Αιγυπτιακός φάρος Χανίων, φάρος Ρεθύμνου, Μιναρές Σπλάντζιας, Σουλεϊμάν Τζαμί Ρόδου, Φιρκάς, Ρολόι Βατολάκκου, Βίλα Κούνδουρου… ο κ. Κώστας Βιγλάκης ήταν για χρόνια ο μάστορας, ο τεχνίτης, ο γητευτής της πέτρας ο άνθρωπος που εργάστηκε στην αναστήλωση σχεδόν όλων των μεγάλων μνημείων στα Χανιά και όχι μόνο!
Συνομιλώντας μαζί του μας εξηγεί πως παρότι σπούδασε ηλεκτρολόγος, «τα καλοκαίρια όταν δεν είχα σχολειό πήγαινα με τον πατέρα μου που δούλευε στις αναστηλώσεις της αρχαιολογίας. Εκείνη την εποχή δούλευαν με τα χέρια, δεν υπήρχαν τροχοί, κόφτες κ.ά. Αν θέλαμε να σκίσουμε μια πέτρα στη μέση, όλη μέρα σκάβαμε ένα αυλάκι πάνω σε αυτή, την “κουνιέρα” και βάζαμε πλακερά πέταλα αριστερά – δεξιά, στη μέση σφήνες κτυπάγαμε και την ανοίγαμε. Αν ήταν σωστή η “κουνιέρα” κόβονταν τέλεια ! Εκεί έμαθα την δουλειά! ».
Όταν απολύθηκε από φαντάρος ξεκίνησε να δουλεύει ως έκτακτος φύλακας στην αρχαιολογία, έμεινε για λίγους μήνες γιατί «δεν μου άρεσε αυτή η δουλειά, έβλεπα τα συνεργεία που έβγαιναν έξω και τα ζήλευα».
ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΡΕΣ ΤΟΥ ΦΙΡΚΑ
Έτσι γρήγορα ο κ. Κώστας βρέθηκε στον χώρο που του άρεσε, στις αναστηλώσεις στην πέτρα. «Ήμασταν όλοι στο συνεργείο με το μεροκάματο και επειδή είχα γνώσεις και ήξερα και από σχέδιο έγινα γρήγορα αρχιτεχνίτης και η πρώτη μας μεγάλη δουλειά ήταν ο Φιρκάς. Πρέπει να ήταν αρχές – μέσα δεκαετίας ’70. Ήταν σε πολύ κακή κατάσταση το μνημείο και οι πολεμίστρες δεν υπήρχαν. Φτιάξαμε τις πολεμίστρες που έχουν κάποια ειδικά “φάλτσα” που μόνο ένας που έχει σπουδάσει τριγωνομετρία μπορεί να τα πετύχει. Όταν τελείωσα λοιπόν τη μεγάλη πολεμίστρα, έκαναν παρατηρήσεις στην αρχαιολογία ότι ήταν στραβή, έφεραν αρχιτέκτονες, έγινε φασαρία. Όταν όμως το είδαν ειδικά οι παλιοί αρχιτέκτονες κατάλαβαν ότι έτσι γίνονταν αυτό ήταν το σωστό και η υπηρεσία έκτοτε μου έδωσε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Προϊσταμένη μας τότε ήταν η Αιμιλία Κλάδου, μια πολύ δραστήρια γυναίκα που ήταν η ιδανική για αυτή τη θέση και μετά πήγε στα δημόσια έργα της Νομαρχίας».
Επόμενο μεγάλο έργο μια πρώτη παρέμβαση μικρού μεγέθους στον φάρο του Ενετικού λιμανιού πριν το ’80. «Τότε όμως δεν μας πλήρωναν στην ώρα μας! Επειδή ξεκινούσε ο τουρισμός και όλες οι αποθήκες στο Ενετικό λιμάνι γίνονταν εστιατόρια, καφέ, ξενοδοχεία απευθύνθηκαν σε εμάς να τα φτιάξουμε επειδή ήμασταν έμπειρο συνεργείο και έτσι τα απογεύματα πηγαίναμε στα μαγαζιά. Τελειώσαμε το φάρο μας χρωστούσαν λεφτά, δεν μας τα έδιναν, αφήσαμε τις σκαλωσιές στο μνημείο και δουλεύαμε και το πρωί στο λιμάνι! Τι να σου πω ότι φτιάξαμε όλα τα μαγαζιά; Τον περιβόητο “Περσέα” που όταν πήγαμε να καθαρίσουμε το χώρο, βγήκε ένα σύννεφο κατσαρίδες από μέσα που όμοιο δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου; Το “Παλλάς”, το “Σκορπιό, το “El Mondo”, δεκάδες σπίτια στη Θεοτοκοπούλου. Όταν φτιάχναμε την “Majestic” τη ντίσκο, μου λένε τα παιδιά πως δεν έχουν να με πληρώσουν, δεν μπορούμε να το κάνουμε. Τους λέω «θα το φτιάξω και κάθε φορά που θα έρχομαι θα με κερνάτε μια μπύρα!” Και έτσι έγινε περνούσα και έπινα μια μπύρα.
ΦΑΡΟΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ
Στα 2005-2006 πραγματοποιήθηκε η εκτεταμένη ανακατασκευή του Αιγυπτιακού φάρου των Χανίων που είχε πάρει κλίση. «Και τη βάση του φάρου και το κομμάτι που το κτυπάει η θάλασσα το φτιάξαμε πάρα πολύ καλά. Αλλά από την επιφάνεια που ξεκινάει το πολυγωνικό του κομμάτι μέχρι την οροφή έχει θέματα ακόμα. Η μελέτη που είχε γίνει, για μένα δεν ήταν ολοκληρωμένη, δεν είχε συμπεριλάβει όλη τη ζημιά! Ξεκινούσε από το σημείο που έγερνε ο φάρος ενώ το πρόβλημα ήταν πιο πριν» θυμάται ο έμπειρος τεχνίτης. Για να αποκατασταθεί η στατικότητα λέει ο κ. Βιγλάκης έγινε πολύ σοβαρή δουλειά. «Στη βάση του φάρου κάναμε τσιμεντενέσεις για να “δέσουν” τα θέμέλια. Κάτω από το πολύγωνο είχε ξύλα από καστανιά κάποια από αυτά ήταν σαπισμένα κάποια όχι, τα βγάλαμε τα ξύλα αυτά και ρίξαμε μπετόν και βάλαμε ανοξείδωτο οπλισμό. Και βέβαια αγκίδια στις πέτρες, είχαν και πριν αγκίδια οι Αιγύπτιοι που είχαν κρατήσει 150 χρόνια αλλά είχαν σκουριάσει και είχαν διασταλεί για αυτό και έγερνε ο φάρος!».
ΟΙ ΜΙΝΑΡΕΔΕΣ ΣΠΛΑΝΤΖΙΑΣ, ΡΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΡΟΛΟΪ
Άλλη μεγάλη δουλειά ήταν η κατασκευή στο ρολόι του Βατολάκκου δωρεά, ενός Ελληνοαμερικάνου με καταγωγή από το χωριό. «Για να μου δώσει τη δουλειά με έπαιρνε τηλέφωνο από την Αμερική και μπορεί να μιλούσαμε και δύο ώρες! Για να καταλάβει αν μπορώ να αναλάβω το έργο αυτό. Όταν τελειώσαμε μου λέει “σε ευχαριστώ, να ξέρεις ότι είχα ψάξει μάστορα σε όλη την Ιταλία και δεν έβρισκα, δεν πίστευα ότι θα τον βρω στα Χανιά”. Είχαμε συμφωνήσει να πάρω 20 εκ. δρχ. και μου έδωσε 40 εκατ. δρχ. Τόσο ευχαριστημένος ήταν! Θυμάμαι επίσης πως δύσκολη δουλειά ήταν και το καμπαναριό της “Μονής Γωνιάς”! Το κατεβάσαμε κάτω και το ξανακτίσαμε κομμάτι-κομμάτι. Είχαμε αναστηλώσει και το “Σουλεϊμάν Τζαμί” στη Ρόδο. Έρχονταν οι πέτρες από τη Ρόδο εδώ στα Χανιά, κάναμε τη διαμόρφωση τους, βάζαμε αριθμούς έμπαιναν σε νταλίκες και τις στέλναμε πίσω και όταν τελειώσαμε με τις διαμορφώσεις πήγαμε στη Ρόδο και το στήσαμε πάνω στα σχέδια ενός αρχιτέκτονα που είχε κάνει εξαιρετική δουλειά! Σε απελπιστική κατάσταση ήταν και ο Μιναρές της Σπλάντζιας. Απορούσα πραγματικά που δεν είχε πέσει, ήταν 1000 κομμάτια. Με δυσκολία βγάλαμε τα “χνάρια”, το σχέδιο και παρόλα αυτά το καταφέραμε. Επίσης δεν μπορώ να ξεχάσω τη “Βίλα Κούνδουρου”. Ένας από τους “Γρύπες” που την κοσμούν ήταν σε κακή κατάσταση. Έχοντας ως οδηγό τον άλλο “Γρύπα” τον ξανάφτιαξα ίδιο ακριβώς!».
Ο Κ. Βιγλάκης ήταν από τους τους πρώτους που δούλεψε το Autocad (πρόγραμμα σε υπολογιστή για σχεδιασμό) και που χρησιμοποίησε την τεχνολογία στις κατασκευές του. «Η παράδοση πάει μαζί με την επιστήμη, μαζί συμβαδίζουν δεν γίνεται διαφορετικά » καταλήγει ο τεχνίτης που στα 73 του έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση, συνεχίζει όμως στα χνάρια του ο γιος του.
Όταν θα έπεφτε η εκκλησία στο Αρκάδι
Μια συγκλονιστική ιστορία που μας διηγείται ο κ. Κώστας αφορά την αποκατάσταση των δύο τόξων και της κεντρικής κολόνας της εκκλησίας του μοναστηριού του Αρκαδίου στο Ρέθυμνο.
«Θα ερχόταν ο Σαρτζετάκης τότε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας για τις εκδηλώσεις και ήθελα να έχουμε τελειώσει έγκαιρα τις αναστηλωτικές εργασίες. Η εκκλησία ήταν πολύ επιβαρυμένη γιατί οι Τούρκοι στα 1866 είχαν μαζέψει όλα τα στασίδια, τις πόρτες, τα παράθυρα και τα είχαν βάλει φωτιά για να πέσει όλη η εκκλησία. Ο ναός δεν έπεσε, οι πέτρες όμως είχαν σκάσει, είχαν γίνει “ασβέστης”. Η κεντρική κολόνα είχε επιβαρυνθεί πολύ. Είχα υπολογίσει πως η οροφή ήταν 400 τόνοι και είχα βάλει υποστυλώματα για 400 τόνους. Μας φέρνουν τις πέτρες από την Αλφά, τις βάλαμε σε μια “κολύμπα” για να “πιουν” νερό γιατί δεν είχαμε τις κόλλες που υπάρχουν σήμερα. Με την προϋπόθεση ότι η “ρίζα” της κολώνας ήταν γερή, ξεκινήσαμε να τη δουλεύουμε ώστε να τις ρίξουμε τσιμέντο ταχείας πήξεως. Ήταν 12 το μεσημέρι και όπως κάθε μέρας μας έκανε τραπέζι η Μονή. Φεύγει όλο το συνεργείο και εγώ έμεινα για τις τελευταίες λεπτομέρειες. Ξαφνικά αρχίζει να υποχωρεί η κολόνα με δυνατούς κρότους, η κολόνα που κρατούσε την οροφή της εκκλησίας! Άκουσα τρεις κρότους και η πέτρα άρχισε να τεμαχίζεται! Πετάγομαι με δύο σάλτα, προλαβαίνω και βγαίνω έξω! Εμείς δουλεύαμε στο ένα κλίτος, είχαμε βάλει παραβάν για να μη φαινόμαστε και το άλλο κλίτος ήταν ανοικτό για τους τουρίστες. Τη στιγμή λοιπόν που βγαίνω έξω βλέπω και έμπαιναν από την άλλη είσοδο οι τελευταίοι ενός γκρουπ τουριστών. Δεν προλάβαινα να φωνάξω! Σκέφτομαι “πώς θα ζήσω εγώ, με τι κόστος αν χαθούν αυτοί οι άνθρωποι;” και ξαναμπαίνω μέσα στην εκκλησία, λέω να πλακωθώ και εγώ… Ευτυχώς η εκκλησία κράτησε! Θαύμα θέλετε να το πείτε; Πείτε το όπως θέλετε. Από την υπερέντεαση έχασα ακοή, αφή, αίσθηση, μόνο φωνή και όραση είχα, ήλθαν οι εργάτες και μιλώντας μόνο χωρίς να ακούω τους έδωσα οδηγίες να ρίξουμε τα τσιμέντα. Βάλαμε τις πέτρες, ρίξαμε τσιμέντο μέχρι που νύχτωσε. Η ακοή και οι άλλες αισθήσεις επανήλθαν μετά από δύο ημέρες αλλά μετά από 30 χρόνια μου παρουσιάστηκαν ξαφνικά κρίσεις πανικού που εξηγώ ότι ήταν προϊόν της έντασης που είχα βρεθεί όταν παραλίγο να με καταπλακώσει η στέγη της εκκλησίας στο Αρκάδι» αφηγείται ο κ. Κώστας.
