Για πρώτη φορά από την έναρξη ισχύος της συνθήκης της Λισαβόνας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διεξήγαγε θεματική συζήτηση για την άμυνα. Εντόπισε δράσεις προτεραιότητας για στενότερη συνεργασία. Εν τούτοις, λίγους μήνες πριν η γνωστή και μη εξαιρετέα τρόικα ήθελε “per mare per terra” να κλείσει ολοσχερώς κάθε ίχνος ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Στο σημερινό σημείωμά μας, θα αναφερθούμε στην πολιτική αυτή, γιατί είναι ένα ακόμη πετραδάκι στα αδιέξοδα που δημιουργούν στη χώρα μας. Πρέπει να βροντοφωνάξουμε φτάνει πια!
Το σημαντικό στη νέα αυτή διάσταση είναι να δούμε πού πάει η νέα αυτή τάση των μέτριων πλέον, ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι πριν από τη συζήτηση είχαν συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο οποίος παρουσίασε την άποψή του για τις τρέχουσες και τις μελλοντικές προκλήσεις για την ασφάλεια και εξέφρασε ικανοποίηση για τις υπό εξέλιξη προσπάθειες και δεσμεύσεις της Ε.Ε. και των κρατών μελών της, θεωρώντας ότι είναι όχι μόνο συμβατές με το ΝΑΤΟ, αλλά και επωφελείς προς αυτό.
Δε χωρεί αμφιβολία ότι η άμυνα είναι σημαντική. Μία αποτελεσματική Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και άμυνας συμβάλλει στην ενίσχυση της ασφάλειας των ευρωπαίων πολιτών και συνεισφέρει στην ειρήνη και τη σταθερότητα στη γειτονιά μας και στον κόσμο γενικότερα. Ωστόσο, το στρατηγικό και γεωπολιτικό περιβάλλον της Ευρώπης μεταβάλλεται ταχύτατα. Οι προϋπολογισμοί για την άμυνα στην Ευρώπη συρρικνώνονται, οπότε περιορίζονται οι δυνατότητες για εξέλιξη, ανάπτυξη και διατήρηση στρατιωτικών δυνατοτήτων. Οι κατακερματισμένες ευρωπαϊκές αμυντικές αγορές θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας άμυνας και ασφάλειας στην Ευρώπη.
Η στρατηγική που επιλέγεται αφορά την ανάληψη μεγαλύτερων ευθυνών για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της ειρήνης και της ασφάλειας μέσω της Κ.Π.Α.Α. μαζί με βασικούς εταίρους τους, όπως τα Ηνωμένα Εθνη και το ΝΑΤΟ.
Μάλιστα, η βιομηχανία της ασφάλειας σημειώνεται ότι μπορεί να συντελέσει και στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την καινοτομία στον ευρύτερο βιομηχανικό τομέα της Ευρώπης.
Τώρα, όσον αφορά ορισμένες δράσεις προτεραιότητας οι οποίες αρθρώνονται γύρω από τρεις άξονες: αύξηση της αποτελεσματικότητας, της προβολής και του αντίκτυπου της ΚΠΑΑ· είναι οι εξής
α) Αύξηση της αποτελεσματικότητας, της προβολής και του αντίκτυπου της Κ.Π.Α.Α.
Εχει σημειωθεί πρόοδος σε αρκετούς τομείς που σχετίζονται με την Κ.Π.Α.Α., κυρίως μέσω των αποστολών και επιχειρήσεων διαχείρισης στρατιωτικών και μη κρίσεων σε όλο τον κόσμο.
Εκείνο που τονίζεται ιδιαίτερα στο τελικό ανακοινωθέν, είναι ότι η συνεργασία θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω, με πνεύμα αμοιβαίας ενίσχυσης και συμπληρωματικότητας.
Στη φράση αυτή επικεντρώνω το αρχικό ενδιαφέρον της ανάλυσής μου, προκειμένου να υποστηρίζω ότι δεν αρμόζει σε πραγματικούς εταίρους να θέλουν να καταστρέψουν την αμυντική βιομηχανία ενός κράτους μέλους, προκειμένου να εξυπηρετήσουν στενά εθνικά συμφέροντά τους. Θεωρώ εντελώς κατακριτέα την τακτική αυτή, της οποίας, εκτός των άλλων της λείπει και το γιατί!
Αν συνυπολογίσει δε, κανείς, ότι επιβάλλεται η υποστήριξη των εταίρων χωρών και των περιφερειακών οργανώσεων, μέσω της παροχής εκπαίδευσης, συμβουλών, εξοπλισμού και πόρων, όπου αρμόζει, ώστε να μπορούν όλο και περισσότερο να προλαμβάνουν ή να διαχειρίζονται τις κρίσεις αφ’ εαυτών, δεν κατανοούμε το περιεχόμενο των επιδιώξεων της τρόικα στη χώρα μας, στον τομέα αυτό.
β) Ενίσχυση της ανάπτυξης των δυνατοτήτων.
Η κοινή αντιμετώπιση των αναγκών, η ενοποίηση των απαιτήσεων και η επίτευξη οικονομιών κλίμακας θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη να εντείνουν την αποτελεσματικότητα των πόρων.
Οι συνεργατικές προσεγγίσεις, και οι κοινές ρυθμίσεις για τη χρήση, τη διατήρηση ή την εκπαίδευση, ενώ παράλληλα έχουν πρόσβαση σε αυτές τις δυνατότητες, θα επιτρέψουν να επωφεληθούν από τις οικονομίες κλίμακας και από την ενισχυμένη στρατιωτική αποτελεσματικότητα.
γ) Ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης.
Η Ευρώπη χρειάζεται μία πιο ολοκληρωμένη, βιώσιμη, καινοτόμο και ανταγωνιστική Ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ) για την ανάπτυξη και διατήρηση των αμυντικών δυνατοτήτων.
Ζωτική σημασία έχει να υπάρχει μια εύρυθμη αγορά αμυντικού εξοπλισμού βασισμένη σε ανοικτό πνεύμα, ίση μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες και διαφάνεια για όλους τους Ευρωπαίους προμηθευτές. Το σημείο αυτό είναι το επόμενο σημείο που με αναγκάζει να σκεφτώ, ότι οι συντάκτες αυτού του είδους των κειμένων απλά λένε ψέματα. Ούτε διαφάνεια διακρίνει τα εξοπλιστικά μιας χώρας, ή τουλάχιστον της δικής μας, ούτε μας έχουν συνηθίσει σε τέτοιου είδους σαχλαμάρες. Η δράση της δικαιοσύνης απαντά με συνέπεια στον τομέα αυτό και είναι γνωστά τα μύρια όσα έχουμε περάσει. Στον τομέα της έρευνας και προκειμένου να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και να διασφαλιστούν οι απαιτούμενες σύγχρονες δυνατότητες, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αξιοποιηθεί η εμπειρογνωσία έρευνας και τεχνολογίας (Ε&Τ) σε θέματα άμυνας, ιδίως όσον αφορά τις αμυντικές τεχνολογίες καίριας σημασίας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις σε συνεργατικά ερευνητικά προγράμματα, ιδίως δε τις συλλογικές επενδύσεις, και να μεγιστοποιήσουν τις συνέργιες μεταξύ των ερευνών σε εθνικό επίπεδο και επίπεδο Ε.Ε. Η μη στρατιωτική και η αμυντική έρευνα αλληλοενισχύονται, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής και την τεχνολογία για την ενεργειακή απόδοση. Στον τομέα της πιστοποίησης και τυποποίησης η θέσπιση προτύπων και διαδικασιών πιστοποίησης για τον αμυντικό εξοπλισμό μειώνει τις δαπάνες, εναρμονίζει τη ζήτηση και ενισχύει τη διαλειτουργικότητα.
Μάλιστα μελετάται εντός του πρώτου εξαμήνου του 2014, να εκπονηθεί οδικός χάρτης για την ανάπτυξη αμυντικών βιομηχανικών προτύπων αποφεύγοντας την επικάλυψη με υφιστάμενα πρότυπα και ιδίως τα πρότυπα του ΝΑΤΟ. Αν είχαμε ενδώσει στις απαιτήσεις της τρόικα, δεν θα συμπεριλαμβανόταν η χώρα μας στον οδικό αυτό χάρτη! Εν τούτοις, αν κρίνουμε και από το μέγεθος των αμυντικών βιομηχανιών στη χώρα μας, αυτές κατατάσσονται στις ΜμΕ, που αποτελούν σημαντικό στοιχείο της αλυσίδας εφοδιασμού στον τομέα της άμυνας, πηγές καινοτομίας και βασικούς παράγοντες διευκόλυνσης της ανταγωνιστικότητας. Τέλος, ως προς την ασφάλεια εφοδιασμού και της συνεργασίας, υπάρχει γενική ικανοποίηση στου ηγέτες της Ε.Ε. για την πρόσφατη υιοθέτηση στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Αμυνας μιας ενισχυμένης διευθέτησης πλαισίου για την ασφάλεια εφοδιασμού, κυρίως μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού καίριας σημασίας.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες ανανέωσαν το ραντεβού για συζήτηση του τομέα της άμυνας τον Ιούνιο του 2015.
Ως τότε εμείς θα έχουμε τα μάτια μας ανοικτά για να εμποδίσουμε τις αθέμιτες πρακτικές που υιοθετούν οι εταίροι μας, ξεχνώντας εντελώς του τι σημαίνει “Ευρωπαϊκή Ενωση”. Θα τους το θυμίζουμε όταν υπάρχει λόγος και διαπιστώνεται ανάγκη.
