Με αφορμή την 25η Σεπτεμβρίου ως Παγκόσμια ημέρα Δράσης κατά της Κλιματικής Αλλαγής, η Ευρώπη καλείται εσπευσμένα να λάβει ουσιαστικές πρωτοβουλίες στον αγώνα κατά της κλιματικής κρίσης, καθώς αυτή έχει ήδη σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, στην οικονομία και στην κοινωνική συνοχή των ευρωπαϊκών κρατών.
Eπιπλέον, η ταυτόχρονη επικράτηση της ενεργειακής και της επισιτιστικής κρίσης συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, δύσκολης διαχείρισης και απρόβλεπτων συνεπειών, που επιβάλλει την άμεση λήψη έκτακτων μέτρων στήριξης, θωράκισης καθώς και μετριασμού των επιπτώσεων στον πλανήτη.
Η Ε.Ε. ως ο τρίτος μεγαλύτερος ρυπαντής εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μετά την Κίνα και τις Η.Π.Α. (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, 2015), έχει ήδη θέσει πολύ φιλόδοξους στόχους εγκρίνοντας τον ευρωπαϊκό Νόμο για το Κλίμα και καθιστώντας νομικά δεσμευτικό το στόχο για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, θέτοντας ενδιάμεσο στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 55% μέχρι το 2030. Επίσης, στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού (Σύμβαση Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, 2016), η Ε.Ε. είχε δεσμευτεί να μειώσει μέχρι το 2030 τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.
Η αφύπνιση για την κλιματική κρίση ξεκίνησε σε ολόκληρο τον κόσμο από την ανησυχία και αντίδραση των νέων ανθρώπων οι οποίοι, αντιλαμβανόμενοι την κρισιμότητα της παγκόσμιας κατάστασης, απαίτησαν από τις πολιτικές ηγεσίες να δεσμευτούν για την ανάληψη δράσεων ανάσχεσης της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οι δράσεις αυτές αφορούν κυρίως σε τομείς όπως η βιομηχανία, οι μεταφορές και η κινητικότητα, η ενέργεια και ο χρηματοπιστωτικός κλάδος και εντάσσονται στο σχέδιο στρατηγικής και τον οδικό χάρτη υλοποίησης της κλιματικής ουδετερότητας, που συνιστά την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal).
Παράλληλα, σκοποί για την Ε.Ε. αποτελούν η παρότρυνση και άλλων κρατών εκτός της ευρωπαϊκής ηπείρου, όπως οι ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία και Βραζιλία, για δραστική μείωση των εκπομπών αερίων και η αποδοχή, από τις κυβερνήσεις και τους πολίτες αυτών των χωρών, ότι πλέον δεν υπάρχει διαθέσιμος χρόνος για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης καθώς, το σύνολο του πλανήτη βιώνει σε σταθερή βάση τις σοβαρές συνέπειες της αποσταθεροποίησης του περιβαλλοντικού ισοζυγίου. Έτσι, έχουν πλέον καταστεί «παγκόσμια καθημερινότητα» οι καταστροφικές πυρκαγιές το καλοκαίρι (Η.Π.Α., Ρωσία, Μεσόγειος), οι σαρωτικές πλημμύρες το χειμώνα (Ινδία, Μπαγκλαντές), έντονα και με μεγάλη διάρκεια φαινόμενα ξηρασίας που αφανίζουν την αγροτική παραγωγή (Νοτιοανατολική Ασία, Λατινική Αμερική), η λειψυδρία (Αφρική), η μείωση της έκτασης των παγετώνων (Αρκτικός Κύκλος, Ανταρκτική) και η αύξηση στης στάθμης της θάλασσας, η αποψίλωση των παρθένων δασών και η απώλεια της βιοποικιλότητας (Βραζιλία), πρωτόγνωρες- σε ένταση, έκταση και μεταβλητότητα-συνθήκες που, αν δεν αντιμετωπιστούν καθολικά, απειλούν τη βιωσιμότητα του πλανήτη Γη τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Στην Ελλάδα, με τον πρόσφατο Κλιματικό Νόμο 4936/2022, θεσμοθετήθηκε η διακυβέρνηση και η στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, μέσω της εκπόνησης Εθνικού και Περιφερειακών Σχεδίων και της λειτουργίας Εθνικού Συμβουλίου.
*Η Μαρία Κοζυράκη είναι συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης
**Ο Νεκτάριος Καλαντζής είναι Πρόεδρος των Ευρωπαίων Νέων Αυτοδιοικητικών (ELL) και της Ένωσης Νέων Αυτοδιοικητικών Ελλάδος (ΕΝΑ)
