Μερικές λογικές απαντήσεις, με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, στα κρίσιμα ερωτήματα που μας απασχολούν…
Πότε θα αρθεί ο περιορισμός της κυκλοφορίας; Κατ’ αρχάς να καταλάβουμε γιατί επιβλήθηκε. Οι πρώτες αναλύσεις της επιδημίας του νέου κορωνοϊού (Covid-19) έδειξαν ότι πρόκειται για ιό που μεταδίδεται πολύ ταχύτερα από τον ιό της γρίπης (ένας φορέας τον μεταδίδει σε 2,5 άτομα – αντίθετα με τη γρίπη που μεταδίδεται σε 1,5 άτομα).
Ταυτόχρονα, ενώ η πλειοψηφία των προσβληθέντων εμφανίζουν ήπια ή και καθόλου συμπτώματα (ασυμπτωματικοί), ο ιός δημιουργεί θανατηφόρες επιπλοκές ιδίως σε ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένοι, ασθματικοί, καρδιοπαθείς, διαβητικοί, ανοσοκατεσταλμένοι, καπνιστές, κλπ.).
Επιπλέον, χωρίς τη δυνατότητα γενικευμένων διαγνωστικών ελέγχων, χωρίς εμβόλιο ούτε ικανοποιητικό αντιικό φάρμακο, ο περιορισμός της κυκλοφορίας ήταν ο μόνος τρόπος να ελεγχθεί η μετάδοση της ασθένειας έτσι ώστε να μην υπερφορτωθούν τα νοσοκομεία και γενικότερα τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.
Οι χώρες που καθυστέρησαν να επιβάλουν την καραντίνα βρίσκονται τώρα μπροστά σε μιάν υγειονομική «καταστροφή» αφού η αντιμετώπιση της κατάστασης απαιτεί πολύ περισσότερα μέσα από αυτά που διατίθενται (ο κλασσικός ορισμός της καταστροφής κατά τον ΟΗΕ). Με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται μέθοδοι της «ιατρικής καταστροφών» δηλαδή οι γιατροί να πρέπει να αποφασίζουν ποιοι θα ζήσουν και ποιοι θα πεθάνουν – εφαρμόζοντας μεθόδους διαλογής (triage) εκ των ενόντων.
Συνεπώς, σε πρώτη φάση θα πρέπει να ελεγχθεί η μετάδοση της ίωσης, δηλαδή να ελαχιστοποιηθούν ή και να μηδενιστούν τα κρούσματα και οι θάνατοι. Παράλληλα, θα πρέπει να υπάρξουν αρκετές διαγνωστικές δυνατότητες ώστε μετά από κάθε κρούσμα να εντοπίζονται όλες οι επιμολυνθέντες επαφές του προκειμένου να απομονωθούν. Τέλος, θα πρέπει να περάσουν με επιτυχία τις κλινικές δοκιμές και να παρασκευαστούν μαζικά το εμβόλιο και τα φάρμακα αντιμετώπισης του ιού.
Μόνο τότε θα μπορέσουμε να επανέλθουμε στην κανονικότητα … αφού ο ιός θα έχει μετατραπεί σε ενδημικό φαινόμενο εναντίον του οποίου θα πρέπει να πιθανότατα να εμβολιαστούμε (μία ή και περισσότερες φορές).
Πόσο θα επιβαρυνθεί η οικονομία; Πολύ! Μερικοί οικονομολόγοι κάνουν λόγο για ύφεση της οικονομίας μέχρι και 10% ανάλογα με το πόσο θα καθυστερήσει η επάνοδος στην κανονικότητα. Γι’ αυτό εξάλλου και όλες οι κυβερνήσεις παίρνουν μέτρα στήριξης της οικονομίας με τη μορφή επιδότησης των επιχειρήσεων, προστασίας της εργασίας και ελάφρυνσης ή καθυστέρησης εξόφλησης των υποχρεώσεων.
Παράλληλα, σημαντικά μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας έχει λάβει και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Πρωτοβουλία επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού θα ενισχυθεί με 37 εκατ. € από Ταμείο Συνοχής. Το Ταμείο Αλληλεγγύης για τις μεγάλες καταστροφές θα καλύπτει πλέον και τις έκτακτες ανάγκες δημόσιας υγείας. Ενεργοποιήθηκε επίσης η γενική ρήτρα διαφυγής του δημοσιονομικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή καταργήθηκαν οι περιορισμοί για τα ελλείμματα που προβλέπει ο στενός «κορσές» του Συμφώνου Σταθερότητας.
Και το σημαντικότερο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε σειρά μέτρων χρηματοδότησης της οικονομίας. Όπως έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας ύψους 750 δισ. € μέχρι τέλος του 2020. Αγορές εμπορικών χρεογράφων επαρκούς πιστωτικής ποιότητας. Και εξασφάλιση ρευστότητας ύψους έως και 3 τρισ. € μέσω πράξεων αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ με το χαμηλότερο μέχρι σήμερα επιτόκιο.
Ωστόσο, μερικά κράτη μέλη θεωρούν ότι τα μέτρα αυτά δεν είναι αρκετά και ζητούν την έκδοση ενός κοινού «κορωνομολόγου» (ευρωομολόγου) το οποίο να εγγυάται όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση συλλογικά, δηλαδή κυρίως οι ισχυρότερες οικονομικά χώρες της (Γερμανία, Ολλανδία κλπ.). Δυστυχώς, γι’ αυτό δεν φαίνεται να έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής συμφωνία ακριβώς γιατί αντιτίθενται οι πλούσιες χώρες. Είναι σίγουρο ότι η πανδημία θα δοκιμάσει στην πράξη την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης.
Τι πρέπει να κάνουμε; Μέχρι σήμερα τα μέτρα που έχουν ληφθεί φαίνεται να αποδίδουν, με αποτέλεσμα να ελέγχεται η μετάδοση της ασθένειας. Βλέπουμε τι συμβαίνει στις χώρες που δεν πήραν τα μέτρα αυτά εγκαίρως (Ιταλία, Ισπανία, Βρετανία, ΗΠΑ, κλπ.). Συνεπώς, τρία πράγματα μπορούμε και πρέπει να κάνουμε. Μένουμε σπίτι. Πλένουμε τα χέρια μας και φροντίζουμε την προσωπική μας υγιεινή. Και ΔΕΝ πιστεύουμε τις ψευδείς ειδήσεις, η διάδοση των οποίων φαίνεται να εντείνεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι γονείς μας και οι παππούδες μας πέρασαν πολύ χειρότερες δοκιμασίες σε πολέμους και άλλες καταστροφές. Με υπομονή, επιμονή και αλληλεγγύη είναι σίγουρο ότι θα νικήσουμε …
