“Κοινωνιολογία και ανθρωπολογία”

Μια σειρά από δημοσιεύσεις του Γάλλου κοινωνιολόγου και στοχαστή του α’ μισού του 20ου αιώνα Marcel Mauss (1872 – 1950) συγκεντρώθηκαν στη Γαλλία το 1950, λίγο μετά το θάνατό του. Τέσσερα απ’ αυτά μεταφράστηκαν, το 2004, σ’ έναν τόμο για την ελληνική γλώσσα από τον Θ. Παραδέλλη και τις εκδόσεις «του Εικοστού Πρώτου», υπό το γενικό τίτλο, «Κοινωνιολογία και ανθρωπολογία». Κοινός τόπος και των τεσσάρων παρόντων άρθρων η προβολή της άρρηκτης σύνδεσης μεταξύ των ανθρωπιστικών επιστημών (κοινωνιολογία, ψυχολογία, ανθρωπολογία κ.α.).
Ο παρών τόμος προλογίζεται (σελ. 11 – 62) από τον επίσης διάσημο διανοούμενο Claude Levi – Strauss. Απαρτίζεται δε από τα άρθρα: «Πραγματικές και πρακτικές σχέσεις της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας» (δες σελ. 63 – 105 /παρουσιάζεται 10/1/1924 και θα δημοσιευτεί το 1924 για πρώτη φορά), «Το φυσικό αποτέλεσμα της υποβαλλόμενης από τη συλλογικότητα ιδέας του θανάτου πάνω στο άτομο» (στις σελ. 107 – 135 του παρόντος τόμου/ πρωτοδημοσιεύεται το 1926), «Μια κατηγορία του ανθρώπινου νου : η έννοια του προσώπου· η έννοια του εαυτού» (ως διάλεξη δόθηκε το 1938 στο Λονδίνο και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το ίδιο έτος/ δες σελ. 137 – 184 στο βιβλίο τούτο) και «Οι τεχνικές του σώματος» (πρωτοδημοσιεύτηκε το 1935, ενώ είχε από τις 17/05/1934 παρουσιαστεί ως διάλεξη/ βλ. σελ. 185 – 223 του ανά χείρας τομιδίου).
Η συμβολή του Μ. Mauss κρίνεται πολύ σπουδαία, διότι έστρεψε την προσοχή των Γάλλων κοινωνιολόγων, φιλοσόφων και ψυχολόγων προς την εθνολογία, έδωσε έμπνευση σε μια πλειάδα πολύ διαφορετικών μεταξύ τους στοχαστών και – μέσω των εργασιών του και χάρη στις εθνογραφικές και γλωσσικές γνώσεις του – το έργο του, αν και αποσπασματικό, στάθηκε στη ρίζα αρκετών κατοπινών διανοητικών εξελίξεων. Και τούτο, επειδή προσπάθησε να τεκμηριώσει τη στενή σχέση μεταξύ της ανθρωπολογίας και της ψυχολογίας.
Πώς συνδέονται μεταξύ τους η ψυχολογία και η κοινωνιολογία, ο ορισμός της συλλογικής υποβολής της ιδέας του θανάτου με παραδείγματα από Αυστραλία – Ν. Ζηλανδία και Πολυνησία, πώς γεννήθηκε και πώς αναπτύχθηκε, στο διάβα των αιώνων, η έννοια του προσώπου κι η ιδέα του «εαυτού» και, τέλος, οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι χρησιμοποιούν, σε κάθε κοινωνία, το σώμα τους είναι τα ζητήματα, που προβάλλουν, ανά κεφάλαιο, στον παρόντα τόμο από το Μ. Mauss.  Τέλος, το βιβλίο διαβάζεται, θαρρώ, μ’ αμείωτο ενδιαφέρον απ’ την πρώτη του αράδα έως την τελευταία, αφού – όπως γράφει, μεταξύ άλλων, κι ο Strauss στον πρόλογό του – «[…]ο ίδιος ο Mauss είχε θέσει ως βασικό στόχο της εθνολογίας τη συμβολή της στη διεύρυνση της ανθρώπινης νόησης[…]».