■ Η ανάγκη άσκησης πίεσης στην Ε.Ε. στο επίκεντρο εκδήλωσης στα Χανιά
Την ανάγκη να αξιοποιήσουν Ελλάδα και Κύπρος τις δυνατότητες πολιτικής παρέµβασης και πίεσης που τους δίνει η θέση τους στην Ε.Ε. ως κράτη – µέλη, προκειµένου να αρθεί η κατοχή της Κύπρου από τα τουρκικά στρατεύµατα, επισηµάνθηκε, µεταξύ άλλων, κατά τη δεύτερη ηµέρα των εργασιών του συνεδρίου µε θέµα “Κύπρος, 50 χρόνια τουρκικής κατοχής” που φιλοξενήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων της Τράπεζας Χανίων.
Μιλώντας στα “Χ.ν.” ο καθηγητής θεσµών της Ε.Ε. στο Πανεπιστήµιο Κρήτης, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω τέως ευρωβουλευτής και βουλευτής Ηρακλείου Νότης Μαριάς ανέφερε ότι το κυπριακό είναι ένα ζήτηµα διεθνές, ένα ζήτηµα εισβολής και κατοχής.
«Το αίτηµα και η απαίτηση είναι να φύγουν τα τουρκικά στρατεύµατα κατοχής από την Κύπρο και εφόσον δεν φεύγουν η διεθνής κοινότητα να επιβάλει κυρώσεις», σηµείωσε ο κ. Μαριάς και πρόσθεσε ότι κάτι τέτοιο 50 χρόνια δεν έχει συµβεί παρά τα ψηφίσµατα του ΟΗΕ που ζητούν την αποµάκρυνση του στρατού κατοχής, αναγνωρίζουν ότι η Κύπρος πρέπει να είναι ανεξάρτητη και θα πρέπει να προστατευτεί η εδαφική της ακεραιότητα.
Τόνισε ακόµα ότι παρατηρείται µια «διγλωσσία της Ε.Ε. και των G7» καθώς όπως είπε «από τη µία καταγγέλλουν τη Ρωσία και επιβάλλουν κυρώσεις και ζητούν την απόσυρση των ρωσικών στρατευµάτων από τα ουκρανικά εδάφη, κι από την άλλη για την Τουρκία κλείνουν τα µάτια».
Ο κ. Μαριάς αναφέρθηκε ακόµα στο ζήτηµα των εγγυητριών δυνάµεων λέγοντας ότι πρόκειται για ένα ζήτηµα που αξιοποιήθηκε από την Τουρκία για να προχωρήσει σε εισβολή στο νησί. «Όµως η Κύπρος είναι ένα ανεξάρττο κράτος και µέλος της Ε.Ε. Εποµένως, δεν έχει ανάγκη από εγγυήτριες δυνάµεις κι αυτό που θα έπρεπε ως Ελλάδα και Κύπρος να απαιτούµε είναι την κατάργηση του συστήµατος περί εγγυητριών δυνάµεων.
Σε ό,τι αφορά τη θέση περί διζωνικής – δικοινοτικής οµοσπονδίας ξεκαθάρισε ότι αυτή δεν υπήρχε εξ’ αρχής στα ψηφίσµατα του ΟΗΕ κι ότι προέκυψε µετά το 1990 µετά από υποχωρήσεις από την ελληνική και κυπριακή πλευρά, οι οποίες αποδέχθηκαν ένα σύστηµα συνοµιλιών που έβαζε στο τραπέζι κι αυτή την προοπτική: «Έτσι ξαφνικά αυτό µπήκε στα ψηφίσµατα του ΟΗΕ. Όµως είναι κάτι που δεν µπορεί να περπατήσει γιατί δεν υπάρχουν δύο κοινότητες. Η Τουρκία δεν πρόκειται να επιτρέψει να λειτουργήσει αυτό το σύστηµα και θα θέτει διαρκώς νέες απαιτήσεις, ενώ υπάρχουν ψηφίσµατα στην Ε.Ε. που απαιτούν οµοφωνία και η Τουρκία µέσω ενός συστήµατος διζωνικής – δικοινοτικής στην ουσία θα µπορεί να εκβιάζει την Ευρώπη».
Τέλος, ο κ. Μαριάς υπογράµµισε την ανάγκη να ασκηθούν πολιτικές πιέσεις στην Τουρκία µέσω της Ε.Ε. καθώς Ελλάδα και Κύπρος αποτελούν κράτη – µέλη: «Θα πρέπει να αναδειχθεί ότι υπάρχει και µία διγλωσσία από µέρους της ελληνικής και κυπριακής πλευράς διότι βλέπουµε ότι οι κ. Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης ψηφίζουν ρυθµίσεις – πεσκέσι για τον Ερντογάν. Για παράδειγµα πριν λίγες ηµέρες, Ελλάδα και Κύπρος στο πλαίσιο του συµβουλίου υπουργών της Ε.Ε. ενέκριναν την πρόταση του συµβουλίου για τον προϋπολογισµό του 2025. Εκεί προβλέπονται σηµαντικά κονδύλια για την Τουρκία. Λίγες µέρες µετά -κι αφού έχει εξασφαλίσει το παραδάκι- ο Ερντογάν πήγε στον ΟΗΕ και έλεγε ότι πρέπει να αναγνωριστεί το ψευδοκράτος κ.λπ. Επίσης, θα πρέπει να προχωρήσει η επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας που είχαν αποφασιστεί λόγω των παράνοµων ενεργειών της µέσα στην κυπριακή ΑΟΖ, όµως ποτέ δεν εφαρµόστηκαν. Εποµένως, υπάρχουν πολλές δυνατότητες που πρέπει να αξιοποιηθούν για να ζητήσουµε ακύρωση του συστήµατος των εγγυητριών δυνάµεων, να φύγουµε από τη λογική της διζωνικής – δικοινοτικής οµοσπονδίας, να πάµε σε µία ρύθµιση που θα απαιτεί την αποµάκρυνση των τουρκικών στρατευµάτων και τέλος θα πρέπει Ελλάδα και Κύπρος να αξιοποιήσουν την ισχυρή θεσµική θέση που έχουν µέσα στην Ε.Ε. έναντι της Τουρκίας».
Να σηµειώσουµε ότι στο πλαίσιο του συνεδρίου οι Κρητικές Μαδάρες απέδωσαν ριζίτικο δηµοτικό τραγούδι, οι Κωνσταντίνος Γρίβας (καθηγητής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, διδάσκων στο Τµήµα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του ΕΚΠΑ) και Θέµης Τζήµας (δικηγόρος, δρ. ∆ηµοσίου ∆ικαίου και Πολιτικής Επιστήµης του ΑΠΘ και µεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήµιο Μακεδονίας) πραγµατοποίησαν εισηγήσεις διαδικτυακά, ενώ οι εργασίες έκλεισαν µε εισηγήσεις των Κώστα Μουτζούρη (φιλόλογος, πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας) και Ερατοσθένη Καψωµένου (οµοτ. καθηγητής Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων, πρόεδρος Εταιρείας Κρητικών Σπουδών – Ιδρύµατος Καψωµένου).
