νομοσχεδίου και αντιδράσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ούτε αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπάρχουν ούτε αναβολή του νομοσχεδίου θα έχουμε. Θα έχουμε κατάθεση (σ.σ. του νομοσχεδίου) ή στο τέλος αυτής της εβδομάδας ή στις αρχές της επομένης. Επομένως η πραγματικότητα απαντά στις κωμωδίες που ζήσαμε την περασμένη εβδομάδα».
Και, εκτίμησε ότι οι νέοι άνθρωποι θα ενταχθούν μαζικά στο νέο σύστημα, «γιατί θα έχουν τον έλεγχο των συντάξεών τους και γιατί θα έχουν την ελπίδα ότι θα έχουν μεγαλύτερες συντάξεις», επιχειρηματολόγησε και διερωτήθηκε: «Γιατί να ακούσουν την αβάσιμη, ξεπερασμένη κριτική;».
-Κατάρτιση/επανακατάρτιση: Οι συγκεκριμένες δράσεις θα χρηματοδοτηθούν «από κονδύλια του τρέχοντος και του επόμενου ΕΣΠΑ, και του Ταμείου Ανάκαμψης». Είναι, επιπλέον, ενδεικτικό ότι «στο σχέδιο που καταθέσαμε εγκρίθηκαν περισσότερα από 1 δισ. ευρώ για τέτοια προγράμματα, τα οποία θα ξεκινήσουν ήδη από το φθινόπωρο».
Ταυτοχρόνως όμως ο Κ. Χατζηδάκης επεσήμανε και δυο δυσάρεστες πρωτιές: στην ανεργία, καθώς και στο πρόβλημα μεταξύ δεξιοτήτων και ζήτησης από την αγορά εργασίας. Ήδη την τρέχουσα περίοδο, ο ΟΑΕΔ συνεργάζεται με παγκόσμιους κολοσσούς, όπως google, amazon, cisco και η συμμετοχή στα σχετικά προγράμματα έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, είπε ο υπουργός Εργασίας ανακοινώνοντας ότι είναι υπό επεξεργασία νομοσχέδιο που θα παρουσιαστεί το φθινόπωρο, και το οποίο από τη μια θα εκσυγχρονίζει τον ΟΑΕΔ, από την άλλη θα βάζει τα θεμέλια «για να γίνει πολύ πιο αξιόπιστο το σύστημα κατάρτισης, με βασικούς πυλώνες την ποιότητα, την αξιολόγηση και την πιστοποίηση τόσο των παρόχων κατάρτισης όσο και των καταρτιζόμενων. Η ανάπτυξη της οικονομίας μας θα κριθεί από την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού μας», ήταν το συμπέρασμα του υπουργού Εργασίας.
Χρ. Σταϊκούρας: Το επενδυτικό κενό κλείνει
Τέλος, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, αφού παρέθεσε όλα τα μέτρα του υπουργείου του κατά την πρώτη διετία της κυβέρνησης, εστίασε στη συνέχεια στην πολιτική για την επόμενη διετία και πώς αυτή εδράζεται σε επτά πυλώνες (όπως είχαν διανεμηθεί και στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο):
– Στοχευμένη ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων με σταδιακά μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας
– Συνέχιση υλοποίησης συνετής δημοσιονομικής πολιτικής στην κατεύθυνση περαιτέρω μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών
– Συνέχιση υλοποίησης συνεπούς, έξυπνης και διορατικής εκδοτικής στρατηγικής με στόχο τη διατήρηση ισχυρών ταμειακών αποθεμάτων
– Υλοποίηση νέων διαρθρωτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων
– Περαιτέρω ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης μέσω της ισχυροποίησης του τραπεζικού συστήματος
– Διαμόρφωση πιο ευέλικτου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου
– Ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων.
«Χθες ήταν μια μεγάλη επιτυχία για τη χώρα», σημείωσε εμφατικά ο Χρ. Σταϊκούρας, καθώς ήταν μεταξύ των 12 χωρών των οποίων το σχέδιο πήρε «πράσινο φως». Όμως, επέμεινε, υπάρχουν περίπου άλλοι τόσοι πόροι από την επόμενη προγραμματική περίοδο, 2021-27, κατά τη διάρκεια της οποίας θα κατευθυνθούν ακόμη περισσότεροι πόροι στις ΜμΕ, ακριβώς εξαιτίας της φύσης των ΕΣΠΑ.
Συνολικά, ο υπουργός Οικονομικών έκανε λόγο για 68 μεταρρυθμίσεις, 106 επενδύσεις, που θα δημιουργήσουν 180.000-200.000 θέσεις απασχόλησης, θα προσθέσουν 7% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και επιπλέον θα κινητοποιήσουν σημαντικές δυνάμεις από τον ιδιωτικό τομέα.
Ο υπουργός Οικονομικών έκλεισε θυμίζοντας τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: το 2022 η Ελλάδα θα αναπτυχθεί με ρυθμό 6% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος θα είναι περίπου 4,5%. «Είναι ένα στοιχείο θετικό αλλά δεν είναι η απόλυτη επιτυχία, η οποία όμως (επιτυχία) είναι οι επόμενοι δύο δείκτες: οι επενδύσεις θα αυξηθούν με ρυθμό 15% όταν ο ευρωπαϊκός μ.ο. θα είναι 5%, και οι εξαγωγές που θα αυξηθούν με ρυθμό 8%, όταν ο ευρωπαϊκός μ.ο. θα είναι 0%», επεσήμανε.
Συμπέρασμα: «Δεν επιτυγχάνουμε μόνο υψηλούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης αλλά διατηρήσιμους ρυθμούς με αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας προς τις επενδύσεις και τις εξαγωγές -έτσι ώστε να κλείσουμε το επενδυτικό κενό της τελευταίας 10ετίας, με ενίσχυση όχι της ανταγωνιστικότητας αλλά της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας. Έτσι ώστε να δημιουργήσουμε πολλές, καλές θέσεις απασχόλησης και να ενισχύσουμε την κοινωνική συνοχή».
