» Αυτό που δεν τόλµησαν αλλού το τόλµησαν στα Κεραµειά
«Οφείλοµεν να οµολογήσοµεν ότι η ελευθερία αυτού του τόπου οφείλεται εις τους ορεινούς»
“Εχαϊνέψαν τα Σφακιά κι ούλα τ΄απανωµέρια
χαϊνεύουν και τα ΚΕΡΑΜΕΙΑ, απού ΄ναι µαθηµένα.
(από δηµοτικό άσµα)”
Βασίλειος Ψιλάκης
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ
Στην µάχη του Λούλου Κεραµειών µπορεί να φονεύθηκαν λίγο παραπάνω από 20 Τούρκοι, το όφελος όµως για τους Χριστιανούς ήταν περισσότερο ψυχολογικό καθόσον εκείνα τα χρόνια επικρατούσαν προκαταλήψεις και δυσδαιµωνίες και όπως λέει και το τραγούδι του ∆ερβίς Αγά – Λεράτο:
«Άκουσα ΄γω ∆ερβίς Αγά
πως δε σε πιάνει µπάλα
κι ήθελα να σου παίξω µιά
εις τη ζερβή κουτάλα».
Στην πρώτη µάχη στα Κεραµειά, είδαν οι πολεµιστές ότι και οι Χριστιανικές µπάλες σκοτώνουν και πήραν άλλο αέρα.
*******
Μετά από δεκαετή αγώνα και τριάντα χιλιάδες νεκρούς εκατέρωθεν η Κρήτη ξεπουλήθηκε και τότε από τους Ιγγλεζους.
*******
«Ηµείς δεν ευρίσκοµεν αλλού την σωτηρίαν µας παρά εις τα όπλα µας και εις αυτόν τον έντιµον θάνατον….’
Κ.Κ.ΚΡΙΤΟΒΟΥΛΙ∆ΗΣ
Θλιµµένοι απογοητευµένοι και αποδεκατισµένοι οι πρόγονοι µας είπαν:
Όποιος ανέβει στα βουνά
και κάτσει εις τσοι στράτες,
θα δει πουλιά πετούµενα
στσοι στράτες να περνούσι
τα κόκκαλα των Χριστιανών
στα ντόδια να βαστούσι.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΌ
Ριζίτες από τα γύρω από το Λούλο χωριά και Σφακιανοί κατατρόπωσαν τα πρωτοπαλλήκαρα των Κρητών Μουσουλµάνων υπό τον Ιµπραήµ Ταµπουρατζή όστις εφονεύθη όπως και αρκετοί άλλοι Κρήτες Μουσουλµάνοι.
Την εποµένη εσφαγιάσθησαν 300 Χανιώτες.
ΟΙ ΑΝ∆ΡΕΙΟΙ
ΜΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΑΣ, ΧΑΛΗ∆ΕΣ, ΒΑΡ∆ΟΥΛΟΜΑΝΟΥΣΟΣ, ΤΣΕΛΕΠΗΣ, ΣΗΦΑΚΑΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, ΓΕΡΑΝΙΩΤΗΣ, κ.α.
ΕΠΙΣΗΜΗ ΗΜΕΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ Η 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 1821, ηµέρα κατά την οποία σηµειώθηκε η πρώτη νικηφόρα µάχη στο Λούλο Χανίων. Την ηµεροµηνία αυτή παρέχει και η πρώτη επίσηµη προκήρυξη της Γενικής Συνελεύσεως των Κρητών.
Πριν λίγα χρόνια άρχισε από το ∆ήµο Χανίων να γιορτάζεται σε στενό τοπικό επίπεδο στον µικρό οικισµό Λούλος Κεραµειών, η επέτειος του ξεσηκωµού των προγόνων µας για ελευθερία.
Κατά τα προηγούµενα έτη οι τοπικοί άρχοντες αγνοούσαν και υποβάθµιζαν την ένδοξη ηµέρα της ελευθερίας του Έθνους.
Κάποια στιγµή κατά το µακρινό παρελθόν κάποιο φωτεινό κοινοτικό µυαλό τοποθέτησε µια µικρή µαρµάρινη πλάκα στο κοινοτικό κατάστηµα Λούλου. Ήταν το µόνο που είχε γίνει επί του συγκεκριµένου θέµατος.
Η εκδήλωση που γίνεται τα τελευταία χρόνια δεν ειναι αντάξια του µεγέθους ενός τόσο σπουδαίου ιστορικού γεγονότος.
Ας λάβουν υπόψιν τους οι αρµόδιοι τα λεγόµενα του πρώτου πρόεδρου της Ελληνικής Βουλής Νικολάου Ρενιέρη:
«Εάν η Επανάσταση του 1821 αργούσε δέκα χρόνια (1831) σήµερα στην Κρήτη δεν θα υπήρχε κανένας Χριστιανός».
Οι µέτριοι επί του θέµατος αρµόδιοι δεν γνωρίζουν ότι:
Οι Σφακιανοί µελετούσαν πολύ το θέµα του ξεσηκωµού το 1821, πικρή ανάµνηση έχοντες, από τον ξεσηκωµού του 1770 (Επανάσταση ∆ασκαλογιάννη), καθόσον τα τότε παλληκάρια του ∆ασκάλου ήταν τώρα οι Καπεταναίοι.
Ήθελε ψυχή, σθένος και πολύ θάρρος να αποφασίσεις να χτυπήσεις και να τα βάλεις µε µια αυτοκρατορία – ΚΑΙ ΌΜΩΣ ΣΤΑ ΚΕΡΑΜΕΙΆ ΤΟ ΤΌΛΜΗΣΑΝ.
Οι αρµόδιοι και υπεύθυνοι ας γνωρίζουν ότι:
Εάν οι πρόγονοι µας στα Κεραµειά δεν έπιαναν τα όπλα εναντίον του βάρβαρου δυνάστη σήµερα όλοι τους θα έκαναν υποκλίσεις και ντοάδες στον Ρετζέπ απέναντι.
Να είναι σίγουροι ότι αν η Επανάσταση είχε ξεκινήσει από το Ηράκλειο και είχαν οι Ηρακλειώτες τοιούτου µεγέθους ιστορικό γεγονός στη διάθεση τους, σήµερα θα τo εορτάζαµε σαν ΕΘΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ.
Ας δώσουν λοιπόν οι ∆ηµοτικοί και Περιφερειακοί άρχοντες την πρέπουσα σηµασία και αξία σε αυτό το σηµαντικότατο γεγονός του τόπου µας και ας αποδώσουν τις πρέπουσες και ανάλογες τιµές στους ήρωες προγόνους µας.
Σαφώς σε ένα πολύ ευρύτερο πεδίο και κλίµακα, παρά στα στενά τοπικά όρια ενός µικρού οικισµού ούτως ώστε και οι πλείστοι των Χανιωτών και οι λοιποί Έλληνες να πάψουν να αγνοούν την ένδοξη τοπική ιστορία µας.
Πιστεύω όµως ότι το καλύτερο από όλα θα ήταν αντί για Θυµιανή και Λούλο χωριστά όπου γίνονται εκδηλώσεις σήµερα σε στενά τοπικά όρια, να γίνεται µια µεγαλοπρεπής εκδήλωση στην πόλη των Χανίων καθώς και η πόλη των Χανίων εµπλέκεται άµεσα στην ιστορία µε τη σφαγή που επακολούθησε την επόµενη της µάχης στην πόλη.
*Ο Μιχάλης Κατσανεβάκης είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός, Συγγραφέας Ιστ. ερευνητής
Σηµ.: Κείµενο και φωτογραφίες έχουν πνευµατικά δικαιώµατα.
ΤΑ ΙΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΌΠΛΑ
Ήσαν 800 στα Σφακιά και
400 πέριξ των Λευκών Ορέων
«Για ένα λιόφυτο εκατό (γρόσια)
για ένα τουφέκι χίλια (γρόσια)
να το θωρούν τ’ Αγαδικά
να ζώνουντε τα φίδια.
Από την “Ιστορία της Κρήτης” του Βασιλείου Ψιλάκη:
Ο Κεραµειανός Γιάννης Πανιεράκης λίγο πριν την επανάσταση του 1897 στο φαράγγι της Σαµαριάς είχε αίγες µε τους Τζάτζιµους από την Αγία Ρούµελη.
Κάθε βράδυ που γύριζε από την βοσκική στην Αγία Ρούµελη κουβαλούσε και ένα σακούλι φλοιούς πεύκου οι οποίοι χρησιµοποιούνταν στην βυρσοδεψεία.
Όταν κάποια στιγµή ήρθε το καΐκι να παραλάβει τους φλοιούς όλων όσων είχαν συλλέξει, ρώτησαν και τον Πανιεράκη τι θέλει για την αµοιβή του:
«Εµένα θα µου φέρεις ένα γκρα και εκατό φυσέκια».
είπε στον καπετάνιο.
Λίγο πριν την επανάσταση του 1866 ο πατέρας του παραπάνω Γιάννη, ο Γιώργης Πανιεράκης πούλησε ένα λιόφυτο που είχε στα Μεσκλά Χανίων και αγόρασε ένα όπλο.
Ο Βασίλειος Ψιλακης είναι εκ των πλέον αξιόπιστων ιστορικών της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη.
