Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες για τους παραγωγούς εντατικών χημικών καλλιεργειών που δεν λαμβάνουν μέτρα αυτοπροστασίας και εκτίθενται σε φυτοφάρμακα. Μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Κρήτη και άλλες περιοχές της Ελλάδας, καταδεικνύουν ότι η έκθεση σε φυτοφάρμακα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες στον άνθρωπο.
Tην ίδια στιγμή, η επιστημονική κοινότητα προβληματίζεται για τις συνέπειες που μπορεί να έχει στην ανθρώπινη υγεία ο συνδυασμός φυτοφαρμακευτικών παραγόντων που προσλαμβάνει κανείς από την κατανάλωση τροφίμων, έστω κι αν αυτά έχουν παραχθεί σύμφωνα με τα όρια και τις προδιαγραφές χρήσης των φαρμάκων.
Ο παιδοχειρουργός, μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου και επίτιμο μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας Δημήτρης Πετράκης, μιλώντας στα “Χ.ν.”, επεσήμανε ότι σύμφωνα με έρευνες έχει παρατηρηθεί ότι η έκθεση σε φυτοφαρμακευτικές ουσίες ευθύνεται για την αυξημένη συχνότητα χρόνιων νοσημάτων όπως καρκίνος, αυτοάνοσα, νευροεκφυλιστικές παθήσεις κ.ά.
ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ
«Το 2012 έγινε η πρώτη επιδημιολογική μελέτη στην Κρήτη από τον κ. Γιώργο Δολαψάκη διευθυντή ακτινολογικού του Νοσοκομείου Αγ. Νικολάου, όπου μέσα από τη μαστογραφική εξέταση γυναικών που είχαν εκτεθεί σε εντατικές χημικές καλλιέργειες, όπως οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες, βρήκε ότι αυτές οι γυναίκες είχαν αυξημένες φλεγμονώδεις και προκαρκινικές παθήσεις», σημείωσε ο κ. Πετράκης.
Όπως τόνισε στη συνέχεια μελετήθηκαν ομάδες αγροτών που ασχολούνται με θερμοκηπιακές ή υπαίθριες εντατικές χημικές καλλιέργειες, σε περιοχές με παράδοση γεωργικής παραγωγής όπως η Ιεράπετρα και η Μεσαρά και διαπιστώθηκε μέσα από βιοδείκτες και αναλύσεις οργανικών υλικών (τρίχες, ούρα κ.ά.) ότι υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση δραστικών ουσιών και μεταβολιτών των φυτοφαρμάκων στον οργανισμό τους σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν επαφή με τις καλλιεργητικές διαδικασίες.
Αντίστοιχα μελέτη της Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κρήτης που έγινε σε συνεργασία με το Εργαστήριο Τοξικολογίας εντόπισε αυξημένες ποσότητες φυτοφαρμάκων σε αμνιακό υγρό, τα πρώτα κόπρανα των νεογνών και τον ομφάλιο λώρο των νεογνών λόγω της άμεσης έκθεσης των γυναικών σε φυτοφάρμακα.
Επεσήμανε δε ότι η έκθεση σε φυτοφάρμακα έχει συσχετιστεί με πολλές εγγενείς ανωμαλίες σε παιδιά όπως δυσμορφίες, ανωμαλίες στη σπονδυλική στήλη, ελλείψεις στο πρόσωπο κ.ά.
«Δυστυχώς υπάρχει μια γενικευμένη έκθεση των καλλιεργητών που δεν τηρούν τα μέτρα προστασίας. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι τα φυτοφάρμακα είναι φάρμακα, σκοτώνουν δηλαδή δεν χαϊδεύουν», ανέφερε ο κ. Πετράκης και υπογράμμισε ότι ακόμα και με τα καλύτερα μέτρα προστασίας έχει αποδειχθεί ότι μια μικροποσότητα φυτοφαρμάκων έρχεται σε επαφή με τον οργανισμό.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Στο ερώτημα αν κινδυνεύουν και οι καταναλωτές των προϊόντων από τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις εντατικές καλλιέργειες ο κ. Πετράκης ανέφερε ότι δεν τίθεται θέμα ως προς την ασφάλεια των προϊόντων από πλευράς συγκέντρωσης ποσοτήτων φυτοφαρμάκων. «Γίνονται έλεγχοι και υπάρχουν αυστηρές προδιαγραφές από την Ε.Ε. οι οποίες τηρούνται όσο είναι δυνατόν. Όμως για παράδειγμα το 2011 ακόμα και με αυτές τις προδιαγραφές το 5-7% των παραγόμενων προς εξαγωγή προϊόντων βρέθηκαν με υπολείμματα φυτοφαρμάκων πάνω από το επιτρεπτό όριο. Αυτό σημαίνει ότι για ευαίσθητα λαχανικά, που είναι σύντομο το διάστημα της ανάπτυξης τους και έντονος ο ρυθμός καλλιέργειας, υπάρχουν παραγωγοί που δεν εφαρμόζουν το ανώτατο επιτρεπτό όριο», σχολίασε.
Επεσήμανε δε ότι η επιστημονική κοινότητα προβληματίζεται έντονα πως επηρεάζει τη συνολική τοξικότητα στον ανθρώπινο οργανισμό ο συνδυασμός κατανάλωσης πιστοποιημένων τροφίμων, που έχουν παραχθεί μέσα στο πλαίσιο των επιτρεπτών ορίων χρήσης φυτοφαρμάκων.
ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Καταλήγοντας ο κ. Πετράκης υπογράμμισε ότι μια διέξοδο από τα προβλήματα που δημιουργεί η χρήση – κατάχρηση φυτοφαρμάκων μπορεί να προσφέρει η στροφή στη βιοκαλλιέργεια.
«Ο καταναλωτής πρέπει να ξέρει ότι όσο λιγότερα χημικά φάρμακα καταναλώσει στο διαιτολόγιό του, τόσο περισσότερο εκτεθειμένος είναι», επεσήμανε, ωστόσο, υπογράμμισε ότι ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί προς αυτή την κατεύθυνση είναι μακρύς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε επί του συνόλου της γεωργικής έκτασης στην Κρήτη μόλις 1,5% αφορά βιολογικές καλλιέργειες, ενώ τα Χανιά κατέχουν το υψηλότερο ποσοστό (2,2%).
