Μέρος 2ο
Στο πρώτο μέρος του άρθρου μας είχαμε αναφερθεί στο φιλόδοξο στόχο της ευρωπαϊκής ηγεσίας να καταστήσουν την Ευρώπη ουδέτερη για το κλίμα, σύμφωνα με τη Συμφωνία των Παρισίων. Έτσι η πρόταση που παρουσιάσθηκε στο χθεσινό Συμβούλιο Κορυφής οι ηγέτες συμφωνούν για την ουδετερότητα του κλίματος μέχρι το 2050 αλλά χωρίς την Πολωνία. Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν εάν θα συμπεριλάβουν την πυρηνική ενέργεια ως μέρος του εθνικού ενεργειακού τους συνδυασμού, παρά την αντίθεση από μια ομάδα χωρών της ΕΕ Οι ηγέτες της ΕΕ ισχυρίστηκαν ότι έχουν επιτύχει μια σταθερή συμφωνία για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050 νωρίς το πρωί της Παρασκευής (13 Δεκεμβρίου), αλλά η Πολωνία αρνήθηκε να εγκρίνει τον στόχο – πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπήρξε ομόφωνη συναίνεση στη κρίσιμη σύνοδο κορυφής της ΕΕ για κλιματική δράση . «Έχουμε καταλήξει σε συμφωνία για την αλλαγή του κλίματος», δήλωσε ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, προσθέτοντας ότι «για ένα κράτος μέλος, είναι απαραίτητο να αφιερωθεί περισσότερος χρόνος για την υλοποίηση αυτού του στόχου» προσθέτοντας ότι ελπίζει να φέρει την Πολωνία μέχρι τον Ιούνιο του 2020.
Eτσι, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με βάση τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και την ανάγκη να ενισχυθεί η παγκόσμια δράση για το κλίμα, ενστερνίζεται τον στόχο να έχει καταστεί η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας των Παρισίων. Εφόσον όμως δεν επιτεύχθηκε ομοφωνία, δεν είναι σε θέση να δεσμευθεί στην υλοποίηση του στόχου αυτού και θα επανέλθει στο συγκεκριμένο ζήτημα τον Ιούνιο του 2020.
Εν τούτοις, και παρά το γεγονός ότι οι επενδύσεις μπορεί να ανέλθουν έως και 2 χιλιάδες δις €, (δηλαδή 2 τρις €), μέχρι το 2050, και μόνο στα πλαίσια του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) έχουν προϋπολογισθεί σε περίπου 600-700 δις € για την περίοδο την περίοδο 2021 – 2027, είναι κατανοητό ότι η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα θα δημιουργήσει σημαντικές ευκαιρίες, όπως, δυνατότητες για οικονομική ανάπτυξη, για νέα επιχειρηματικά μοντέλα και αγορές, για νέες θέσεις εργασίας και τεχνολογική ανάπτυξη. Οι μακρόπνοες πολιτικές για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία θα παίξουν καίριο ρόλο.
Ωστόσο, για να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα θα πρέπει να αντιμετωπισθούν σοβαρές προκλήσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (βλέπε το 1ο Μέρος του άρθρου μας) και ζητεί από το Συμβούλιο να προωθήσει τις εργασίες. Πρέπει όμως να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο με κίνητρα, στήριξη και επενδύσεις ώστε να διασφαλιστεί η οικονομικά αποδοτική, δίκαιη καθώς και κοινωνικά ισορροπημένη και αμερόληπτη μετάβαση, με σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ανακοινώθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προτίθεται να στηρίξει επενδύσεις ύψους 1 τρισ. ευρώ στη δράση για το κλίμα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα την περίοδο 2021-2030. Τονίζεται ότι το πρόγραμμα InvestEU έχει σημαντικό ρόλο στη μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων για τη μετάβαση. Μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης, ο οποίος αναμένεται να δώσει άμεση προτεραιότητα στον τομέα αυτό για την άντληση πόρων κυρίως για τη Δυτική Μακεδονία.
Ο μελλοντικός μηχανισμός δίκαιης μετάβασης θα παράσχει προσαρμοσμένη στήριξη στις περιφέρειες με τη διευκόλυνση επενδύσεων ύψους 100 δισ. ευρώ μέσω του μηχανισμού αυτού. Και μέσα σε όλα στα συμπεράσματα τονίζονται η κατοχύρωση ενεργειακής ασφάλεια; και να γίνει σεβαστό το δικαίωμα των κρατών μελών να αποφασίζουν για το ενεργειακό τους μείγμα και να επιλέγουν τις πλέον κατάλληλες τεχνολογίες. Και το θέμα αυτόματα στράφηκε στη χρήση πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό τους μείγμα, ώστε να διαφυλάσσεται η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη. Στο ίδιο πλαίσιο ανατέθηκε στην Κομισιόν να εκπονήσει πρόταση για τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της ΕΕ το συντομότερο δυνατό εντός του 2020 προκειμένου να εγκριθεί από το Συμβούλιο και να υποβληθεί στην UNFCCC του ΟΗΕ.
Τα υπόλοιπα η σύνοδος κορυφής τα ανάθεσε στην κλιματική διπλωματία.
Γίνεται κατανοητό ότι όλη η επενδυτική προσπάθεια στα αμέσως επόμενα χρόνια θα αφορά επενδύσεις που θα στοχεύουν στη μείωση παραγωγής και απελευθέρωσης διοξειδίου του άνθρακα και αυτό αφορά τη γεωργία, αλλά και τις οικοδομές, την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και άλλα ζητήματα που έχουμε συμπεριλάβει στο πρώτο μέρος του παρόντος άρθρου.
Τονίζουμε ότι στο άμεσο μέλλον θα επιχειρήσουμε και ειδική ανάλυση για τις ακρίβειες των δράσεων και τις επενδυτικές πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν ώστε να γίνει κατορθωτό να αντλήσει η χώρα μας σοβαρά κεφάλαια από την προσπάθεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με σημαντική πώληση δικαιωμάτων ρύπων, έναντι της σημερινής άθλιας κατάστασης να επιβαρυνόμαστε με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ως «ποινή» για τους εκπεμπόμενους ρύπους, κυρίως από τα λιγνιτωρυχεία και τις δηζελομηχανές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά μας.
