Ο θάνατος του Κώστα Σηµίτη συνέπεσε µε την αυγή του νέου έτους.
Ο ίδιος διετέλεσε πρωθυπουργός παρεµπιπτόντως στην αυγή του αιώνα µας. Συνέδεσε το όνοµα του µε µία περίοδο εκσυγχρονιστικής προσπάθειας στην πρωθυπουργία και πλούσιο συγγραφικό έργο στην ακαδηµαϊκή κοινότητα.
Ήταν ο τελευταίος εν ζωή πρωθυπουργός της µεταπολίτευσης του 20ου αιώνα.
Αντιστασιακός στα χρόνια της δικτατορίας, συνεργάζεται στην δηµοκρατική οµαλότητα το 1974 µε το ΠΑΣΟΚ.
Το 1981 αναλαµβάνει το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Γεωργίας στην πρώτη κυβέρνηση Α. Παπανδρέου
Με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ είχε έρθει σε διαφωνία πολλές φορές, κυρίως για τη διαχείριση των δηµοσίων οικονοµικών.
Το 1985 η νεοεκλεγµένη κυβέρνηση Παπανδρέου, αντιλαµβανόµενη την οικονοµική στενότητα, θέλησε να υιοθετήσει ένα οικονοµικό πρόγραµµα εξυγίανσης και λιτότητας.
Ο ρόλος του Σηµίτη ήταν πρωταγωνιστικός σε αυτό από την θέση του υπουργού οικονοµίας.
Ένεκα των λαϊκών αντιδράσεων και παρασυρµένη η πολιτική ζωή από το σκάνδαλο Κοσκωτά, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ αποσύρει το ανορθωτικό οικονοµικό πρόγραµµα (1987) υπό τον φόβο του εκλογικού καταποντισµού.
Επιστήµονες και ακαδηµαϊκοί ισχυρίζονται ότι αν είχε επιτευχθεί η οριστική εφαρµογή του προγράµµατος, ίσως να είχε αποτρέψει τα χειρότερα για την οικονοµική κατάσταση της χώρας µεταγενέστερα.
Το 1996 αναλαµβάνει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ µαζί µε την πρωθυπουργία. Ο Παπανδρέου άρρωστος πλέον, δεν µπορούσε να ανταπεξέλθει στα αρχηγικά και πρωθυπουργικά καθήκοντα του. Το κυβερνητικό κόµµα από το 1993 δεν οµοιάζει µε το κόµµα της δεκαετίας του 1980, ενώ απέχει µακρύτερα από αυτό του 1974.
Έχει στρέψει την πυξίδα του οριστικά στην σοσιαλδηµοκρατία χωρίς αστερίσκους, έχει εγκαταλείψει τον καταγγελτικό λόγο και έχει υιοθέτησει την ευρωπαϊκή ενοποίηση, χωρίς υπεκφυγές.
Ο νέος ηγέτης δεν έχει θυµωµένο ύφος στις οµιλίες του, ούτε κατακεραυνώνει τους πολιτικούς αντιπάλους µε οξύ τρόπο στις µεγάλες πλατείες.
Στην ένδυση του επιλέγει κοστούµι στις περιοδείες και χαιρετάει τον κόσµο κάνοντας µια τυπική χειραψία µε ένα µεγάλο και λαµπερό χαµόγελο. Στη διασκέδαση δεν επιδεικνύει ιδιαίτερα τις χορευτικές ικανότητες του και αποφεύγει τις πολλές διαχυτικότητες.
Οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ είδαν έναν νέο ηγέτη, που πόρρω απέχει από τον ιδρυτή του κινήµατος τους.
Ο Σηµίτης ήταν ο πρωθυπουργός που χρειαζόταν η χώρα στη µετάβαση από τον 20ο προς τον 21ο αιώνα. Ήταν η ήρεµη δύναµη -για να δανειστούµε τη φράση του Μιτεράν- που είχε ανάγκη η χώρα για πορευθεί στην νέα χιλιετία.
Σίγουρα χρειάστηκε να σταθµίσει, να ανεχθεί ή ακόµη να χρησιµοποιήσει κοµµατικούς µηχανισµούς για την επιτυχία του προγράµµατος του, όπως και να γαλουχήσει το ακροατήριο του σε µία νέα εκδοχή του πολιτεύεσθαι.
Πανελλαδικά το όνοµα του, ταυτίστηκε µε πλήθος δηµοσίων έργων, όπως και µε σειρά νοµοθετηµάτων θεσµικής φύσεως µε κορωνίδα την ένταξη στην ισχυρότερη νοµισµατική ένωση του κόσµου (2002).
Στα Χανιά επί πρωθυπουργίας του, το 2000 συστάθηκε το εθνικό ίδρυµα “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, λειτούργησε το Νοσοκοµείο Χανίων ο “Άγιος Γεώργιος”, αναπαλαιώθηκε το Μεγάλο Αρσενάλι που στεγάζει το ΚΑΜ (2002) και κατασκευάστηκαν αθλητικές εγκαταστάσεις καθ όλη την οκταετία διακυβέρνησης, πού µέχρι προσφάτως έµεναν αναξιοποίητες (Κλειστό Κολυµβητήριο, Ποδηλατοδρόµιο).
*Ο Μιχάλης Σµυρλάκης
είναι πτυχιούχος Ιστορίας
Ιονίου Πανεπιστηµίου
