«Όχι» στη συμφωνία ειρήνης που υπέγραψαν η κυβέρνηση και η οργάνωση FARC είπαν οι πολίτες της Κολομβίας, απορρίπτοντάς -με μικρή πλειοψηφία-στο δημοψήφισμα της Κυριακής την προσπάθεια για τον τερματισμό της εμφύλιας σύρραξης, που διαρκεί 52 χρόνια.
Με το 99,98% των ψήφων καταμετρημένο, το «όχι» επικρατεί (50,21%) του «ναι» (49,78%). Η συμμετοχή στην ψηφοφορία δεν ξεπέρασε το 37,43%.
Περίπου 34,9 εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνταν στις κάλπες για να απαντήσουν με ένα απλό ναι ή όχι στην ερώτηση «υποστηρίζετε την οριστική συμφωνία τερματισμού της σύρραξης και οικοδόμησης μιας σταθερής και διαρκούς ειρήνης;»
Η συμφωνία, ένα κείμενο έκτασης 297 σελίδων, ήταν το αποτέλεσμα τεσσάρων ετών σκληρών διαπραγματεύσεων στην Αβάνα της Κούβας.
Το «ναι» έλαβε 6.346.055 ψήφους, πολλές περισσότερες από το ελάχιστο όριο των 4,4 εκατομμυρίων (13% του εκλογικού σώματος) που απαιτείτο. Όμως για να επικρατήσει έπρεπε να λάβει περισσότερες ψήφους από το «όχι», το οποίο-αντίθετα με ό,τι προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις, που του έδιναν 35% ως 45% το πολύ-συγκέντρωσε 6.408.350 ψήφους.
Τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, η συμμετοχή στο οποίο δεν ήταν υποχρεωτική, ήθελε ο πρόεδρος Χουάν Μανουέλ Σάντος για να δοθεί η «μεγαλύτερη δυνατή νομιμοποίηση» στη συμφωνία που συνυπέγραψε με τον ηγέτη των FARC, Ροντρίγκο Λοντόνιο, γνωστότερο με το ψευδώνυμο Τιμολέον Χιμένες, ή Τιμοσένκο.
Η κυβέρνηση και οι αντάρτες με τη συμφωνία αυτή επιδίωκαν τον τερματισμό της παλιότερης ένοπλης σύρραξης στην αμερικανική ήπειρο, στην οποία έχασαν τη ζωή τους πάνω από 260.000 άνθρωποι, άλλοι 45.000 παραμένουν επισήμως αγνοούμενοι και 6,9 εκατομμύρια εκτοπίστηκαν.
Η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει επανειλημμένα πως δεν έχει σχέδιο Β σε περίπτωση ήττας του «ναι» και απέκλειε κάθε ενδεχόμενο να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία.
Το αποτέλεσμα ήταν εντελώς απροσδόκητο για τις εταιρείες δημοσκοπήσεων. Επί εβδομάδες, το «ναι» φερόταν να προηγείται με τεράστια διαφορά: συγκέντρωνε από το 55% των προθέσεων ψήφου, κατά το ινστιτούτο Datexco, έως και το 66% κατά την εταιρεία Ipsos Napoleón Franco.
Για την Κέρστι Μπράιμελοου, βρετανίδα δικηγόρο, διευθύντρια της Bar Human Rights Committee, η οποία διευκόλυνε τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων που οδήγησαν στις συμφωνίες ειρήνης, είναι σαφές ότι «η αποχή κέρδισε και η χώρα έχασε». Το αποτέλεσμα «θυμίζει το Brexit», πρόσθεσε, αναφερόμενη στο δημοψήφισμα του Ιουνίου για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση που προκάλεσε πολιτική κρίση στη Βρετανία.
Η ετυμηγορία της κάλπης προκάλεσε γενική έκπληξη, με τον πρόεδρο Χουάν Μανουέλ Σάντος να δηλώνει παρ όλα αυτά αποφασισμένος να μην εγκαταλείψει την ειρηνευτική προσπάθεια.
«Δεν εγκαταλείπω την προσπάθεια, θα συνεχίσω να επιδιώκω την ειρήνη για το υπόλοιπο της θητείας μου, διότι αυτός είναι ο τρόπος να αφήσουμε μια καλύτερη χώρα στα παιδιά μας», δήλωσε ο πρόεδρος Σάντος, ο οποίος δεν έχει δικαίωμα να διεκδικήσει την επανεκλογή του στο αξίωμα, από το οποίο θα αποχωρήσει τον Αύγουστο του 2018.
Ο Σάντος διαβεβαίωσε ότι η αμοιβαία και οριστική κατάπαυση του πυρός η οποία κηρύχθηκε την 29η Αυγούστου «είναι ακόμη έγκυρη και θα παραμείνει σε ισχύ».
«Σας κάλεσα να αποφασίσετε εάν υποστηρίζετε ή όχι αυτό που συμφωνήθηκε για τον τερματισμό του πολέμου με την οργάνωση FARC, και η πλειοψηφία, έστω κι αν είναι μια πολύ μικρή πλειοψηφία, είπε “όχι”», δήλωσε ο Σάντος, προσθέτοντας «η άλλη μισή χώρα είπε “ναι”».«Αύριο (σ.σ. σήμερα Δευτέρα) θα καλέσω όλες τις πολιτικές δυνάμεις-και ιδίως εκείνες που τάχθηκαν υπέρ του “όχι-για να τις ακούσω, για να αρχίσω έναν διάλογο και να αποφασίσω ποιον δρόμο θα ακολουθήσουμε», πρόσθεσε ο Σάντος.
Επικεφαλής του στρατοπέδου του «όχι» είναι ο δεξιός πρώην πρόεδρος, νυν γερουσιαστής, Άλβαρο Ουρίμπε. «Έδωσα οδηγίες στον επικεφαλής διαπραγματευτή της κυβέρνησης (Ουμπέρτο ντε λα Κάγιε) και στον ύπατο επίτροπο για την ειρήνη (Σέρχιο Χαραμίγιο) να μεταβούν αύριο στην Αβάνα για να ενημερώσουν τους διαπραγματευτές των FARC για τα αποτελέσματα αυτού του πολιτικού διαλόγου», διευκρίνισε ακόμη ο Χουάν Μανουέλ Σάντος.
Ο Άλβαρο Ουρίμπε, σφοδρός επικριτής της συμφωνίας ειρήνης, ειδικά της «ατιμωρησίας» των ανταρτών, κάλεσε από την πλευρά του να υπάρξει μια «μεγάλη εθνική συμφωνία». «Θέλουμε να συμβάλλουμε σε μια μεγάλη εθνική συμφωνία. Μας φαίνεται θεμελιώδες ότι δεν πρέπει, στο όνομα της ειρήνης, να τεθούν σε κίνδυνο οι αξίες που την καθιστούν εφικτή», είπε ο πρώην αρχηγός του κράτους (2002-2010) από το Ριονέγρο, στη βορειοδυτική Κολομβία, αντιδρώντας στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Από την Αβάνα, ο Ροντρίγκο Λοντόνιο, πιο γνωστός ως Τιμολέον Χιμένες ή Τιμοσένκο, ο ηγέτης των FARC, εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι «η καταστροφική δύναμη αυτών που σπέρνουν το μίσος και την εχθρότητα επηρέασε την κρίση του κολομβιάνικου λαού», αλλά διαβεβαίωσε ότι οι αντάρτες «δεν θα χρησιμοποιούν παρά μόνο τις λέξεις ως όπλο για την οικοδόμηση του μέλλοντος».
Ο Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN), η άλλη οργάνωση ανταρτών της Κολομβίας, αντέδρασε στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος καλώντας να συνεχιστεί η αναζήτηση μιας «λύσης μέσω διαπραγματεύσεων» στην ένοπλη σύρραξη που σπαράσσει τη χώρα επί μισό αιώνα και πλέον.
Ο ELN τόνισε σε μια ανάρτησή του στο Twitter ότι «παρά το αποτέλεσμα» του δημοψηφίσματος, πρέπει να «συνεχίσουμε να μαχόμαστε για την ειρήνη». «Καλούμε την κοινωνία της Κολομβίας να συνεχίσει να επιδιώκει τον τερματισμό της ένοπλης σύρραξης μέσω διαπραγματεύσεων», ανέφερε η οργάνωση, που επίσης αναμένεται να διεξαγάγει ειρηνευτικές συνομιλίες με την κυβέρνηση του προέδρου Σάντος, όπως είχε ανακοινωθεί τον Μάρτιο.
Ο ELN είχε εκφράσει τη διαφωνία του με ορισμένα από τα σημεία της συμφωνίας ειρήνης στην οποία κατέληξαν η Μπογκοτά και οι FARC. Ωστόσο, διαβεβαίωσε ότι θα τη σεβαστεί και κήρυξε μονομερώς κατάπαυση του πυρός από την 30ή Σεπτεμβρίου ως την 5η Οκτωβρίου, με σκοπό να διευκολύνει τη συμμετοχή των Κολομβιανών στο χθεσινό δημοψήφισμα.
ΠΗΓΗ: cnn.gr
