Κερδοσκοπία και πληθωρισμός

Ανoδικά και ξέφρενα τρέχει ο πληθωρισμός διατηρούμενος σε υψηλά επίπεδα. Τα ίδια βασικά προϊόντα διαβίωσης, που τον Μάρτιο 2022 κόστιζαν 130 €, τον Ιανουάριο 2023 είχαν 178€ και τώρα 215€, δηλαδή η αύξηση έφτασε το 90%. Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις παρουσιάζονται σε έλαια, λίπη, αυγά, λαχανικά, τυριά, καφέ. Το κασέρι από 14,95 το κιλό τον Ιούνιο 2020, πωλείται προς 26.30 το κιλό.
Τώρα ψωνίζει κανείς τα απαραίτητα, αλλά και κείνα εκτός από την αύξηση της τιμής τους έχουν ελαττώσει την ποσότητα στις συσκευασίες σε τεμάχια και βάρος, όπως απορρυπαντικά, βούτυρα, μαργαρίνες, σπορέλαια κ.λπ. Οι καταναλωτές έχουν στραφεί στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Το μερίδιο των προϊόντων αυτών κινείται ανοδικά. Προτιμώνται απ’ τους αγοραστές για τη χαμηλότερη τιμή, αλλά και διότι ποιοτικώς δεν διαφέρουν και σε ποσοστό 80% είναι ισάξια με τα επώνυμα.
Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί προβληματίζονται, όταν βλέπουν, ότι τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα το εξαντλούν μετά τη διέλευση του μισού χρόνου αφ’ ότου εισπράττεται ο μισθός, ή η σύνταξη. Παράγοντες, που συντελούν, ν’ ακριβαίνουν οι τιμές στα βασικά είδη διατροφής είναι το ενεργειακό κόστος, οι δαπάνες παραγωγής, λόγω έλλειψης εργατικών χεριών και η ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία. Στα κτηνοτροφικά προϊόντα δεν είναι δυνατόν να πέσουν οι τιμές, όταν οι ζωοτροφές έχουν πάρει τα ύψη.
Η αύξηση των προϊόντων, που παράγονται απ’ το σιτάρι, αλλά και των κρεάτων κορυφώθηκε απ’ τον Μάρτιο 2022 μετά τον Ρωσοουκρανικό πόλεμο, δεδομένου ότι η Ουκρανία είναι η μεγαλύτερη σιτοπαραγωγός χώρα. Διεκόπη η παραγωγή σιτηρών, η εξόρυξη πετρελαίου και ελαττώθηκε η εισροή αερίου. Έτσι επιδεινώθηκε η επισιτιστική κρίση σε πολλές χώρες και στην Ευρώπη, στην οποίαν η εισαγωγή σιτιρών μειώθηκε κατά 40% και τα φυτικά έλαια κατά 50%. Η κάλυψη των αναγκών της Ευρώπης, από άλλες πηγές έγινε με νέες συμβάσεις αυξάνοντας το κόστος αγοράς, το κόστος μεταφορών και της αποθήκευσης. Κατά τον Ξενοφώντα, «όσο πιο φτωχοί είναι οι άνθρωποι, τόσο πιο εύκολα ελέγχονται».
Οι εταιρείες αυξάνουν τις τιμές πάνω από το κόστος διατηρώντας μεγάλα περιθώρια κέρδους. Το 10-20% του πληθωρισμού οφείλεται στην κερδοσκοπία. Αλλά ο υψηλός πληθωρισμός δεν εξηγείται εύκολα. Το ερώτημαα είναι αν οι τιμές των τροφίμων “έπιασαν ταβάνι”. Εκεί που έχουν φτάσει είναι αδύνατο να κατέβουν. Ό,τι και να κάνουν οι υπεύθυνοι των κυβερνήσεων. Και το ΦΠΑ να μειώσουν θα τον αφομειώσουν και θα τον καρπωθούν οι επιτήδειοι. Όσες φορολογικές κυρώσεις και αν επιβάλλουν για αθέμιτες πρακτικές εις βάρος των καταναλωτών τα τραστ δεν θα ενδώσουν.
Οι τιμές θα συνεχίσουν ν’ ανεβαίνουν και το μόνο, που μπορεί να γίνει, είναι η επιβράδυνσή τους, εκτός και τελειώσει ο Ρωσοουκρανικός πόλεμος.