Μέρος 1ο
Κάθε παιδί είναι ένα αναπτυσσόμενο άτομο και εμείς οφείλουμε να το υποστηρίξουμε και
να του ενσταλάξουμε την αντίληψη για συνεχή βελτίωση και πρόοδο.
Dr. Carol Dweck (Mindset, 2017)
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν παιδιά και έφηβοι στο ξεχωριστό νέο σχολικό έτος απαιτούν νέες προσεγγίσεις.
Γονείς, εκπαιδευτικοί και συμπαραστάτες οφείλουν να ενισχύσουν την θετική αντίληψη για συνεχή ανάπτυξη και βελτίωση. Να διδαχθούν τα παιδιά πως θα εκμεταλλεύονται τα ταλέντα και τις δεξιότητες τους.
Στο σημερινό σημείωμα παραθέτω αποσπάσματα από το βιβλίο μου Teach-Learn English Easily & Creatively (2020), σχετικά με την προαγωγή της νοοτροπίας της ανάπτυξης των μαθητών.
Υποστηρίζουμε την νοοτροπία της ανάπτυξης
Γονείς, συμπαραστάτες και εκπαιδευτικοί ενεργοποιούν εμπειρίες, παραδειγματίζουν, παρατηρούν μη λεκτικές συμπεριφορές κι αξιολογούν τη γνωστική ανάπτυξη των μαθητών τους.Ευαίσθητοι γονείς και έμπειροι εκπαιδευτικοί:
• Δημιουργούν υποστηρικτικές συνθήκες για να επεκτείνουν τη Ζώνη της Εγγύτερης Ανάπτυξης παιδιών και εφήβων.
• Εκπαιδεύουν τους μαθητές να βελτιώσουν τη μνήμη εργασίας τους.
• Καλλιεργούν τη νοοτροπία ανάπτυξης των μαθητών τους, δηλαδή την πεποίθηση ότι η νοημοσύνη τους μπορεί να αναπτυχθεί μέσω της προσπάθειας (Dweck, 2017).
• Με την ενίσχυση της νοοτροπίας ανάπτυξης, παιδιά και έφηβοι ξεπερνούν προκλήσεις, νικούν τον φόβο της αποτυχίας και δρέπουν – δια βίου- τους καρπούς των προσπαθειών τους.
Καλλιέργεια της νοοτροπίας της ανάπτυξης
Η καθηγήτρια Στ. Σαμαρτζή (2011) ισχυρίζεται ότι τα επεισόδια μάθησης που έχουν υψηλό βαθμό συνοχής, βοηθούν τους μαθητές να εστιάσουν την προσοχή τους στο μέλλον. Έτσι μπορούν να προβλέψουν την πορεία της ανάπτυξής τους.
Ο διπλός στόχος, αφενός η ενστάλαξη της νοοτροπίας της ανάπτυξης κι αφετέρου η γνωστική ανάπτυξη ενός παιδιού χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς του πόρους δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Βασική προϋπόθεση οι πολιτισμικές και μαθησιακές προσεγγίσεις στο σχολείο του παιδιού να προωθούν το διπλό στόχο. Επιτυχείς παρεμβάσεις καταγράφονται όταν οι εκπαιδευτικοί κατέχουν την ίδια νοοτροπία. Η συνεργασία μεταξύ συναδέλφων και γονιών και η υποστήριξης των διευθυντών τους είναι προαπαιτούμενο.
Συνταγές αποτυχίας
Πολιτικές αποφάσεις πρόκριναν την μείωση των κριτηρίων επιτυχίας (πχ. Στην Ανώτατη Εκπαίδευση) για να δώσουν την ευκαιρία εμπειριών σε μαθητές και για να τους τονώσουν δήθεν την αυτό-αντίληψη τους και την αίσθηση ότι τα κατάφεραν.
Στην ίδια λογική είναι οι υπερβολές σε επαίνους και οι πληθωριστικές βαθμολογίες.
Η καθηγήτρια Dweck (2017) πιστεύει ότι τα παραπάνω είναι αναποτελεσματικά. Ο λόγος; Τα χαμηλότερα κριτήρια για επιτυχία οδηγούν οι μαθητές να έχουν ισχνά εφόδια και να βαυκαλίζονται ότι μια εύκολη εργασία θα τους αποφέρει υψηλές αποδοχές.
Αν κάνουμε το αντίθετο, δηλαδή να ανεβάσουμε τα κριτήρια εισαγωγής χωρίς να εφοδιάσουμε τους μαθητές με τις δεξιότητες που απαιτούνται, τότε τους οδηγούμε στην αποτυχία από άλλο μονοπάτι. Η λύση παρουσιάζεται παρακάτω.
Αναπτύσσω την νοοτροπία της ανάπτυξης
Γονείς και εκπαιδευτικοί σκηνοθετούν συναρπαστικά επεισόδια μάθησης, ενθαρρύνουν τη συμμετοχή, χρησιμοποιώντας μια θετική προσέγγιση.
Παιδιά και έφηβοι έχουν ανάγκη από διαρκείς ενέσεις αισιοδοξίας σε όλη την διάρκεια της χρονιάς. Ιδιαίτερα μιας χρονιάς όπως η φετινή. Γι αυτό χρησιμοποιούν μια σειρά από στρατηγικές για αυτό το σκοπό, όπως:
• Οι μαθητές, ως ενεργοί συμμετέχοντες (CEFRL, 2001), χαρακτηρίζονται ως: αποδεκτός, ενεργός, φιλικός, διασκεδαστικός, αυθεντικός, επαρκής, συνεργατικός, δημιουργικός, ενθουσιώδης, εκφραστικός, προσαρμόσιμος, επιμελής, εμπνευσμένος, αντικειμενικός και προσεκτικός κ.α.
• Η οπτικοποίηση του μέλλοντος είναι ένας εξαιρετικός τρόπος άσκησης της θετικής σκέψης.
• Όταν παρέχουν οδηγίες ή όταν σχολιάζουν λένε: ‘Είμαι σίγουρος ότι θυμάστε’, ‘Να είστε ακριβείς’ , ‘Το σχόλιο σου ήταν απόλυτα κατατοπιστικό/ακριβές/αμερόληπτο.’
• Η χρήση των ακόλουθων φράσεις είναι αναποτελεσματική:«Μην ξεχνάτε», «Μην αργείτε», «Δεν θέλω μουτζούρες», «Μην ενοχλείτε’ (Bono, 1991), καθώς δεν καταγράφονται από παιδιά και εφήβους.
• Η αισιοδοξία διαπερνάται σε ολόκληρη την ομάδα με σχόλια όπως: ‘Είστε σούπερ μαθητές’, ‘Σήμερα θα καταρρίψουμε όλα τα ρεκόρ’, ‘Οι ιδέες σας είναι καταπληκτικές’, ‘Σήμερα θα είναι μια καλύτερη μέρα για όλους’.
• Ο τόνος της φωνής των εκπαιδευτών και η γλώσσα του σώματος τους ενισχύουν την θετική στάση παιδιών και εφήβων.
• Η διαρκής ενίσχυση της συνοχής της ομάδας και η παρότρυνση για ενεργό συμμετοχή στο γίγνεσθαι των επεισοδίων μάθησης.
O,τι γίνεται σε 2 λεπτά
Γονείς και εκπαιδευτικοί είναι συχνά αντιμέτωποι με την αναβλητικότητα παιδιών και έφηβων. Ο λόγος; Φοβούνται να κάνουν κάτι ή ανησυχούν για το αποτέλεσμα των ενεργειών τους. Γι αυτό λένε..
«Ας το για αργότερα’, «Τώρα πρέπει να γίνει;»,«Δεν προλαβαίνουμε…»
Η λύση είναι απλή για να κόψουμε το γόρδιο δεσμό της αναβλητικότητας και να ενισχύσουμε την αντίληψη τους ότι μπορούν να ολοκληρώσουν κάτι άμεσα.
Αν μια άσκηση ή μια εργασία μπορεί να ολοκληρωθεί σε 2-3 λεπτά την εκτελούμε άμεσα.
Ο χρόνος των 2-3 λεπτών είναι αντιληπτός και διαχωρίσιμος εύκολα γι αυτό οφείλουμε να επιμένουμε στην αξιοποίηση του. Παράπλευρο όφελος αυτής της συνήθειας είναι η ανάπτυξη της μνήμης εργασίας τους.
Συμπερασματικά
• Η υιοθέτηση της φράσης του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ “Εχω ένα όνειρο ότι μια μέρα…” οδηγεί πάντα προς θετικούς προορισμούς.’
• Η υποστήριξη των δικαιωμάτων παιδιών και εφήβων είναι θεμελιώδης υποχρέωση του Δήμου, της Εκπαιδευτικής κοινότητας και της οικογένειας τους.
• Ο δρόμος για την αλλαγή νοοτροπίας από την συντηρητική παγιωμένη αντίληψη για τις δυνατότητες ενός νέου προς την αυτή της ανάπτυξης είναι μακρύς και ανηφορικός.
• Η ανάπτυξη της θετικής αυτό-αντίληψης παιδιών και εφήβων είναι προϋπόθεση για τις μελλοντικές αυτόνομες δράσεις τους σαν δια βίου μαθητές.
Τα βιβλία του “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”, “Γνωστική ανάπτυξη” διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία ΚΥΒΟΣ και LIBRAIRIE.
