Για την Ελλάδα, ως µια µεσογειακή χώρα, τα όσπρια αποτελούν ένα αναπόσπαστο και προσιτό κοµµάτι της καθηµερινής διατροφής µε υψηλή διατροφική ποιότητα και γεύση. Ένα είδος οσπρίων ιδιαίτερα δηµοφιλές στη χώρα µας είναι τα κουκιά, τα οποία µπορούν να καταναλωθούν φρέσκα είτε αποξηραµένα.
Τα κουκιά κατάγονται από την Ασία και την Αφρική και είναι ένα από τα αρχαιότερα όσπρια και καλλιεργούνται εδώ και 5000 περίπου χρόνια. Τα κουκιά έχουν συζητηθεί όσο κανένα άλλο όσπριο από την αρχαιότητα ως σήµερα σχετικά µε τις θρεπτικές των ιδιότητες.
Για τους αρχαίους Έλληνες, τα κουκιά αποτελούσαν σηµαντικό τρόφιµο, οι οποίοι τα µαγείρευαν µε ποικίλους τρόπους όπως µε πουρέ, τα σέρβιραν µε ξίδι, ενώ πολύ συχνά τα κατανάλωναν και ως σνακ, κατά τη διάρκεια ψυχαγωγικών θεατρικών εκδηλώσεων.
Στην Ελλάδα η σπορά τους γίνεται τον µήνα Οκτώβριο, ενώ η συγκοµιδή τους το Πάσχα όταν πρόκειται για νωπά κουκιά, ενώ για ξερά τον µήνα Ιούνιο.
Η κουκιά είναι ένα ετήσιο θαµνώδες φυτό µε ευθυτενείς βλαστούς που σε ορισµένες ποικιλίες φτάνουν σε ύψος 180 εκατοστά. Τα άνθη της είναι λευκά-ροζέ ή λευκά-µωβ και φέρουν µια χαρακτηριστική µαύρη κηλίδα σε κάθε πέταλο.
Από αυτά τα άνθη αναπτύσσονται ανοιχτοί πράσινοι λοβοί που περιέχουν 6-10 πλατιούς καρπούς, µε ακανόνιστο οβάλ σχήµα.
Τα κουκιά µαγειρεύονται είτε χλωρά είτε ξερά, σε πολλούς δε αρέσουν τα τρυφερά πράσινα κουκιά ως λαχανικό και όχι τα ξερά που είναι πια όσπρια.
∆ιατροφική αξία -Φυτική πρωτεΐνη
Η φυτική πρωτεΐνη που περιέχεται στα κουκιά είναι πλούσια και έτσι αποτελούν εναλλακτική λύση της κατανάλωσης κρέατος, παρέχοντας υψηλό επίπεδο κορεσµού και χαµηλό ενεργειακό περιεχόµενο.
-Αντιοξειδωτικό περιεχόµενο
Οι αντιοξειδωτικές ενώσεις που περιέχονται είναι τα φλαβονοειδή και καροτεινοειδή, λουτεΐνη προστατεύουν τον οργανισµό από τις ελεύθερες ρίζες που επιδρούν στα κύτταρα του οργανισµού και προκαλούν καρκίνο και τους νευρώνες των εγκεφαλικών κυττάρων που ευθύνονται για την πρόκληση Alzheimer.
-Φυλλικό οξύ
Το φυλλικό οξύ που περιέχεται βοηθά πολλές βιοχηµικές διαδικασίες που εµπλέκονται στη σωστή λειτουργία του µεταβολισµού και δηµιουργία νέων κυττάρων.
-Σίδηρος
Ένα σηµαντικό πλεονέκτηµα των κουκιών είναι το υψηλό περιεχόµενο σε σίδηρο. Με ένα φλιτζάνι κουκιά να περιέχει 3mg σιδήρου, καλύπτεται το 15% της συνιστώµενης ηµερήσιας πρόσληψης για τους άνδρες και το 21% για γυναίκες.
-Αµινοξέα
Τα κουκιά είναι πλούσια πηγή του αµινοξέος L-Dopa ,µια πρόδροµη µορφή του νευροδιαβιβαστή ντοπαµίνη, που ως γνωστό χρησιµοποιείται συχνά για αντιµετώπιση του Πάρκινσον.
ΑΠΟ ΠΟΙΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ
Παρά τα µεγάλα οφέλη από την κατανάλωση κουκιών, πρέπει να αποφεύγεται από τα άτοµα µε ανεπάρκεια στο ένζυµο G6PD, γιατί προκαλείται µια κατάσταση που είναι γνωστή ως κυαµισµός. Ο κυαµισµός ή κυάµωση είναι µια αιµολυτική ασθένεια που οδηγεί σε γρήγορη καταστροφή των ερυθρών αιµοσφαιρίων του αίµατος, λόγω της έλλειψης του παραπάνω ενζύµου.
Υπάρχουν πολλές µέθοδοι µαγειρικής των κουκιών, ανάλογα της φύσης των χλωρά ή ξερά.
Αναστάσιος Τριποδιανάκης
Χηµικός
Τ. Υπ. Αγοράς Τροφίµων
Πηγές Σχετική Βιβλιογραφία
