Κήλη: Τι θα συμβεί εάν δεν χειρουργηθώ;

Περιπέτειες με την υγεία τους μπορεί να έχουν οι ασθενείς με κοιλιακή κήλη που παραμένει αθεράπευτη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αν και στη συντριπτική πλειονότητά τους οι κήλες δεν είναι απειλητικές για τη ζωή, δεν είναι απίθανο να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές, οπότε δεν θα πρέπει να υποτιμούνται. Στους ασθενείς που παραμελούν ή αναβάλλουν συνεχώς την αποκατάστασή τους, η παρουσία του πόνου και ο περιορισμός των δραστηριοτήτων τους μπορεί να εξελιχθούν δυσμενώς, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί ακόμα και μια ακραία αρνητική έκβαση.
«Οι κήλες εμφανίζονται όταν ένα όργανο, ειδικά το λεπτό έντερο, βρίσκει ένα αδύναμο σημείο ή σχίσιμο στο περιτόναιο, στη μεμβράνη δηλαδή που καλύπτει και κρατά στη θέση τους τα όργανα της κοιλιάς και προβάλλεται μέσα από αυτό, δημιουργώντας ένα μικρό εξόγκωμα. Συνήθως προκαλούνται από ένα συνδυασμό μυϊκής αδυναμίας και αυξημένης κοιλιακής πίεσης. Αναλόγως της θέσης τους, οι κήλες διακρίνονται σε βουβωνοκήλες, οι οποίες εμφανίζονται στην περιοχή του δεξιού ή/και του αριστερού βουβωνικού πόρου, ομφαλοκήλες που εμφανίζονται γύρω από τον ομφαλό της κοιλιάς, μηροκήλες, διαφραγματοκήλες κ.ά.», μας εξηγεί ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Ερευνητής & Διδάσκων στο εργαστήριο Βιοπληροφορικής & ανθρώπινης ηλεκτροφυσιολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (www.axiarchos.gr). «Αν και μπορεί να εμφανιστούν στον καθένα, οι ηλικιωμένοι, οι καπνιστές, και οι παχύσαρκοι αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο. Επίσης, αυξημένες πιθανότητες έχουν και τα άτομα που έχουν ήδη υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Μπορεί να προκύψουν λόγω τραυματισμού, ασθένειας, ανύψωσης βάρους ή εγκυμοσύνης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κήλες είναι ιδιοπαθείς, δηλαδή δεν μπορεί να εξακριβωθεί η αιτία».
Η αποκατάστασή τους είναι αποκλειστικά χειρουργική. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται περισσότερα από 20 εκατομμύρια χειρουργεία για την αποκατάσταση κήλης, με τα ετήσια ποσοστά να κυμαίνονται από 100 έως 300 ανά 100.000 κατοίκους. Οι βουβωνοκήλες αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων κήλης σε χώρες υψηλού εισοδήματος, όπου ο κίνδυνος κατά τη διάρκεια της ζωής να υποβληθεί κάποιος σε επέμβαση για την αποκατάσταση αυτού του τύπου κήλης εκτιμάται ότι είναι 27% στους άνδρες και 3% στις γυναίκες. «Οι περισσότερες είναι προαιρετικές και εκτελούνται πριν από την εμφάνιση επιπλοκών που συνδέονται με υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Οι κήλες που παρουσιάζουν επιπλοκές δεν είναι μόνο σπάνιες αλλά θεωρούνται σοβαρές χειρουργικές καταστάσεις και απόλυτες ενδείξεις για την αποκατάστασή τους», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Οι αθεράπευτες κήλες ενέχουν, δηλαδή, περισσότερους πιθανούς κινδύνους και μπορεί να οδηγήσουν σε πιο σοβαρές καταστάσεις, συγκριτικά με αυτές που έχουν λάβει θεραπεία. Συνεπώς, οι κήλες δεν διαφέρουν από άλλα προβλήματα υγείας. Τείνουν να επιδεινώνονται ή και να μεγαλώνουν, αν δεν αντιμετωπιστούν σωστά και εγκαίρως. Τα ήπια συμπτώματα μπορεί να μετατραπούν σε σοβαρότερα, πιθανώς και σε σοβαρές επιπλοκές.
Όπως διευκρινίζει ο Δρ. Ξιάρχος, αν και ο περιορισμός των δραστηριοτήτων μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, αυτό δεν σημαίνει ότι μια κήλη θα θεραπευτεί από μόνη της. Σε μερικές περιπτώσεις, οι κήλες παύουν να αναπτύσσονται, άλλοτε πάλι μπορεί να μεγαλώσουν υπερβολικά, καθιστώντας την αποκατάσταση πιο δύσκολη. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να αντιμετωπίζονται όταν το μέγεθός τους είναι σχετικά μικρό. Οι μικρότερες κήλες είναι πιο εύκολο να αποκατασταθούν και ο χρόνος ανάκαμψης είναι πολύ μικρότερος.
«Εάν το προεξέχον έντερο δεν ωθηθεί πίσω στη θέση του, το περιεχόμενο της κήλης μπορεί να παγιδευτεί στο κοιλιακό τοίχωμα. Μια περισφιγμένη κήλη, όπως ονομάζεται, δύναται να οδηγήσει σε απόφραξη εντέρου. Εάν η κατάσταση αυτή αφεθεί χωρίς θεραπεία περισσότερο από 6 ώρες, μπορεί να διακοπεί η ροή του αίματος σε τμήμα του εντέρου, με αποτέλεσμα τον στραγγαλισμό της κήλης. Ο στραγγαλισμένος ιστός μπορεί να υποστεί διάτρηση, να απελευθερώσει τοξίνες και να προκληθεί βακτηριακή λοίμωξη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε θανατηφόρες καταστάσεις, όπως η νεκρωτική εντεροκολίτιδα (μια σοβαρή φλεγμονή του εντέρου) και σηψαιμία», προειδοποιεί ο Δρ. Ξιάρχος, Δ/ντης Χειρουργικής Κλινικής Ομίλου Ιατρικό, Ιατρικό Περιστερίου.
Οι περισφιγμένες και στραγγαλισμένες κήλες είναι ιατρικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που απαιτούν επειγόντως χειρουργική επέμβαση. Ο στόχος της θεραπείας αποσκοπεί πρωτίστως στην απομάκρυνση του περισφιγμένου εντέρου ή τοποθέτηση του ιστού στη θέση του, αποτρέποντας ταυτόχρονα τις υποτροπές. Η προσπάθεια να αντιμετωπιστεί μια περισφιγμένη κήλη μπορεί να είναι πιο πολύπλοκη από τη θεραπεία μιας απλής κήλης. Επιπλέον, η ανάρρωση διαρκεί πολύ περισσότερο και ο κίνδυνος υποτροπής είναι υψηλότερος.
«Δεδομένου, λοιπόν, ότι οι κήλες μπορούν να προκύψουν σε οποιαδήποτε ηλικία, η γνώση και αναγνώριση των προειδοποιητικών ενδείξεων μιας επιπλοκής μπορεί αποδειχθεί σωτήρια. Ο έντονος πόνος, η ναυτία, ο έμετος και ο πυρετός θα πρέπει να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου και να ωθήσουν τον ασθενή σε άμεση αναζήτηση ιατρικής φροντίδας. Σήμερα η αποκατάσταση γίνεται με λαπαροσκοπική επέμβαση με την τοποθέτηση διπλού πλέγματος. Η μέθοδος προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, αφού αποφεύγονται οι μεγάλες τομές, μειώνεται ο κίνδυνος υποτροπής αλλά και ο χρόνος ανάρρωσης και επανόδου του ασθενή στις δραστηριότητές του», καταλήγει ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος.