Κατάθλιψη

Η θλίψη είναι βασικό κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας καθώς και μία φυσιολογική αντίδραση σε ένα δυσάρεστο γεγονός ή μία δύσκολη κατάσταση, όπως η απώλεια ενός προσώπου ή οι αντιξοότητες της καθημερινότητας. Μπορεί να έχει μεγάλη ένταση, αλλά η διάρκεια της είναι μικρή και δεν προκαλεί δυσλειτουργία στην καθημερινή ζωή. Από την άλλη πλευρά, η κατάθλιψη είναι μια αντίδραση μη αναμενόμενη με βάση τις συνθήκες, υπερβολική σε ένταση και διάρκεια, ικανή να βάψει με μαύρο χρώμα κάθε πτυχή της ζωής. Είναι σα να νιώθουμε τις λύπες να έρχονται όχι σα μεμονωμένοι κατάσκοποι αλλά σαν τάγματα, όπως έγραψε ο Σαίξπηρ.
Η μείζων κατάθλιψη αποτελεί μία σοβαρή ψυχική διαταραχή, με επιπτώσεις στον ψυχισμό και τη λειτουργικότητα του ατόμου, που χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζοντα καταθλιπτικά επεισόδια. Τα βασικά διαγνωστικά κριτήρια για τη διαταραχή είναι η καταθλιπτική διάθεση και η απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης, κατά τη διάρκεια τουλάχιστον δύο εβδομάδων. Επίσης πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα από τα παρακάτω συμπτώματα: απώλεια ή αύξηση βάρους, ελάττωση ή αύξηση της όρεξης, αϋπνία ή υπερυπνία, ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση, κόπωση ή απώλεια της ενεργητικότητας, αισθήματα ενοχής ή αναξιότητας, αδυναμία συγκέντρωσης και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, επανερχόμενες σκέψεις θανάτου και αυτοκτονίας. Συχνά, σημάδια κατάθλιψης είναι το έντονο άγχος αλλά και σωματικά ενοχλήματα.
Ενας άνθρωπος με κατάθλιψη μπορεί να αισθάνεται συνέχεια λύπη, απογοήτευση και ενοχές, να είναι απαισιόδοξος, να γκρινιάζει και να μεμψιμοιρεί ή να παραπονιέται για πόνους στο σώμα του. Μπορεί να κλαίει εύκολα ή να νιώθει μουδιασμένος, σα να μην μπορεί να νιώσει τίποτα, να αποφεύγει παλαιότερες ευχάριστες δραστηριότητες, να βλέπει παντού εμπόδια και να είναι αδιάφορος για τη δουλειά του ή την εμφάνισή του. Ο λόγος του μπορεί να είναι αργός και οι κινήσεις του περιορισμένες, επικρίνει τον εαυτό του και έχει επαναλαμβανόμενες ιδέες ότι είναι ανίκανος, νιώθει εγκλωβισμένος και αβοήθητος και γι’ αυτό βλέπει την αυτοκαταστροφή και το θάνατο σα λύτρωση.
Η κατάθλιψη έχει φανεί ότι σχετίζεται με θλιβερά γεγονότα, κληρονομικότητα και με νευροχημικούς, ψυχολογικούς και οικογενειακούς παράγοντες. Ο πιο κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης είναι ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης, ειδικά στις περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι έντονα. Η κατάθλιψη συνοδεύεται από πολύ δύσκολα και επώδυνα συναισθήματα και σκέψεις και, αν δεν αντιμετωπιστεί, η λύπη μπορεί να γίνει η χώρα στην οποία μόνιμα κατοικεί ένας άνθρωπος και η οποία δεν του επιτρέπει να επισκεφτεί κανένα μέρος πιο ευχάριστο και χαρούμενο. Ωστόσο, με την κατάλληλη βοήθεια μπορεί να αφήσει πίσω του τα μέρη όπου όλα είναι μάταια και άσχημα και βρει άλλα που έχουν νόημα και είναι πιο φωτεινά.