Η Ελλάδα έχει αρκετά βήματα να διανύσει για τη σύγκλιση της ψηφιακής της ωριμότητας με τον μέσο όρο της ΕΕ, έχοντας όμως ήδη προσεγγίσει τον στόχο αυτό σε ορισμένους τομείς και έχοντας σημειώσει στο σύνολο σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Ένα στοιχείο το οποίο ενισχύει τις προοπτικές της Ελλάδας για πρόοδο και περαιτέρω σύγκλιση με τις μέσες επιδόσεις της ΕΕ στην ψηφιοποίηση, έχει να κάνει με το γεγονός ότι στον συγκεκριμένο τομέα οι αναγκαίες για τη χώρα μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις προγραμματίζονται στη βάση μίας δομημένης στρατηγικής, η οποία εναρμονίζεται με το ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής και υποστηρίζεται από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτει για τον σκοπό αυτό η ΕΕ.
Αυτά αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στο πρώτο τεύχος του Δελτίου του Παρατηρητηρίου Μεταρρυθμίσεων του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).
Υπενθυμίζεται ότι το Παρατηρητήριο συστήθηκε πρόσφατα με αντικείμενο την παρακολούθηση των εξελίξεων σε βασικούς τομείς και πυλώνες της μεταρρυθμιστικής πολιτικής, όπως αυτοί προσδιορίζονται με βάση τα εκάστοτε προγράμματα μεταρρυθμίσεων της χώρας. Ως μέρος του έργου του, το Παρατηρητήριο θα δημοσιεύει ανά διαστήματα πληροφοριακό Δελτίο, το οποίο στοχεύει να συμβάλλει στην ενημέρωση της κοινής γνώμης γύρω από την πορεία καίριων διαστάσεων του μεταρρυθμιστικού έργου.
Το πρώτο τεύχος του Δελτίου εστιάζει στο πολυδιάστατο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που υλοποιείται με στόχο τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
Όπως αναφέρεται, στην χώρα μας, οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις προγραμματίζονται στη βάση της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού, δηλαδή, μίας δομημένης στρατηγικής η οποία εναρμονίζεται με το ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής και έχει ορίζοντα μέχρι το έτος 2025. Η στρατηγική αυτή υποστηρίζεται από σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτει για τον σκοπό αυτό η ΕΕ, όπως το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ψηφιακός Μετασχηματισμός» 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την ψηφιοποίηση της ελληνικής οικονομίας διακρίνονται σε τέσσερις επιμέρους κατηγορίες και συγκεκριμένα στην ανάπτυξη των ψηφιακών υποδομών και τεχνολογιών πολύ υψηλής χωρητικότητας, την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, τις ψηφιακές δεξιότητες και την ψηφιοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης.
Στον τομέα των ψηφιακών υποδομών και τεχνολογιών, η στρατηγική της Ελλάδας περιγράφεται στο Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο 2021-2027, το οποίο περιλαμβάνει σειρά μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων με στόχο τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας σταθερών και κινητών δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας και τη διείσδυση των υπηρεσιών υπερυψηλών ταχυτήτων σε όλη την επικράτεια. Οι δράσεις του Σχεδίου κατευθύνονται προς την επίτευξη δύο βασικών στόχων. Ο πρώτος στόχος, ο οποίος επιδιώκεται μέσα από κατάλληλες θεσμικές παρεμβάσεις και προσαρμογές των διοικητικών διαδικασιών, αφορά την προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων, την άρση διοικητικών φραγμών και την ενθάρρυνση της συνεργασίας των ενδιαφερόμενων μερών. Ο δεύτερος στόχος, ο οποίος προωθείται μέσα από σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη των ευρυζωνικών υποδομών, αποσκοπεί στην κάλυψη κενών στη συνδεσιμότητα υπερυψηλών ταχυτήτων και τη βελτίωση της ψηφιακής ανταγωνιστικότητας.
Η προώθηση του στόχου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων διευκολύνεται από το ευρύτερο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται για την απλούστευση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, την αποτελεσματικότερη αλληλεπίδραση των επιχειρήσεων με το Δημόσιο και την προώθηση της καινοτομίας. Παράλληλα, στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνεται η δημιουργία ψηφιακού οικοσυστήματος επιχειρήσεων και η εισαγωγή φορολογικών κινήτρων (υπεραποσβέσεων) για τις επενδύσεις σε ψηφιακό μετασχηματισμό. Επιπλέον, στο πλαίσιο των δημόσιων πολιτικών για την ψηφιοποίηση, σημαντική μεταρρύθμιση αποτελεί η περαιτέρω αξιοποίηση δεδομένων και πληροφοριών του Δημοσίου, η οποία με προδιαγραφές ασφάλειας και προστασίας μπορεί να συμβάλει στη διάχυση της γνώσης και την ενθάρρυνση της ψηφιακής καινοτομίας στον επιχειρηματικό τομέα.
Η αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων αποτελεί έναν πολυσύνθετο στόχο, η επίτευξη του οποίου απαιτεί συνεργασία τόσο σε διακρατικό επίπεδο όσο και μεταξύ των εγχώριων φορέων και οργανισμών του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, των κοινωνικών εταίρων κλπ. Με βάση τη στρατηγική της Ελλάδας, οι αρμόδιοι φορείς της χώρας βρίσκονται σε μία κοινή πορεία για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων στο σύνολο της κοινωνίας, την εναρμόνιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλες τις βαθμίδες, την εκπαίδευση των πολιτών, την αξιοποίηση των προγραμμάτων και ευκαιριών δια βίου μάθησης, την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων στο Δημόσιο, την αντιμετώπιση των αναντιστοιχιών μεταξύ δεξιοτήτων και αναγκών της αγοράς εργασίας και την υποβοήθηση των συνεργασιών μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Σημαντικές προτεραιότητες στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής αποτελούν η αναβάθμιση των προγραμμάτων ψηφιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης, η ενδυνάμωση της Εθνικής Ακαδημίας Ψηφιακών Ικανοτήτων και η ενίσχυση της Εθνικής Συμμαχίας για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την Απασχόληση.
Οι μεταρρυθμίσεις και τα έργα για την ψηφιοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης στην Ελλάδα διαρθρώνονται σε δύο βασικούς πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας περιλαμβάνει ρυθμίσεις και ψηφιακά έργα οριζόντιου χαρακτήρα, θεμελιώδες σκέλος των οποίων αποτελούν τα ψηφιακά συστήματα που υλοποιούν την αλληλεπίδραση του κοινού με τις παρεχόμενες ψηφιακές υπηρεσίες, όπως η Ενιαία Ψηφιακή Πύλη παροχής δημόσιων υπηρεσιών gov.gr, το Κέντρο Ταυτοποίησης, το Κέντρο Ειδοποιήσεων και η διασύνδεση και διαλειτουργικότητα μεταξύ των βασικών ηλεκτρονικών μητρώων της Δημόσιας Διοίκησης. Επιπλέον, στις προτεραιότητες οριζόντιου χαρακτήρα περιλαμβάνονται η αποτελεσματική διαχείριση και ανάλυση ψηφιακών δεδομένων μεγάλου όγκου, η βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ των δημοσίων υπηρεσιών μέσω της παροχής προηγμένων τηλεματικών μέσων, η ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας, η χρήση τεχνολογιών υπολογιστικού νέφους, η αναβάθμιση του υλικού εξοπλισμού πληροφορικής στο Δημόσιο, η υλοποίηση παρεμβάσεων και εφαρμογών για την παροχή βασικών λειτουργιών της Δημόσιας Διοίκησης και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο δεύτερος πυλώνας περιλαμβάνει παρεμβάσεις που εξυπηρετούν τις ανάγκες επιμέρους τομέων της δημόσιας πολιτικής, όπως η παιδεία, η υγεία, η κοινωνική ασφάλιση, η δημόσια ασφάλεια, η φορολογική διοίκηση και η μεταναστευτική πολιτική.
