Κλιματική αλλαγή και φαινόμενο του θερμοκηπίου

Από τη γεωλογική προέλευση στο χρηματιστήριο ρύπων

Θεωρώ ότι ελάχιστοι δεν γνωρίζουν τη Σουηδή ακτιβίστρια, Greta Thunberg. Η Greta είναι η Σουηδή έφηβη που ξεκίνησε διαμαρτυρία για την κλιματική αλλαγή και πυροδότησε μια διεθνή «επανάσταση».

Εγινε παγκοσμίως γνωστή τον Μάιο του 2018, όταν άρχισε να διαμαρτύρεται έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο ζητώντας να αναλάβουν δράση οι πολιτικοί για την επίτευξη του στόχου για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που συμφωνήθηκε από τους ηγέτες παγκοσμίως το 2015 [1]. Είναι όμως αυτή η κοπελιά τυχαία; Όπως διαβάζουμε [2] πιθανώς να είναι μακρινή συγγενής του Svante August Arrhenius. Του επιστήμονα που θεωρώ ότι ελάχιστοι γνωρίζουν, είτε από τη διατύπωση της «θεωρίας της πανσπερμίας», σύμφωνα με την οποία η ζωή στον πλανήτη μας προήλθε από μετεωρίτες, είτε από την ανακάλυψη του επιλεκτικού φιλτραρίσματος/ απορρόφησης της υπέρυθρης κοσμικής ακτινοβολίας, σε μοριακό επίπεδο από τα συστατικά της ατμοσφαίρας, που οδηγεί στην αύξηση της θερμοκρασίας της, ένα φυσικό φαινόμενο που μας είναι γνωστό ως «φαινόμενο του θερμοκηπίου».

Τι είναι και πώς φτάσαμε στην κατανόηση αυτού του φαινομένου;

Η Γη, που περιβάλλεται από την ατμόσφαιρά της, ακτινοβολείται από τον ήλιο. Μόνο το 51% της ηλιακής ακτινοβολίας απορροφάται από την επιφάνεια της Γης και συνεισφέρει για τη θέρμανση της επιφάνειας αυτής και της χαμηλότερης ατμόσφαιρας, για την τήξη των πάγων ή του χιονιού, την εξάτμιση των υδάτων και την πρόκληση της φωτοσυνθέσεως στα φυτά. Από το υπόλοιπο 49%, το 4% ανακλάται από την επιφάνεια και επιστρέφει προς το διάστημα, το 26% ανακλάται πίσω από τα νέφη και τα σωματίδια της ατμόσφαιρας και το 19% απορροφάται από τα ατμοσφαιρικά αέρια, σωματίδια και νέφη. Η θέρμανση μετατρέπει την Γη, εκτός από δέκτη, και σε πομπό ακτινοβολίας μεγάλου μήκους κύματος (υπέρυθρη), αφού κάθε σώμα εκπέμπει ακτινοβολία ανάλογη με τη θερμοκρασία που βρίσκεται. Από αυτήν την ακτινοβολία ένα μέρος διαφεύγει στο διάστημα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος απορροφάται από τα λεγόμενα αέρια θερμοκηπίου της ατμόσφαιρας, τα οποία είχαν αρχικά φυσική προέλευση. Τα αέρια αυτά θερμαινόμενα αρχίζουν και αυτά να εκπέμπουν προς κάθε κατεύθυνση υπέρυθρη ακτινοβολία, αλλά το 90% οδηγείται πίσω στη Γη, η οποία θερμαίνεται περαιτέρω, ενισχύεται και το φαινόμενο επαναλαμβάνεται αενάως[3].
Πώς φτάσαμε όμως σε αυτήν την (απλουστευμένη) ερμηνεία; Αυτός που μας «έδειξε τον δρόμο» της κατανόησης του είναι ο Σουηδός επιστήμονας, Svante Arrhenius!
Ο Svante Arrhenius (Σβάντε Αρρένιους, 19/2 1859 – 2/10 1927), γιος του Svante Georg Arrhenius και της Carolina Thunberg, ήταν ένας εξαιρετικά ταλαντούχος άνθρωπος με ένα εκτεταμένο φάσμα ενδιαφερόντων, εντός και εκτός ακαδημαϊκού χώρου. Η πρωτοπόρος εργασία της διδακτορικής του διατριβής, που ολοκλήρωσε τη συγγραφή της στη γαλλική το 1884, είχε ως θέμα Recherches sur la conductibilité galvanique des électrolytes, μια θεματολογία που του χάρισε είκοσι σχεδόν χρόνια αργότερα, το 1903, το Νόμπελ Χημείας. Η θεωρία της ηλεκτρολυτικής διάστασης και του κινητικού του «νόμου» – της εξίσωσης Arrhenius – τον κατατάσσουν στους ιδρυτές της σύγχρονης Φυσικοχημείας. Μετά την ολοκλήρωση της διατριβής του, πήρε υποτροφία από την Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας, που του επέτρεψε να εργαστεί το 1886 με τον Ostwald στη Ρίγα και με τον Friedrich Kohlrausch στο Würzburg. Το 1887 εργάστηκε με τον Ludwig Boltzmann στο Gratz και το 1888 εργάστηκε με τον Ολλανδό φυσικοχημικό van’t Hoff στο Άμστερνταμ. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών ο Arrhenius μπόρεσε να αποδείξει την επίδραση της ηλεκτρολυτικής διάστασης στην ωσμωτική πίεση αλλά και τη μείωση του σημείου πήξης και την άνοδο του σημείου βρασμού των διαλυμάτων που περιέχουν ηλεκτρολύτες. Το 1891, ο Arrhenius δε δέχθηκε θέση καθηγητή στο γερμανικό πανεπιστήμιο του Gießen, αλλά αμέσως μετά έγινε υφηγητής στη Στοκχόλμη. Το 1895 έγινε καθηγητής Φυσικής εκεί, ενώ διετέλεσε και πρύτανης από το 1897 έως το 1905, όταν και αποσύρθηκε από την καθηγεσία [3].
Η σύλληψη της ιδέας από τα «σπλάχνα» των γεωλογικών επιστημών!
Στο πλαίσιο των αναζητήσεών του για την Κοσμική Φυσική, το ενδιαφέρον του Arrhenius τράβηξε η παράθεση από τον γεωλόγο Arvid Högbom του γεωχημικού κύκλου του διοξειδίου του άνθρακα με την ηφαιστειότητα ως μηχανισμό προσφοράς και εισροής του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, την προσαύξηση της συγκέντρωσής του με την πάροδο του χρόνου και τον ενταφιασμό του ως μηχανισμού απομάκρυνσης από την ατμόσφαιρα. Ο Arrhenius γοητεύτηκε από αυτό που «είδε»: τον ρόλο του διοξειδίου του άνθρακα ή/και της εξάτμισης των υδάτων, τη δημιουργία νεφών, τη δυνατότητά όλων αυτών να απορροφούν την υπέρυθρη ακτινοβολία που οδηγεί σε διατήρηση της ηλιακής θερμότητας και επομένως στον έλεγχο του κλίματος. Και αυτό γιατί αποτελούσε μια ακόμα απόδειξη για την αλλαγή του κλίματος. Ακόμα και μεταξύ των ειδικών επιστημόνων για αιώνες θεωρείτο ότι το κλίμα της Γης ήταν πάντα σταθερό. Σε αντίθεση με αυτήν την επιστημονική άποψη και θέση για τη σταθερότητα του κλίματος, με την οποία οι πολιτικοί σε όλον τον πλανήτη, μέχρι πριν δύο τρεις δεκαετίες(;) σχεδίαζαν την πολιτική τους, η ιδέα ότι το κλίμα δεν μένει σταθερό αλλά αλλάζει, πηγάζει από τις έρευνες και αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές εδώ και δύο αιώνες!

Αλλά ας ξετυλίξουμε με προσοχή αυτόν τον μίτο δύο αιώνων επιστημονικών αναζητήσεων και συνθέσεων!

Η επιστημονική συναίνεση στην επιστημονική κοινότητα ότι το κλίμα του πλανήτη μας αλλάζει, προέκυψε από έρευνες που ξεκίνησαν μετά από μια συνάντηση της Schweizerische Naturforschende Gesellschaft – της Ελβετικής Εταιρείας Φυσικών Επιστημών – στη Ζυρίχη, στις 6 Οκτωβρίου 1817. Σε εκείνη τη συνάντηση, πέραν της συναίνεσης για την αλλαγή του κλίματος, αποφασίστηκε να προσφερθούν έπαθλα για έρευνα που θα προωθούσε το πεδίο της φυσικής ιστορίας, η οποία «αντιμετώπιζε» τα πρόσφατα τότε κλιματικά φαινόμενα και θα προωθούσε την επιστημονική θέση της Ελβετίας, θέτοντας ερωτήματα/θέματα για επιστημονική έρευνα. Το πρώτο «ερώτημα» για επιστημονική έρευνα και κατάθεση των αποτελεσμάτων σε επιστημονική εργασία/δοκίμιο (paper) αφορούσε το ερώτημα: «Είναι αλήθεια ότι οι υψηλές ελβετικές Άλπεις εδώ και αρκετά χρόνια ήταν πραγματικά πιο τραχιές και πιο κρύες;». Το χρονικό διάστημα για την έρευνα ήταν δύο καλοκαίρια. Σε αυτήν την ερώτηση/θεματολογία νικητής ήταν ο Karl Kasthofer, ένας άνθρωπος με πλούσια εμπειρία στη δασοκομία. Εν συντομία υποστήριξε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η υπό εξέλιξη κλιματική αλλαγή που παρατηρήθηκε στις Άλπεις θα ήταν διαρκής ή μόνιμη.

Η δεύτερη ερώτηση ήταν: “Über die Veränderungen der Temperatur in den Schweizer Alpen” – “Σχετικά με τη διακύμανση της θερμοκρασίας στις ελβετικές Άλπεις”. Υποβλήθηκε μόνο μια επιστημονική εργασία (paper) εντός της προθεσμίας «των δύο καλοκαιριών» και του απονεμήθηκε το έπαθλο: 300 φράγκα. Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του χρηματικού επάθλου: ο νικητής είχε εκείνη την χρονική περίοδο ετήσιο μισθό ως μηχανικός 1200 φράγκα. Η σύγχρονη επιστήμη της Κλιματολογίας – ιδιαίτερα όταν ασχολείται με την κλιματική αλλαγή – μπορεί να εντοπίσει τη καταγωγή της στον μηχανικό που ασχολείτο μεταξύ άλλων και με τους παγετώνες Ignaz Venetz, ο οποίος το 1821 κέρδισε το βραβείο για το δοκίμιό του – Memoire sur les variations de la température dans les Alpes de la Suisse [4]. Ο Ignaz Venetz, το 1821, έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης γνώσης μας για τις εποχές των παγετώνων. Η αποδοχή της εμφάνισης και της υποχώρησης των παγετώνων απαιτεί την αποδοχή ενός μηχανισμού που θα προκαλέσει τέτοια «γεωλογικού μεγέθους» γεγονότα. Αυτός ο μηχανισμός προτάθηκε να είναι η μεταβολή του κλίματος.

Ποιος όμως ενεργοποίησε αλλά και ήλεγχε αυτόν τον μηχανισμό;

Ο γεωλόγος Arvid Högbom πρότεινε τον παγκόσμιο κύκλο του άνθρακα που με την σειρά του επηρεάζεται από διάφορες φυσικές διεργασίες. Ο Högbom θεώρησε ότι ένα σταθερό επίπεδο ατμοσφαιρικού CO2 ήταν απίθανο να διατηρηθεί για γεωλογικά μεγάλη χρονική περίοδο. Περιέγραψε πώς το CO2 δεσμεύεται σε ιζηματογενείς σχηματισμούς με τη μορφή ασβεστόλιθου και άλλων ανθρακικών πετρωμάτων, πώς δεσμεύεται στα φυτά και απορροφάται στους ωκεανούς. Στη συνέχεια θεώρησε την αποσύνθεση των φυτών, τη διάβρωση των πετρωμάτων και την ηφαιστειακή δραστηριότητα ως φυσικές διαδικασίες που τείνουν να αποκαταστήσουν το CO2 στην ατμόσφαιρα. Πρότεινε επίσης ότι η καύση ανθρακούχων μετεωριτών στην ατμόσφαιρα θα μπορούσε να είναι μια δευτερεύουσα πηγή ατμοσφαιρικού CO2. Ο Högbom κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ποσότητα του ατμοσφαιρικού CO2 ήταν πιθανό να μεταβάλλεται σημαντικά με την πάροδο του χρόνου, ως αποτέλεσμα αυτών των διαφορετικών διαδικασιών [5].

Ο Arrhenius φαίνεται όχι μόνο να ενθουσιάστηκε από την προσέγγιση αυτή αλλά έκανε και ένα βήμα παραπέρα: επεκτάθηκε και ποσοτικοποίησε τις μακροπρόθεσμες διακυμάνσεις που προέρχονται από την αυξομειούμενη περιεκτικότητα του ατμοσφαιρικού CO2. Θεώρησε την ηφαιστειακή δραστηριότητα ως την κύρια πηγή διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και υπέθεσε ότι αυτές οι διακυμάνσεις θα ήταν πιθανότατα και υπεύθυνες για τις παγετώδεις και μεσοπαγετώδεις περιόδους του Τεταρτογενούς, που ήταν ήδη γνωστές στην γεωεπιστημονική κοινότητα από τις εργασίες του Ignaz Venetz.

Προκειμένου να δοκιμαστεί αυτή η υπόθεση, ο Arrhenius ξεκίνησε έναν λεπτομερή υπολογισμό στη βόρεια περιοχή του πλανήτη, κάνοντας χρήση των μεγεθών της υπερθέρμανσης και ψύξης που θα μπορούσαν να προκληθούν από αλλαγές στην περιεκτικότητα σε CO2 και άλλες μεταβλητές της ατμόσφαιρας. Προσέγγισε αυτό το γιγαντιαίο για την εποχή του έργο, χρησιμοποιώντας για τις αριθμητικές επιλύσεις τη «μέθοδο πεπερασμένων στοιχείων»: διαιρώντας την επιφάνεια της Γης από τον 70ο Ν έως και τον 60ο S παράλληλο (“from 70 deg N to 60deg S”) σε μικρά τμήματα, υπολόγισε την ισορροπία ακτινοβολίας για καθένα από αυτά, για μέρα και νύχτα, σε τέσσερις διαφορετικές εποχές, κάτω από τέσσερις διαφορετικές παραδοχές σχετικά με την ατμοσφαιρική συγκέντρωση CO2. Χωρίς τη βοήθεια υπολογιστή, χρειάστηκε κοντά ένα χρόνο δουλειάς για τους υπολογισμούς του. Είναι αξιοσημείωτο ότι η επίπονη ανάλυση του Arrhenius έδωσε αποτελέσματα σχετικά με τις θερμοκρασίες κοντά σε αυτές που υπολογίστηκαν χρόνια αργότερα με εκατοντάδες ώρες υπολογισμών που πραγματοποιήθηκαν με ισχυρούς ψηφιακούς υπολογιστές. Ωστόσο, υπήρξε μια μεγάλη διαφορά ως προς τη «χρονική προοπτική». Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Arrhenius για να επιτευχθεί αύξηση της θερμοκρασίας κατά μέσο όρο τριών έως τεσσάρων βαθμών στην ατμόσφαιρα απαιτείται χρονικό διάστημα της τάξης των 3000 ετών, αντί των πολύ μικρότερων χρονικών διαστημάτων, που υπολογίζονται με τα σημερινά δεδομένα.

Στην ποσοτική αυτή επίδειξη των επιδράσεων της θερμοκρασίας, που επηρεάζουν ιδιαίτερα τα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη, ο Arrhenius πήγε ένα βήμα παραπέρα: υπολόγισε τη θέρμανση που θα μπορούσε να προκληθεί και την επιτάχυνση που θα προέκυπτ από τη βιομηχανική προσθήκη CO2 που θα προερχόταν από την καύση ορυκτών ανθράκων και από την παρασκευή τσιμέντου, καθότι η διαδικασία αυτή συνδέεται με απελευθέρωση CO2 δεσμευμένου στον ασβεστόλιθο που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη.

Υπό το πρίσμα των δυσμενών σκανδιναβικών καιρικών συνθηκών, ο Arrhenius ως «πολιτιστικά αισιόδοξος» θεώρησε αυτή τη θέρμανση ως ελκυστική προοπτική, που θα οδηγούσε σε αύξηση του φυτικού θρεπτικού διοξειδίου του άνθρακα, που με τη σειρά του θα οδηγούσε σε βελτιωμένες συγκομιδές. Σε αυτό το πλαίσιο, επεσήμανε τα υποσχόμενα θετικά αποτελέσματα της αύξησης της θερμοκρασίας περιοχών του πλανήτη από την προσθήκη βιομηχανικής προέλευσης CO2 στην ατμόσφαιρα [5]. Με απλά ελληνικά είδε την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω του επιταχυνόμενου φαινομένου του θερμοκηπίου, ως ένα θετικό φαινόμενο. Πέρα από την γραμμική συσχέτιση που δέχτηκε μεταξύ της συγκέντρωσης του CO2 και της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας της Γης, κάτι που έχει αποδειχθεί ότι δεν ισχύει για διάφορες γεωλογικές εποχές, αυτό που επίσης υποτίμησε στους υπολογισμούς του ήταν οι (αδιανόητα μεγάλες) μελλοντικές ποσότητες του βιομηχανικού διοξειδίου του άνθρακα και ο ρόλος των υδάτων των ωκεανών.

Ενώ αρχικά η πρόβλεψη του Arrhenius είχε κινήσει το ενδιαφέρον, αυτό εξασθένησε σύντομα, αλλά επανήλθε στο προσκήνιο, όταν ο φυσικός της ατμόσφαιρας Carl Gustaf Rossby ξεκίνησε μετρήσεις ατμοσφαιρικού CO2 στη Σουηδία τη δεκαετία του 1950. Χάρη στις προσπάθειες του Rossby, του Roger Revelle του Διευθυντή του Scripps Institution of Oceanography (SIO) και του Harry Wexler από το Μετεωρολογικό Γραφείο των ΗΠΑ, το ζήτημα του φαινομένου του θερμοκηπίου του Arrhenius συζητήθηκε ως μείζον θέμα στο Διεθνές Έτος Γεωφυσικής 1957-1958 (Το Διεθνές Έτος Γεωφυσικής διήρκησε από τα μέσα του 1957 μέχρι το τέλος του 1958 και στο πλαίσιό του προωθήθηκε η παγκόσμια συνεργασία διαφόρων ομάδων σε επιστημονικά πεδία που αφορούσαν τον πλανήτη, όπως η Σεισμολογία, η Ωκεανογραφία, η Μετεωρολογία, η μελέτη της ηλιακής δραστηριότητας κλπ.[7]). Ως συνέχεια αυτού του έργου, ξεκίνησαν μόνιμες μετρήσεις CO2 υπό την ηγεσία του Charles D. Keeling στο SIO. Αυτές πραγματοποιήθηκαν με βελτιωμένη ακρίβεια και σε τοποθεσίες (στην κορυφή του Mauna Λόα στη Χαβάη και στην Ανταρκτική) που εξασφάλιζαν δειγματοληψία μιας καλά μεικτής ατμόσφαιρας και εξαλείφοντας τα τοπικά σφάλματα που προκλήθηκαν από τη βλάστηση που είχαν εμποδίσει τις πρώιμες Σουηδικές μετρήσεις. Χάρη στην επιμονή και την ικανότητα του Keeling έχουμε τώρα μετρήσεις άνω των πέντε δεκαετιών για την αύξηση του ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα, τεκμηριώνοντας χωρίς αμφιβολία την τεχνητή αύξησή του, που είχε προβλεφθεί από τον Arrhenius [6].

Στα διάφορα υπολογιστικά μοντέλα, με τα οποία σήμερα προσπαθούμε να προσεγγίσουμε το πολύπλοκο αυτό φαινόμενο, είναι έντονα και υπερτονισμένα τα δύο τμήματα του αρχικού μοντέλου του Arrhenius: ο μηχανισμός εισροής στην ατμόσφαιρα του βιομηχανικού CO2 καθώς και η προσαύξηση της συγκέντρωσής του με την πάροδο του χρόνου. Είναι δύσκολο έως σχεδόν αδύνατον να αναγνωριστούν στα μοντέλα αυτά οι γεωλογικές πηγές ετήσιας αυξομείωσης της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα και ο φυσικός ενταφιασμός, ως μηχανισμός απομάκρυνσης του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, όπως αυτά καθορίστηκαν από το αρχικό μοντέλο του Arvid Högbom!! Αυτό τα καθιστά από γεωλογικής άποψης, μέχρι τώρα τουλάχιστον, μερικώς αναξιόπιστα!!

Κλιματική αλλαγή, φαινόμενο του θερμοκηπίου και πολιτικοί.

Για να βοηθήσουν τους πολιτικούς και το ευρύτερο κοινό να κατανοήσουν καλύτερα τις ανακαλύψεις των ερευνητών, το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (WMO) συγκρότησαν το 1988 το Διακυβερνητικό Πάνελ για την Κλιματική Μεταβολή (IPCC). Το IPCC πήρε την εντολή να εκτιμήσει την κατάσταση της υπάρχουσας γνώσης γύρω από το κλιματικό σύστημα και την κλιματική μεταβολή, τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που προκαλεί η κλιματική μεταβολή, όπως και τις πιθανές στρατηγικές αντιμετώπισής της. Το 1994, ήταν ήδη παραδεκτό ότι οι αρχικές δεσμεύσεις βάσει της UNFCCC (Σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή) δεν επρόκειτο να επαρκέσουν, για να αναχαιτιστεί η παγκόσμια αύξηση των εκπομπών αερίων του φαινοµένου του θερµοκηπίου.

Στις 11 ∆εκεµβρίου 1997, οι κυβερνήσεις προχώρησαν ένα βήµα παραπέρα, εγκρίνοντας πρωτόκολλο της UNFCCC στην ιαπωνική πόλη του Κι(υ)ότο. Το πρωτόκολλο του Κιότο κυρώθηκε και από το Ελληνικό κοινοβούλιο και έγινε νόμος του ελληνικού κράτους (Νόμος 3017/2002 – ΦΕΚ 117/Α/30-5-2002). Όπως διαβάζουμε στη Πύλη της Φυσικής στην Ελλάδα….«Μια από τις πιό αμφιλεγόμενες συμφωνίες του Πρωτοκόλλου, από τον Δεκέμβριο του 1997, που επικυρώθηκε από τα κράτη με σκοπό τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, επέτρεπε στις χώρες που το υπέγραφαν να εμπορεύονται μεταξύ τους τα δικαιώματα ρύπανσης (άρθρο 17). Έτσι τέθηκαν οι βάσεις για την εμπορική εκμετάλλευση των αερίων ή καλύτερα την εκμετάλλευση ακόμη μια φορά, των υπό ανάπτυξη χωρών, από τις ανεπτυγμένες, μη συνειδητοποιώντας πως έρχεται πιό γρήγορα η οικολογική καταστροφή. Μάλιστα το πρωτόκολλο που είχε υπογραφεί, έθετε ως στόχο τη μείωση της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα κατά 5%, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Αλλά αντί για αυτό, οι πλούσιες βιομηχανικές χώρες της Δύσης, σκέπτονταν πώς θα δημιουργούσαν με τις ανταλλαγές ένα εμπόριο δισεκατομμυρίων δολαρίων»[8]. Στα θεματολογικά δε δελτία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την Κλιματική Αλλαγή διαβάζουμε ότι «Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ), η πρώτη και η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα διεθνής αγορά άνθρακα, αποτελεί βασικό μέσο πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής»[9].

Το τελικό συμπέρασμα!

Οι επιστήμονες εδώ και 200 χρόνια συνεχίζουν να εξάγουν συμπεράσματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή, που όπως έχει αποδειχτεί συνδέεται πρωτίστως με τη γεωλογική εξέλιξη του πλανήτη μας. Οι πολιτικοί εδώ και μερικές δεκαετίες έχουν ενημερωθεί σχετικά με την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής και τους παράγοντες που την επηρεάζουν, φυσικούς και ανθρωπογενείς. Οι ανθρωπογενείς παράγοντες επιβάλουν αντίστοιχες πολιτικές ανάδρασης της επιτάχυνσης του φυσικού φαινομένου του θερμοκηπίου. Αντί έγκαιρα και δραστικά να λάβουν μέτρα, οι φιλελεύθερες πολιτικές που άσκησαν σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν εμπορευματοποιήσει την μεγαλύτερη απειλή για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Όλα τα υπόλοιπα συμπεράσματα είναι ήσσονος σημασίας…

Αναφορές

[1] https://www.thesun.co.uk/news/8918369/greta-thunberg-climate-change-activist/
[2]https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B5_%CE%91%CF%81%CF%81%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%82
[3] http://users.sch.gr/xtsamis/OkosmosMas/FainThermoKip.htm
[4]https://www.science20.com/chatter_box/ignaz_venetz_climate_change_pioneer-80968
[5]https://www.science20.com/the_chatter_box/blog/carbon_cycles_by_arvid_g_hoegbom-196827
[6] http://ponce.sdsu.edu/arrhenius_tribute_2008.pdf
[7] https://www.avgi.gr/entheta/prisma/320131_o-kosmos-prin-ta-prota-bimata-sti-selini
[8] http://www.physics4u.gr/articles/kyoto.html
[9] https://www.europarl.europa.eu/factsheets/el/sheet/72/%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%80%
CE% BF%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%B7%CF%82