Η Κόστα Ρίκα, η μικρή χώρα της Λατινικής Αμερικής, διεκδικεί την παγκόσμια πρωτοπορία στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και δίνει ένα πολύ μεγάλης, παγκόσμιας σημασίας παράδειγμα για το τι μπορεί να κάνουν μια ηγεσία με σαφές όραμα και στρατηγική και μια κοινωνία που το ασπάζεται ενεργά, ακόμα και αντιμέτωπες με τις συνήθεις ισχυρές πιέσεις των βιομηχανιών ορυκτών καυσίμων και άλλων ρυπογόνων βιομηχανικών λόμπι. Όπως μεταδίδει η Καθημερινή, το μερίδιο ανανεώσιμων πηγών στο σύστημα παραγωγής ενέργειας της Κόστα Ρίκα στην Κεντρική Αμερική έφτασε φέτος το 98,84%, όπως ανακοίνωσε προ ημερών η κρατική επιχείρηση παραγωγής ενέργειας Instituto Costarricense de Electricidad (ICE). (Σημειωτέον ότι αυτό συμβαίνει παρότι η κατανάλωση ηλεκτρισμού στη χώρα αυξήθηκε κατά 4,2 φορές μεταξύ 1980 και 2009, λόγω των υψηλών ρυθμού εξηλεκτρισμού και ενώ η Κόστα Ρίκα είναι και εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας).
Φέτος και μέχρι τώρα η υδροηλεκτρική ενέργεια παρήγαγε το 67,5% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας, παρά τις ξηρασίες που έπληξαν την περιοχή, η αιολική ενέργεια το 17%, η γεωθερμική το 13,5%. Η ηλιακή ενέργεια και η βιομάζα είναι κάτω του 1%, το μερίδιο όμως της πρώτης αναμένεται να αυξηθεί λόγω της εισαγωγής και εγκατάστασης μεγάλου αριθμού κινεζικών φωτοβολταϊκών. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται από 100 εγκαταστάσεις, κρατικές, αγροτοσυνεταιριστικές και ιδιωτικές.
H Κόστα Ρίκα επιδιώκει να γίνει το 2021, ταυτόχρονα με τον εορτασμό των 200 χρόνων από την ανεξαρτησία της από τους Ισπανούς, η δεύτερη χώρα στον κόσμο με «ουδετερότητα άνθρακα» (μετά το Μπουτάν). Ουδετερότητα άνθρακα σημαίνει να απορροφάς από την ατμόσφαιρα όσον άνθρακα εκπέμπεις.
Αλλά δεν είναι μόνο οι εκπομπές άνθρακα. Η Κόστα Ρίκα έχει επίσης κάνει μεγάλες προόδους στο θέμα της αναδάσωσης, της προστασίας της βιοποικιλότητας (η ίδια διαθέτει το 6% της παγκόσμιας βιοποικιλότητας), ενώ έχει ένα πρόγραμμα σταδιακής αντικατάστασης των υπαρχόντων αυτοκινήτων με υβριδικά και ηλεκτρικά. Μετά την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα αυτοκίνητα είναι ο βασικός εναπομένων παράγων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου.
Η Κόστα Ρίκα είναι επίσης από τους πρωταγωνιστές στην αντιμετώπιση της ρύπανσης των θαλασσών από πλαστικά, ιδίως πλαστικές συσκευασίες μιας χρήσης. Το πρόβλημα αυτό είναι μείζον γιατί, έτσι που πάμε, λένε οι επιστήμονες, μισο-αστεία, μισο-σοβαρά, μέχρι τα μέσα του αιώνα θα υπάρχουν στους ωκεανούς περισσότερες πλαστικές σακούλες παρά ψάρια!
Η Κόστα Ρίκα είναι διεθνώς πρωτοπόρα και στην έρευνα για νέες μορφές ενέργειας και εκεί θα οργανωθεί το 2020 ένα συνέδριο επιστημόνων από τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική με θέμα νέους τρόπους εκμετάλλευσης της ενέργειας των θαλασσών.
Από όλα αυτά, σημειωτέον, η Κόστα Ρίκα είχε οικονομικό όφελος και όχι κόστος. Μη χρησιμοποιώντας επί 20 χρόνια ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρισμού υπολογίζεται ότι κέρδισε 482,4 εκατομμύρια δολάρια. Τα οικονομικά οφέλη δεν περιορίζονται εκεί, γιατί η χώρα έχει επίσης οργανώσει μια προσοδοφόρα «βιομηχανία» οικο-τουρισμού.
Αναγνωρίζοντας τα επιτεύγματα της χώρας, ο ΟΗΕ της απένειμε φέτος το βραβείο «Champions of the Earth», τη σημαντικότερη διάκριση του διεθνούς οργανισμού για τα θέματα του περιβάλλοντος, για το ρόλο της στην προστασία της φύσης και τις φιλόδοξες πολιτικές της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, που την έχουν καταστήσει «παγκόσμιο ηγέτη» στο θέμα της βιωσιμότητας.
