Η κλιµατική αλλαγή έχει ήδη επιφέρει ένα συντριπτικό χτύπηµα στην ανθρωπότητα και οι περισσότερες ενέργειες που έχουν γίνει, δεν διορθώνουν το πρόβληµα. Είναι λοιπόν η κατάσταση µη αναστρέψιµη; Υπάρχουν περιθώρια ελπίδας και κατά πόσο τα µέτρα που λαµβάνονται, µπορούν να βοηθήσουν; Ας δούµε όµως τι σηµαίνει κλιµατική αλλαγή και ποιες είναι οι επιπτώσεις αν δεν ληφθούν επιπρόσθετα και κατεπείγοντα µέτρα.
Σύµφωνα µε στοιχεία της ΕΕ, χωρίς ανάληψη δράσης για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής, η ΕΕ µπορεί να βιώσει, τα εξής φαινόµενα:
• 400. 000 πρόωροι θάνατοι ετησίως λόγω της ατµοσφαιρικής ρύπανσης
• 90. 000 θάνατοι ετησίως λόγω καύσωνα
• 40 % λιγότερο διαθέσιµο νερό στις νότιες περιοχές της ΕΕ
• 2,2 εκατοµµύρια άτοµα να κινδυνεύουν από παράκτιες πληµµύρες κάθε χρόνο
• 190 δισ. ευρώ σε ετήσιες οικονοµικές ζηµίες
Η κλιµατική κρίση έχει αυξήσει τη µέση θερµοκρασία του πλανήτη και οδηγεί σε συχνότερες ακραίες συνθήκες υψηλής θερµοκρασίας, όπως οι καύσωνες, που ήδη ζούµε σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Οι υψηλότερες θερµοκρασίες µπορούν να προκαλέσουν αυξηµένη θνησιµότητα, µειωµένη παραγωγικότητα και ζηµιές στις υποδοµές. Τα πλέον ευάλωτα µέλη του πληθυσµού, όπως οι ηλικιωµένοι και τα βρέφη, επηρεάζονται περισσότερο.
Η περίοδος 2011-2020 ήταν η θερµότερη δεκαετία που έχει καταγραφεί ποτέ, καθώς η παγκόσµια µέση θερµοκρασία ξεπέρασε τα προβιοµηχανικά επίπεδα κατά 1,1 °C το 2019. Επί του παρόντος, η ανθρωπογενής υπερθέρµανση του πλανήτη αυξάνεται µε ρυθµό 0,2 °C ανά δεκαετία.
Το CO2 που παράγεται από ανθρώπινες δραστηριότητες είναι ο κυριότερος παράγοντας που συµβάλλει στην υπερθέρµανση του πλανήτη. Το 2020 η συγκέντρωσή του στην ατµόσφαιρα ήταν κατά 48 % πιο υψηλή από το προβιοµηχανικό της επίπεδο (πριν από το 1750).
Οι επιπτώσεις λοιπόν είναι ήδη αισθητές και µε µία πρώτη ανάγνωση είναι δυσεπίλυτες. Τα στοιχεία είναι αποθαρρυντικά καθώς κάθε χρόνο, περίπου 800.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αιτίες όπως η ατµοσφαιρική ρύπανση, 1,8 εκατ. από διάρροια που σε µεγάλο βαθµό οφείλεται στην έλλειψη πρόσβασης σε πόσιµο νερό και σύστηµα αποχέτευσης καθώς και από την κακή υγιεινή, 3,5 εκατ. από τον υποσιτισµό και περίπου 60.000 από φυσικές καταστροφές.
Το πιο πρόσφατο στοιχείο όµως λειτουργεί και ως ταφόπλακα, ελαχιστοποιώντας τις ελπίδες για αναστροφή του παγκόσµιου κλίµατος αλλά πάνω απ΄όλα για τους χιλιάδες θανάτους που αναµένονται. Ας δούµε επακριβώς περί τίνος πρόκειται.
Σύµφωνα µε µελέτη που παρουσιάστηκε πριν λίγες ηµέρες, η κλιµατική αλλαγή απειλεί να προκαλέσει πολλά εκατοµµύρια θανάτους τις επόµενες δεκαετίες, καθώς και σοβαρές ασθένειες και υψηλό κόστος για τα συστήµατα υγειονοµικής περίθαλψης. Οι πληµµύρες αποτελούν τον µεγαλύτερο κίνδυνο.
Επικίνδυνη κατάσταση
Αυτό είναι το συµπέρασµα της έκθεσης «Συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής για την παγκόσµια υγεία» που δηµοσιεύθηκε την Τρίτη 16/1 στο Νταβός από το Παγκόσµιο Οικονοµικό Φόρουµ και την εταιρεία συµβούλων Oliver Wyman.
Οι συντάκτες της µελέτης αναλύουν έξι βασικές συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής: Πληµµύρες, ξηρασίες, καύσωνες, τροπικές καταιγίδες, δασικές πυρκαγιές και άνοδος της στάθµης της θάλασσας.
Η µελέτη βασίζεται στο µεσαίο σενάριο της ∆ιακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιµατική Αλλαγή (IPCC) για την αύξηση της θερµοκρασίας έως το 2100, το οποίο προϋποθέτει, µεταξύ άλλων, αύξηση της µέσης θερµοκρασίας κατά 2,7 βαθµούς Κελσίου.
Σύµφωνα µε τη µελέτη, η κλιµατική αλλαγή θα µπορούσε τότε να προκαλέσει έως και 14,5 εκατοµµύρια θανάτους παγκοσµίως έως το 2050. Τα συστήµατα υγειονοµικής περίθαλψης θα πρέπει να επωµιστούν πρόσθετο κόστος συνολικού ύψους 1,1 τρισεκατοµµυρίων δολαρίων ΗΠΑ.
Πληµµύρες
Σύµφωνα µε εκτιµήσεις, µόνο οι πληµµύρες θα µπορούσαν να προκαλέσουν 8,5 εκατοµµύρια θανάτους µέχρι το 2050 – όχι µόνο άµεσα, αλλά και έµµεσα µέσω ζηµιών στις καλλιέργειες, αυξηµένων µολυσµατικών ασθενειών και υψηλότερης υγρασίας, η οποία µπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστικές ασθένειες. Η περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, µε τις πυκνοκατοικηµένες παράκτιες περιοχές της, θα επηρεαστεί έντονα.
Οι συγγραφείς της µελέτης αναµένουν ότι το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό θνησιµότητας, 3,2 εκατοµµύρια θάνατοι, θα προκληθεί από τις ξηρασίες – κυρίως λόγω των µακροπρόθεσµων επιπτώσεων της µειωµένης ποιότητας του νερού και των λιγότερο γόνιµων εδαφών στη θνησιµότητα των παιδιών, για παράδειγµα.
Σύµφωνα µε την έκθεση, οι καύσωνες θα µπορούσαν να κοστίσουν περίπου 1,6 εκατοµµύρια ζωές µέχρι το 2050, ιδίως στους ηλικιωµένους.
Σύµφωνα µε την ίδια έκθεση, θα υπάρξει επίσης αύξηση των ασθενειών και των περιπτώσεων επαγγελµατικής ανικανότητας. Οι θερµότερες θερµοκρασίες, για παράδειγµα, θα µπορούσαν να προκαλέσουν σηµαντική εξάπλωση των κουνουπιών, καθιστώντας την ελονοσία, τον δάγκειο πυρετό και τις λοιµώξεις Ζίκα πιο συχνές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Συνολικά, ωστόσο, σύµφωνα µε τη µελέτη, οι περιοχές της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας θα επηρεαστούν ιδιαίτερα από τις συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής στην υγεία.
Ωστόσο, σε αντίθεση µε την πανδηµία του κορωνοϊού, οι κυβερνήσεις και ο παγκόσµιος κλάδος της υγειονοµικής περίθαλψης µπορούν να προετοιµαστούν για αυτή την εξέλιξη, τονίζουν οι συντάκτες της µελέτης.
Τα αποτελέσµατα της έκθεσης θα συζητηθούν στο Παγκόσµιο Οικονοµικό Φόρουµ στο Νταβός την Πέµπτη.
Κράτη – ρυπαντές
Με όλα αυτά τα στοιχεία, όπως βλέπουµε, το µέλλον φαντάζει ζοφερό. Η Ευρώπη καταβάλλει κάποιου είδους προσπάθεια για την οµαλοποίηση του κλίµατος, πέφτει όµως πάνω στην πεισµατώδη αντίδραση πολυεθνικών κολοσσών στις ΗΠΑ ή παγκόσµιων κρατών – ρυπαντών όπως η Κίνα και η Ρωσία, µε τα τεράστια ενεργειακά αποθέµατα και τους εκβιασµούς.
Σε τελική ανάλυση, για όλους αυτούς το περιβάλλον είναι αδιάφορο. Μπορούν λοιπόν να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί, ή απλά θα µιλάµε για την ολοκλήρωση της καταστροφής που πλέον δεν διαφαίνεται αχνά;
Η κλιµατική αλλαγή είναι απόρροια και των ολοκληρωτικών πολιτικών ενάντια στο κλίµα που ασκούν αυταρχικά και δικτατορικά καθεστώτα παγκοσµίως. Αποµένει να διαφανεί αν και κατά πόσο οι λαοί θα συνεχίσουν να ανέχονται αυτή την καταστροφική περιβαλλοντική πολιτική.
Αν δηλαδή εναποθέτουν την τύχη τους σε κάθε είδους καταπιεστικά καθεστώτα που το τελευταίο που τα ενδιαφέρει, είναι η κλιµατική αλλαγή. Ή αν αποφασίσουν πως πρέπει να αντιδράσουν συνολικά.
