Τις μεγάλες αντιφάσεις της ελληνικής κοινωνίας το 2018 καταγράφει έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης “διαΝΕΟσις”, το χρονικό διάστημα Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2018, με τίτλο «Τι πιστεύουν οι Έλληνες».
Tο φιλοευρωπαϊκό αίσθημα ανακάμπτει σταδιακά, όμως παραμένει η κριτική στάση απέναντι στην οικονομική πολιτική της Ε.Ε., ενώ την ίδια ώρα οι Έλληνες δηλώνουν «φιλελεύθεροι» αλλά διακατέχονται από αισθήματα ρατσισμού και συντηρητισμού, ενώ έχουν σαφέστατη ροπή προς τη συνωμοσιολογία.
Η ΕΥΡΩΠΗ
Η έρευνα καταγράφει σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, με τις θετικές/μάλλον θετικές γνώμες για τα οφέλη από τη συμμετοχή της χώρας στην Ε.Ε. να επιστρέφουν στα επίπεδα της άνοιξης του 2015. Συγκεκριμένα, το 67,6% των Ελλήνων αποτιμά θετικά ή μάλλον θετικά τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ε.Ε. με το αντίστοιχο ποσοστό τον Δεκέμβριο του 2016 να είναι 53,5%, τον Νοέμβριο του 2015 να είναι 59,9% και τον Απρίλιο του 2015 να είναι 60%. Τη χειρότερη γνώμη για την Ε.Ε. έχουν οι άνεργοι και οι φοιτητές και την καλύτερη οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Γενικότερα, το 67,2% των Ελλήνων κρίνει «αναγκαία» την παραμονή της Ελλάδας στην Ε.Ε. έναντι του 28% που θεωρεί ότι η χώρα πρέπει να αποχωρήσει από την Ένωση.
ΠΟΥ ΒΟΗΘΗΣΕ Η Ε.Ε.;
Αναφορικά με τους τομείς στους οποίους η Ελλάδα κέρδισε από τη συμμετοχή της στην Ένωση, οι Έλληνες πιστεύουν ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, τον πολιτισμό και στην διεθνή θέση της χώρας και την επιρροή της. Αντίθετα, κρίνουν ότι η Ελλάδα βγήκε ζημιωμένη αναφορικά με την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία και στα εθνικά θέματα. Τέλος, σε ότι αφορά τη σχέση Ελλάδας – Ε.Ε., το 58,2% των Ελλήνων θεωρούν ότι από τη σχέση αυτή περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ
Από την έρευνα καταγράφεται επίσης σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, με το 66% των Ελλήνων να πιστεύουν ότι είναι καλύτερο να παραμείνουμε στο ευρώ, έναντι 26,3% που θέλει επιστροφή στη δραχμή.
Η διακύμανση του ποσοστού υπέρ της παραμονής στο ευρώ την τελευταία τριετία έχει ως εξής: •Απρίλιος 2015 : 73,9%
• Νοέμβριος 2015: 65,3%
• Δεκέμβριος 2016: 59,6%
• Ιανουάριος 2018: 66%
Αναλογικά κινείται και η υποστήριξη της δραχμής, η υποστήριξε στην οποία κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 (33,1%) από 28,5% τον Νοέμβριο του 2015 και 20,7% τον Απρίλιο του 2015.
Από την έρευνα πάντως καταγράφεται μια αξιοσημείωτη αντίφαση, καθώς παρ’όλο που η πλειοψηφία στηρίζει την παραμονή στο ευρώ, το 56,8% των Ελλήνων θεωρεί σίγουρα ή μάλλον λάθος την απόφαση για είσοδο της χώρας στη ζώνη του κοινού νομίσματος.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Οι Έλληνες στην πλειοψηφία τους παραμένουν επιφυλακτικοί για το αν η χώρα μπορεί να πετύχει τη σύγκλιση με τις ανεπτυγμένες χώρες της ευρωζώνης, με το ποσοστό πάντως όσων θεωρούν τον στόχο αυτό εφικτό να αυξάνεται συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2016 (30% έναντι 20,1%), ενώ αντίστοιχα μειώνεται το ποσοστό όσων θεωρούν ότι η απόσταση θα μεγαλώσει αντί να επιτευχθεί η σύγκλιση (29,3% έναντι 43,4% τον Δεκέμβριο του 2016).
Δυσοίωνο προβλέπουν και το γενικότερο μέλλον της Ένωσης οι Έλληνες, καθώς το 43,7% πιστέυει πως τα επόμενα δέκα χρόνια θα διασπαστεί και κάποιες χώρες θα αποχωρήσουν. Το συγκεκριμένο ποσοστό δεν έχει σημαντική διαφοροποίηση συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2016 (43,7% έναντι 49,5%). Στις χώρες πάντως που θ’ αποχωρήσουν, σύμφωνα με τους Έλληνες δεν συγκαταλέγεται η δική μας χώρας, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία (84,2%) θεωρεί ότι την επόμενη δεκαετία θα είμαστε μέλη της Ε.Ε. και το 80,7% θεωρεί ότι ότι θα εξακολουθεί η χώρα να είναι μέλος της ζώνης του ευρώ.
Με μικρή διαφορά υπερισχύει η άποψη ότι την επόμενη δεκαετία δεν θα έχουμε βγει από την κρίση (52,4% έναντι 45,7%), με το ποσοστό όμως αυτό να καταγράφει σημαντική άνοδο συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2016, όπου έξοδο από την κρίση εντός δεκαετίας έβλεπε το 37,1% των Ελλήνων. Πάντως, οι περισσότεροι Έλληνες (55,7%) θεωρούν πως στα επόμενα δέκα χρόνια δεν θα είναι σε ισχύ τα capital controls.
Οι Έλληνες νιώθουν ασφαλείς απέναντι σε τρομοκρατικές απειλές και οι περισσότεροι ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή και τη μόλυνση.
Όσον αφορά την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση, οι Έλληνες αναζητούν στην πλειοψηφία τους έναν «πολιτικό ηγέτη ικανό & ισχυρό» . Στο πλαίσιο αυτό το 2,1% αναπολεί τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ποσοστό ίδιο με του Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ ένα 0,4% πιστεύει ότι ο ιδανικός πολιτικός ηγέτης για την Ελλάδα θα έμοιαζε με τον χουντικό Γιώργο Παπαδόπουλο, ο οποίος συγκεντρώνει μεγαλύτερο ποσοστό από προσωπικότητας όπως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Τσώρτσιλ, ο Χριστόδουλος, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Τσε Γκεβάρα και ο Χαρίλαος Τρικούπης. Το 30% των Ελλήνων πιστεύει ότι ο ιδανικός πολιτικός ηγέτης για την Ελλάδα θα έμοιαζε με τον Πούτιν
ΝΕΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ
Αναφορικά με το ενδεχόμενο η χώρα μας να στραφεί περισσότερο σε μια συμμαχία με τις Η.Π.Α., με τη Ρωσία ή με την Κίνα, οι Έλληνες δεν δείχνουν να το… συζητούν. 43,3% επιμένει… ευρωπαϊκά, με το 11,7% να βλέπει θετικά την προσέγγιση με τις Η.Π.Α., το 24,1% να “καλοβλέπει” τη Ρωσία και ένα 10,3% να είναι υπέρ της περαιτέρω προσέγγισης με την Κίνα.
ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
Προβληματισμό προκαλούν πάντως τα αποτελέσματα της έρευνα αναφορικά με τη στάση των Ελλήνων απέναντι σε θρησκευτικές και άλλες μειονότητες. Το 65,1% θεωρεί ότι η λέξη “μουσουλμάνος” αντιπροσωπεύει κάτι κακό, με το 54,7% να απαντά το ίδιο για τη λέξη “μετανάστες” και το 45,4% για τη λέξη “πρόσφυγες”. Άλλωστε η συντριπτική πλειοψηφία (90,3%) θεωρεί πως ο αριθμός των μεταναστών στη χώρα μας τα τελευταία 10 χρόνια είναι υπερβολικά μεγάλος γεγονός που σύμφωνα με το 72,1% προκαλεί αύξηση της εγκληματικότητας και για το 65,4% αύξηση της ανεργίας.
Παρ’ όλα αυτά η πλειοψηφία (63,5%) θεωρεί ότι είναι σωστό τα παιδιά των μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα να λαμβάνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα (ιθαγένεια) . Αντίστοιχα το 61,3% πιστεύει ότι τα παιδιά αυτά μπορούν να είναι σημαιοφόροι σε εκδηλώσεις. Ταυτόχρονα όμως, το 54,5% των Ελλήνων θεωρεί πως Έλληνας γεννιέσαι έναντι 39,2% που πιστεύει πως Έλληνας γίνεσαι.
Προκατάληψη συνεχίζουν να έχουν οι Έλληνες απέναντι στους Τούρκους και τους Γερμανούς, ενώ μικρότερη είναι για τους Εβραίους (37,4%) και τους Αμερικανούς (39,2%).
Αρνητική προδιάθεση καταγράφεται και απέναντι στους ομοφυλόφιλους, με το 57,4% των Ελλήνων να λέει “όχι” στους γάμους μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών, 79,6% να διαφωνεί με την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια και 53,6% δεν συμφωνεί με τη νομική αναγνώριση ταυτότης φύλου (αλλαγή φύλου).
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία της έρευνας για γενικότερα κοινωνικά ζητήματα. Η ελληνική κοινωνία είναι διχασμένη απέναντι στην επαναφορά της θανατικής ποινής για ορισμένα εγκλήματα (49,8% υπέρ έναντι 49,2% κατά), ενώ η μεγάλη πλειοψηφία (73,7%) διαφωνεί με τη νομιμοποίηση της ινδικής κάνναβης για προσωπική χρήση αλλά μεγαλύτερο ποσοστό (80,3%) συμφωνεί με τη νομιμοποίησή της για ιατρική χρήση.
Το 84,7% των Ελλήνων πιστεύουν στον Θεό, ποσοστό αυξημένο έναντι του 2016 (79%) αλλά και του 2015 (83,5%). Πάντως μόνο το 13,7% πηγαίνει κάθε εβδομάδα στην Εκκλησία. Παράλληλα, η πλειοψηφία των πολιτών (53,7%) δεν ενοχλείται από την ανέγερση τζαμιών.
ΣΥΝΩΜΟΣΙΟΛΟΓΙΑ
Από τα ευρήματα της έρευνας διαπιστώνεται ότι στην Ελλάδα η συνωμοσιολογία καλά κρατεί. Το 79,3% θεωρεί ότι στη χώρα μας υπάρχουν μυστικές οργανώσεις που δρουν παρασκηνιακά και κινούν τα νήματα, ενώ σχεδόν ένας στους 3 πιστεύει ότι μας… ψεκάζουν. Λιγότερο “ψεκασμένοι” είναι οι κάτοικοι της Αττικής (24,3%) και της Κρήτης (26,2%), με το ποσοστό που πιστεύει ότι γίνονται αεροψεκασμοί να εκτοξεύεται στο 39,6% στη Θεσσαλία.
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ
Αναφορικά με το πολιτικό προφίλ των Ελλήνων το 19% δηλώνει ότι ταιριάζει περισσότερο στον φιλελευθερισμό, το 13,4% στη σοσιαλδημοκρατία και το 11,2% στον σοσιαλισμό. Από τα αξιοσημείωτα στοιχεία της έρευνας, ότι μόνο το 49% των ψηφοφόρων του ΚΚΕ δηλώνει ότι ταυτίζεται με τον κομμουνισμό. .
ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ
Αναφορικά με την οικονομία και τα μνημόνια, το 63,5% θερεί ότι τελικά έκαναν περισσότερο κακό παρά καλό στην ανάπτυξη της χώρας, αλλά το 62,7% συμφωνεί πως χάρη στα μνημόνια έγιναν μεταρρυθμίσεις που δε θα γίνονταν ποτέ. 57,7% θεωρεί ότι τα μνημόνια ήταν εφεύρημα των Ευρωπαίων για να εκμεταλλευτούν τη χώρα μας και 46,7% πιστεύει πως η υπογραφή τους ήταν αναγκαίο κακό. Ένα 43,2% θεωρεί ότι θα ξεπερνούσαμε την κρίση χωρίς μνημόνια, με τις δικές μας δυνάμεις και μόλις το 33,6 πιστεύει ότι τα μνημόνια βοήθησαν τη χώρα να αποφύγει την πτώχευση και την έξοδο από την Ε.Ε. Άλλωστε μόνο το 10,7% πιστεύει ότι τα μνημόνια είχαν θετικά σημαντικά αποτελέσματα στην απόδοση της ελληνικής οικονομίας. Η μεγάλη πλειοψηφία (82,5%) διαπιστώνει ότι δεν υπήρξε συναίνεση για την αντιμετώπισης της κρίσης ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα.
