Η Πολιτεία της Καλιφόρνιας υπέβαλε στις 15 Σεπτεµβρίου αγωγή κατά των εταιρειών πετρελαίου ExxonMobil, Shell, BP, ConocoPhillips και Chevron λόγω «της επί δεκαετίες εκστρατείας τους µε στόχο την εξαπάτηση» σχετικά µε την κλιµατική αλλαγή και τις συνέπειές της.
Η Πολιτεία απαιτεί οι εταιρείες να δηµιουργήσουν ένα ταµείο το οποίο θα καταβάλλει αποζηµιώσεις για πυρκαγιές και πληµµύρες που συνδέονται µε τη µεταβολή του κλίµατος.
Ο γενικός εισαγγελέας της Καλιφόρνιας Rob Bonta δήλωσε: «Οι εταιρείες πετρελαίου και αερίου γνώριζαν την αλήθεια εδώ και δεκαετίες―ότι οι καύσεις ορυκτών καυσίµων οδηγούν στην κλιµατική αλλαγή, αλλά µας τάιζαν ψέµατα και αναλήθειες για να αυξήσουν τα υπέρογκα κέρδη τους εις βάρος του περιβάλλοντός µας. Ως εδώ και µη παρέκει».
Στις 27 Σεπτεµβρίου, θα αρχίσει η ακροαµατική διαδικασία στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων του Στρασβούργου, µετά από προσφυγή έξι νέων από την Πορτογαλία εναντίον των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και της Νορβηγίας, της Ελβετίας, της Ρωσίας, του Ηνωµένου Βασιλείου και της Τουρκίας. Οι νέοι προσφεύγουν στο ∆ικαστήριο επειδή το δικαίωµά τους για ένα υγιές περιβάλλον παραβιάζεται, ενώ οι 32 χώρες µε την πολιτική τους οδηγούν προς αύξηση 3οC κατά τη διάρκεια της ζωής τους (σήµερα έχουµε αύξηση 1,2οC). Ένας 15άχρονος εξ αυτών δήλωσε: «Η κλιµατική κρίση επηρεάζει τη φυσική και ψυχική µας υγεία. Πώς να µην είσαι τροµοκρατηµένος; … Χάνουµε τον πλανήτη µας και αυτό είναι πολύ τροµακτικό…Προσπαθώ να φτιάξω τη ζωή µου αλλά είναι δύσκολο να συγκεντρωθώ µε τέτοια ζέστη, είναι δύσκολο να κοιµηθώ και είναι δύσκολο να µελετήσω… ».
Η Ελλάδα είναι µία από τις κατηγορούµενες χώρες. Σύµφωνα µε τον Guardian, η ελληνική κυβέρνηση διατύπωσε το υπερασπιστικό επιχείρηµα ότι «Οι συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής, όπως έχουν ως τώρα καταγραφεί, δεν δείχνουν να επηρεάζουν ευθέως την ανθρώπινη ζωή ή υγεία». Εν τούτοις, ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί του µετά τις καταστροφές στη ∆αδιά και τη Θεσσαλία, που επηρέασαν τη ζωή και την υγεία δεκάδων χιλιάδων, µας έλεγαν ότι την ευθύνη την έχει η κλιµατική αλλαγή.
Είναι ενδιαφέρον το ότι η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε την παλιά τακτική των εταιρειών καπνού για τον καρκίνο και µετέπειτα των εταιρειών πετρελαίου για το κλίµα. Έλεγαν οι πετρελαϊκές εταιρείες ότι υπάρχει αβεβαιότητα για την ορθότητα των κλιµατικών µετρήσεων και µοντέλων ενώ γνώριζαν ότι ψεύδονταν ασύστολα. Όλα για τα τρισεκατοµµύρια των κερδών τους. Λέει η ελληνική κυβέρνηση: «∆εν µπορεί να επιβεβαιωθεί η απόλυτη σχέση µεταξύ της κλιµατικής αλλαγής και των συνεπειών της στην ανθρώπινη υγεία… Πιθανώς οι νοµικοί που διατύπωσαν αυτές τις απόψεις δεν διάβασαν τις εκθέσεις του ΟΗΕ, πολλών ιατρικών σχολών και πληθώρας επιστηµονικών δηµοσιεύσεων. Για παράδειγµα, σύµφωνα µε έκθεση του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας του 2021: «Μεταξύ 2030 και 2050, η κλιµατική αλλαγή αναµένεται να προκαλεί ετησίως περίπου 250.000 επί πλέον θανάτους λόγω υποσιτισµού, ελονοσίας, διάρροιας και θερµοπληξίας».
Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία έχουν διατυπώσει παρεµφερείς απόψεις µε αυτές της Ελλάδας. Με υπεκφυγές και στρεψοδικίες όµως δεν αποφεύγεται το οδυνηρό παρόν όπως αυτό της Θεσσαλίας και των τροµακτικών πυρκαγιών στην Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα ούτε το οδυνηρότερο µέλλον που έρχεται.
*Ο Γιάννης Α. Φίλης είναι π. πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης
