Κατοχικές αποζημιώσεις

Είναι προσδόκιμος ο χρόνος που διάλεξε ο πρωθυπουργός να επαναφέρει τη διεκδίκηση απ’ τη Γερμανία των κατοχικών αποζημιώσεων; Βλέπετε συνέπεσε και η κατάθεση στη Βουλή του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής γι’ αυτό το θέμα, που όπως λέγεται, είναι εμπεριστατωμένο. Το πόρισμα δεν ετέθη στο σώμα προς συζήτησιν. Παρά ταύτα παραμένει ένα ατού στα χέρια του κ. Τσίπρα να το χρησιμοποιήσει διπλωματικώς, αρκεί να μην το συνδέσει με την κρίση χρέους της χώρας.
Οι συγκυρίες πόσο μπορεί να ευνοούν αυτή την κίνηση; Εχουμε την πρωτοφανή επέμβαση της Κομισιόν σε εθνικές δικαστικές υποθέσεις, για να θυμηθούμε την “αινιγματική δήλωση” της κας Ψαρούδα – Μπενάκη στον κ. Κ. Παπούλια μετά την εκλογή του ως Π.τ. Δημοκρατίας, περί «περιορισμού της εθνικής κυριαρχίας». Εχουμε στις 8 Σεπτεμβρίου τη συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο της αναφοράς των Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ/ΔΣΕ) που κατέθεσε ο κ. Νότης Μαριάς στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρ. Κοινοβουλίου.
Την 9η Σεπτεμβρίου θα συγκεντρωθούν οι αρχηγοί των χωρών του Νότου στην Αθήνα με πρωτοβουλία του κ. Τσίπρα, πράξη που δημιουργεί τόση διαφοροποίηση των δυτικών προς τους βορείους. Την ίδια μέρα ο κ. Τσακαλώτος θα συμμετέχει στο Γιούρογκρουπ. Δεν θα τον ρωτήσουν για τις κινήσεις του πρωθυπουργού του; Ας ελπίσουμε ότι θ’ απαντήσει διπλωματικά.
Το περιοδικό Der Spiegel παρουσιάζοντας το θέμα αναφέρει ότι «η καταβολή των γερμανικών αποζημιώσεων είναι νόμιμη και ηθική επιταγή» και ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να διεκδικήσει 296 δισ. ευρώ ή να μηνύσει τη Γερμανία γι’ αυτό το ποσό. Ο Γερμανός πρόεδρος Γιοαχίμ Γκάουκ είπε ότι «το θέμα των οφειλών πρέπει να εξετασθεί». Υπάρχει γνωμοδότηση από την Επιστημονική Υπηρεσία της Γερμανικής Βουλής το 2013 ότι η Ελλάδα δεν έχει παραιτηθεί των διεκδικήσεών της. Απ’ το Διεθνές Δίκαιο αναγνωρίζεται ότι οι πολεμικές αποζημιώσεις δεν παραγράφονται.
Η γερμανική αριστερά θεωρεί ανοιχτό το θέμα και πρότεινε να συσταθεί κοινή επιτροπή από Γερμανούς και Ελληνες βουλευτές να το μελετήσουν, εφ’ όσον υπάρξει θετική ανταπόκριση από την “Μπούντεσταγκ”. Ο πρόεδρος κ. Βούτσης το σκέφτεται θετικά.
Επ’ αυτού εφιστάται η προσοχή στον χειρισμό, διότι πίσω από τέτοιες περιπτώσεις κρύβεται ο διάβολος που ανατρέπει κάθε αναμενόμενη θετική πορεία των πραγμάτων.
Τα παραπάνω συντρέχουν να χαραχθεί στρατηγική διεκδίκηση των αποζημιώσεων. Τώρα αν η γερμανική κυβέρνηση αποφεύγει κάθε συζήτηση, απαντώντας ότι «δεν υπάρχει τέτοιο θέμα», ίσως να στηρίζεται σε διμερή συμφωνία των δύο κυβερνήσεων του 1953 (επί Παπάγου) και στα πρωτόκολλα Νοε. 1954 και Σεπ. 1955 (επί υπ. Δημ. Εργων Κ. Καραμανλή). Επίσης γίνεται λόγος για την ύπαρξη πρωτοκόλλου του 1957 (πρ/ργός Κ. Καραμανλής) που δανειστήκαμε 600 εκ. DM με όρους αγοράς, τη στιγμή που μας χρώσταγαν το κατοχικό δάνειο του 1942.
Αν και το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής Μηταφίδη θεωρείται απόρρητο, εν τούτοις είδαν το φως της δημοσιότητος πληροφορίες που φέρουν την Ελλάδα να αξιώνει πολεμικές αποζημιώσεις απ’ τη Γερμανία 9,2 δισ. ευρώ, υπόλοιπα του Α’ Παγκ. Πολέμου και 309,5 δισ. ευρώ απ’ τον Β’ Παγκ. Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένου και του κατοχικού δανείου. Δεν υπολογίζεται η αξία 1.208 αρχαίων αντικειμένων που εκλάπησαν και αγνοούνται.
«Είναι μονόδρομος τα διεθνή δικαστήρια», είπε ο κ. Μηταφίδης, «αν δεν συμφωνήσει η Γερμανία», ο δε κ. Τσίπρας απεφάνθη ότι «θα συνεχίσουμε τον αγώνα». Ισως μ’ αυτές τις ενέργειές του το Μ. Μαξίμου να προετοιμάζεται για τη δεύτερη αξιολόγηση εν όψει των προκλήσεων που θ’ αντιμετωπίσει με τα προαπαιτούμενα που τέθηκαν για τη μείωση του χρέους. Οι θεσμικοί έχουν “στυλώσει τα πόδια τους” από την άλλη μεριά και στοχεύουν να επιβάλουν “μεταρρυθμίσεις στην εργατική νομοθεσία”. “Αγάντα”, λοιπόν, όλοι σας, να περάσουν τα δύσκολα!