Κοινωνία και Δικαιοσύνη

Κύριε διευθυντά,
δεν πέρασε πολύς καιρός από τότε που ψηφίστηκε στη Βουλή η αναμόρφωση του ποινικού κώδικα. Παρά την “αυστηροποίηση” που έγινε, όμως, τα πράγματα αγριεύουν περισσότερο, με πληθώρα παράνομων ενεργειών, που σημαίνει ότι η κοινωνία δεν επηρεάστηκε και πολύ από την αύξηση των ποινών. Κι αυτό γιατί η Κοινωνία έχει αλλάξει δυσανάλογα από καιρό. Και η αποτελεσματικότητα των μέτρων και των ποινών, έχει να κάνει πρώτα με το “ποιόν” και τις ευαισθησίες της κοινωνίας στην οποία απευθύνονται και το πόσο “νοιάζεται” αυτή για φυλακίσεις και λοιπές τιμωρίες. Άλλωστε οι ποινές που επιβάλλονται, βάσει των νόμων… εκτίονται κουτσουρεμένες.
Οι σύγχρονες κοινωνίες ολοένα χάνουν την ευαισθησία και την “ανθρώπινη” υπόστασή τους, όλα συνηθίζονται, έχει εμπεδωθεί μια αδιαφορία, ένας μιθριδατισμός σε παραβατικές συμπεριφορές, η δε βία και οι βιασμοί εκδηλώνονται καθημερινά. Η φιλικότητα και η γειτονία που υπήρχε μέχρι τα τέλη του περασμένου αιώνα έχει χαθεί, η καλοσύνη εξέλειπε, βασιλεύει η επιφυλακτικότητα και η εχθρότητα στις συναλλαγές και γενικά η ευγένεια σπανίζει και κάποιες φορές φαντάζει σαν… αγαθοσύνη! Σιγά-σιγά η παρανομία έχει γίνει… καθεστώς και κατάντησε η φυλακή να μην αποτελεί και μεγάλο κοινωνικό στίγμα και φόβητρο.
Η διάχυση των πληθυσμών και η παγκοσμιοποίηση έφερε αρχικά την επιφύλαξη προς τον νέο ένοικο της διπλανής πόρτας και το “κούμπωμα” στη συμπεριφορά, που αντικατέστησε τη παλιά διαχυτικότητα στις συναναστροφές. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι το ανακάτεμα με τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς είχε τις επιπτώσεις του και ήταν ο καταλύτης στην αλλαγή της συμπεριφοράς του μέσου πολίτη και στις άλλες συνέπειες “του αστυνομικού δελτίου”.
Όμως, παράλληλα, η Παιδεία έχει παίξει τον καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή του κοινωνικού στάτους κβο. Το φιλότιμο, αυτό το μοναδικό χάρισμα άρχισε να ξεθωριάζει! Ξεκινά από το σχολείο στο οποίο έγινε, γύρω στη δεκαετία του 80, μια ριζική αλλαγή.
Η παιδοψυχολογία ήταν εκείνη που έθεσε νέες κατευθυντήριες οδηγίες για “σωστή” Παιδεία. Καθιερώθηκε η αμέριστη “κατανόηση” και δικαιολόγηση κάθε μη συμβατής ενέργειας του παιδιού, διευρύνθηκαν τα όρια ανοχής και με την “υποχωρητική” διάθεση του διδασκάλου δημιουργήθηκε ένα αίσθημα ανεκτικότητας και κάποιας μορφής ατιμωρησία που εξελίχθηκε σιγά-σιγά σε μικρή ασυδοσία. Πιστεύω ότι η σωστή Παιδεία δεν πρέπει να έχει στη φαρέτρα της μόνο την ενθάρρυνση και τη καλοσύνη αλλά και κάποιες αποφασιστικές συνέπειες στη κακή συμπεριφορά. Σε αυτό βέβαια δεν ευθύνονται οι διδάσκαλοι μόνο, αλλά κυρίως οι… κατευθυντήριες οδηγίες του σπιτιού. Αυτές που… χαλούν το παιδί! Ο κάθε γονιός πιστεύει ότι το παιδί του είναι τέλειο γιατί έχει ανατραφεί σύμφωνα με τις δικές του απόψεις και απαιτεί σεβασμό από το δάσκαλο, ο οποίος διστάζει να επιβάλλει τα “δέοντα” στις παρεκτροπές.
Έτσι μεγαλώνοντας ο νέος άνθρωπος πιστεύει ότι δεν είναι ανέφικτο να κάνεις ότι θέλεις χωρίς συνέπειες. Οι γονείς που συμβουλεύουν τα παιδιά τους να είναι φιλικά προς το συμμαθητή τους και να είναι υπέρμαχοι της αλληλεγγύης, είναι η μειοψηφία, ενώ οι περισσότεροι τα προτρέπουν να μη συγχωρούν το παραμικρό. Έτσι δημιουργούνται αντιπαλότητες, και αναπτύσσεται σιγά-σιγά στον ψυχισμό του παιδιού η επιθετικότητα. Αν προσθέσει κανείς και τα άγρια παιχνίδια και τις “πολεμικές” προβολές, ολοκληρώνεται η… σωστή διαπαιδαγώγηση. Μόνο με την αλλαγή των πεποιθήσεων από την κοινωνία και την σύμπραξη από τους Συλλόγους Γονέων θα μπορέσουμε να καλυτερέψουμε μετά από κάποιες γενιές.
Τελικά, με όλα αυτά που συμβαίνουν, όπως περιγράφονται, τι να κάνουν και οι λειτουργοί της Δικαιοσύνης με τη πληθώρα των παραβάσεων. Ο “συνωστισμός” των υποθέσεων δημιουργεί στο τέλος μια καθυστέρηση στην απονομή του δικαίου που μαζί με τις νομικές διαδικασίες εκδίκασης καταλήγει να αποτελεί ένα ελαφρυντικό για τους παράνομους.
Συνεπώς, αφού έχει χαθεί το φιλότιμο και υποβαθμίστηκαν τα γράδα της κοινωνίας, αν δεν αλλάξουμε θα φθάσουμε στο σημείο οι “παραβατικοί” να αποτελούν στο μέλλον τους… προνομιούχους της κοινωνίας.
Κάποιος θα πει: Μήπως δεν είναι και σήμερα;
Σήφης Μ Βαρουξάκης
γιατρός