Το κομποσχοίνι

Χαίρομαι κάθε φορά που βλέπω ανθρώπους και μάλιστα νεαράς ηλικίας και των δύο φύλων, να φορούν στο χέρι τους ένα κομποσχοινάκι. Αυτό και μόνο λέγει πολλά. Αλλοι το έχουν στην τσέπη τους και το χρησιμοποιούν κατά την ώρα της κοινής ή ιδιωτικής προσευχής τους.
Και είναι αρκετοί, πολλοί από τους οποίους μας ερωτούν σχετικά για το κομποσχοίνι. Βεβαίως, για τους κληρικούς και μοναχούς δεν υπάρχει λόγος. Είναι κάτι το αυτονόητο. Πάντως, σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να το φοράμε ως στολίδι – βραχιόλι ή μαγικό.
Επειδή το κομποσχοίνι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη λατρευτική και προσευχητική ζωή του πιστού ανθρώπου, θα ήθελα να κάνω ευρύτερο λόγο πάνω σ’ αυτό το μέσο προσευχής. Και ευλογημένα και ευκαιριακά ανέτρεξα στο υπέροχο βιβλίο του πανοσιολ. αρχιμανδρίτου π. Παύλου Ντανά (2010) “Θεολογία και θαύματα της Νοεράς Προσευχής” και από το Α’ κεφάλαιο την παράγραφο “τι είναι το κομποσχοίνι”. Πρόκειται για μια υπεύθυνη ενημέρωση, λίαν δε ωφέλιμη, για όλους μας κληρικούς και λαϊκούς. Λόγω δε φειδούς χώρου παίρνω τα βασικά από την παράγραφο αυτή.
Γράφει, λοιπόν, ο π. Παύλος Ντανάς: «Με την νοερά προσευχή ασχολούνται όλοι οι Μοναχοί στις ιερές Ακολουθίες είτε στα διακονήματά τους ή στον προσωπικό τους κανόνα.
Με κάθε μία μετάνοια έλεγαν τα λόγια “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν μας”. Για να έχουν μέτρο και σαφή την άσκηση, μάζευαν πολλά λιθαράκια, τα έβαζα στο δεξί μέρος και κάνοντας μια γονυκλισία έπαιρναν ένα λιθαράκι και το έβαζαν στο αριστερό, μέχρι να τελειώσουν, αν ήταν εκατό ή διακόσιες ή τριακόσιες ή όσες ήθελαν να κάνουν.
Πλησιάζοντας τότε ο παμπόνηρος και πολυμήχανος διάβολος, έπαιρνε λιθαράκια από τα μετρημένα για τις γενόμενες μετάνοιες και τα έβαζε στο δεξί μέρος, δηλαδή στα μη μετρημένα λιθαράκια. Ετσι κοπίαζαν υπερβολικά, κουράζονταν και θλίβονταν, μη γνωρίζοντες οι μοναχοί τι να πράξουν. Ενας από τους ασκητές εκείνους πήρε τότε ένα σχοινί, έδεσε μερικούς κόμβους και μ’ αυτό άρχισε να μετρά τις μετάνοιες. Αλλά και αυτούς τους κόμβους ο πονηρός δαίμονας τους διέλυσε και το σχοινί εξαφάνισε.
Ευρισκόμενος σε θλίψη και αδημονία παρακαλούσε τον Θεό να τον φωτίσει τι να κάνει. Βλέπει την επομένη νύκτα στον ύπνο του άγγελο Κυρίου, ο οποίος κρατούσε στο αριστερό του χέρι κομποσχοίνι, το τραβούσε με τον αντίχειρα του αριστερού χεριού και με το δεξί του έκανε σταυρούς, δηλαδή το σημείο του Σταυρού πάνω στο σώμα του. Υστερα τραβούσε το κομποσχοίνι και δεν έκανε σταυρούς, αλλά μόνο προσευχόταν. Μετά άρχισε να κάνει μετάνοιες, γονυκλισίες και να τις μετρά με το κομποσχοίνι που κρατούσε στο αριστερό χέρι. Κάθε κόμπος και μια μετάνοια.
Εδωσε ο άγγελος Κυρίου αυτό το κομποσχοίνι στον ασκητή και, παίρνοντας στα χέρια του το νήμα, του λέγει: “Τώρα θα σου δείξω πώς να πλέκεις το κομποσχοίνι, το οποίο ποτέ δεν θα μπορέσει να χαλάσει ο πονηρός δαίμονας” και του έδειξε πώς να το πλέκει σταυρωτά, από εννέα σταυρούς αποτελούμενος ο κάθε κόμβος (καθώς εννέα είναι τα αγγελικά τάγματα) και άφησε ατελείωτο το κομποσχοίνι. Οταν ξύπνησε ο ασκητής βρήκε στα χέρια του τα δύο κομποσχοίνια, το τέλειο με το οποίο ο άγγελος έκανε την προσευχή, τους σταυρούς και τις μετάνοιες και το ατελείωτο. Συνέχισε ο ασκητής και τελείωσε το κομποσχοίνι εκείνο καθώς διδάχθηκε από τον άγγελο. Εκανε και άλλα, δίδαξε και άλλους και έκτοτε επικράτησε να γίνεται αυτό το άγιο, αγγελοδίδακτο κομποσχοίνι.
Υπάρχουν κομποσχοίνια με τριάντα τρεις, πενήντα, εκατό, τριακόσιους και χίλιους κόμβους.
Τα τριαντατριάρια κομποσχοίνια συμβολίζουν τα τριάντα τρία χρόνια του Ιησού Χριστού που έζησε πάνω στη γη. Δυστυχώς, πολλοί στην εποχή μας φέρουν το κομποσχοίνι για μόδα ή για γούρι, ακόμα και για λόγους φοβίας. Το κομποσχοίνι είναι το ιερό και ασφαλές φυλακτό που θα μας βοηθήσει, ώστε να ενώσουμε το νουν μας με τα λόγια της προσευχής και να επικαλούμαστε με πόθο και θεία φλόγα το όνομα του Κυρίου Ιησού.
Το κομποσχοίνι είναι το ξίφος εναντίον των δαιμόνων. Με το κομποσχοίνι μπορούμε να κάνουμε και άλλες προσευχές εκτός από την ευχή του Ιησού “Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με”. Επίκληση προς την Παναγία, τους Αγίους, τους Αγγέλους και τον Τίμιον Σταυρό».
*θεολόγος   – τ. λυκειάρχης