Κρήτη: Μπαίνουν όρια στον τουρισμό;

Η ανάγκη για θεσμικά και κανονιστικά όρια για ένα τουρισμό που θα σέβεται το περιβάλλον χωρίς να το υπονομεύει σε βάρος των επόμενων γενεών επισημάνθηκε μεταξύ άλλων στη χθεσινή εκδήλωση της “Νέας Αριστεράς Χανίων” με θέμα “Υπερτουρισμός: ευκαιρία ή απειλή για τον τουρισμό;”, το βράδυ της Παρασκευής στο ΕΒΕΧ.
Στo πλαίσιo της συζήτησης έγινε κριτική στο νέο χωροταξικό τουρισμού για το οποίο επισημάνθηκε πως δεν βάζει κανένα όριο και αντίθετα κάνει πιο δύσκολες τις συνθήκες.
Πιο συγκεκριμένα ο κ. Μιχάλης Νικολακάκης, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης τόνισε ότι μετά το 2000 και την επέκταση του internet αυξήθηκε σημαντικά ο τουρισμός έχοντας «την ανάδυση πολλών low cost αεροπορικών εταιρειών αλλά και της βραχυχρόνιας μίσθωσης χωρίς όμως νέες επενδύσεις σε υποδομές όπως τις δεκαετίες του ́70 και του ́80». Επισήμανε τη σημασία της συνύπαρξης ντόπιου πληθυσμού και επισκεπτών και συνέχισε λέγοντας πως «η ανάκαμψη του Ελληνικού τουρισμού, ήταν μια ανάκαμψη χωρίς επενδύσεις. Μια ανάκαμψη όπου η νέα ζήτηση – γιατί αυξάνονταν οι τουρίστες – καλύπτονταν από τα…σπίτια μας και επαφίονταν όχι σε νέα δίκτυα κοινής ωφέλειας αλλά στα υφιστάμενα».
Ο ομιλητής στάθηκε επικριτικός απέναντι στην κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό για την απουσία πολιτικής για τη στέγη. «Εκεί που η Ελ- λάδα ήταν πρωταθλήτρια στην ιδιοκατοίκηση, πλέον οι άνθρωποι ζουν ανταγωνιστικά στον αστικό ιστό στις σχέσεις τους με τους τουρίστες» είπε.
Υπογράμμισε την απουσία “ορίων” (θεσμικών, κανονιστικών) εξηγώντας πως «η εκτός σχεδίου δόμησης στην Ελλάδα δεν υπάρχει σε καμία χώρα
του Δυτ. Κόσμου».
Μεταξύ άλλων σημείωσε πως «ανακούσει κάποιος την κυβέρνηση θα πιστέψει ότι μετατρεπόμαστε στη “Σίλικον Βάλει” της Ανατολής. Αν δεις όμως τις πραγματικές επενδύσεις και τι έκανε ο Αναπτυξιακός νόμος η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Στο δε Χωροταξικό Τουρισμού, χω- ρίζει την χώρα σε 4 ζώνες, βαπτίζει ελάχιστες περιοχές ως “κορεσμένες” και σε αυτές δεν βάζει κανένα περιορισμό ! Δεν βάζει αυτό που ζητάει το ΣτΕ εδώ και χρόνια από την Ελληνική πολιτεία να αποτυπώσει στο χαρτί τη φέρουσα ικανότητα ενός προορισμού. Ο Μητσοτάκης μας λέει πως οι επενδυτές θα βάλουν την φέρουσα ικανότητα».
Καταλήγοντας ανέφερε ότι μια δη- μόσια συζήτηση για τον “υπερτου- ρισμό” θα ωφελήσει τον τουρισμό και την μακροβιότητα του.
Ερωτηθείς αναφορικά με την επι- βάρυνση ευαίσθητων περιβαλλοντικά περιοχών (Κουρταλιώτικο φαράγγι, Πρέβελης, Μπάλος, Λαφονήσι, Φαλά- σαρνα) απάντησε τονίζοντας την αξία του « να ανοίξει ένας διάλογος για την κοινωνική αναγκαιότητα δημιουργίας ορίων. Ένας διάλογος όχι μόνο στη Βουλή και στα Υπουργεία αλλά κυρίως μέσα στις τοπικές κοινωνίες».
Στις έρευνες που έκανε η επιστημονική του ομάδα στα Ιόνια νησιά αναφέρθηκε ο κ. Γιάννης Σπιλάνης, περιφερειολόγος, ομότιμος καθηγητής Τμήματος Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Αιγαίου, διευθυντής Εργαστηρίου Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης – Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού Αιγαίου. «Οι κάτοικοι μας είπαν πως υπάρχει υπερτουρισμός, πάρα πολύς κόσμος, δεν μπορούν να κινηθούν. Είναι πολύ συγγενικό με τη φέρουσα ικανότητα που τη μετράμε με νούμερα, αν έχου- με κυκλοφοριακό πρόβλημα, νερό, αν υπάρχει χώρος κα. Ο υπερτουρισμός αφορά την αντίληψη των ανθρώπων» δήλωσε ο κ. Σπιλάνης.
Σε ερώτηση των “Χ.ν.” ότι ο αντίλογος λέει ότι “υπάρχει υπερβολή στον “υπερτουρισμό” έχουμε πάρα πολύ κόσμο Ιούλιο-Αύγουστο αλλά συγκε- κριμένες περιοχές Μύκονος, Χερσόνησος, Παλιά Πόλη των Χανίων, αλλά αυτό δεν ισχύει 12 μήνες το χρόνο όπως στη Βενετία, τη Βαρκελώνη, τις Βαλεαρίδες” ο κ. Σπιλάνης απάντησε: «Όταν έχεις υπερτουρισμό έστω και ένα μήνα είναι σαν έχεις πίεση (αρτηριακή) στο 22 και αν βάλεις και άλλα ξενοδοχεία θα πας στο 23,στο 24. Θα βάλετε μέσο όρο της πίεσης το 12 ή θα πεθάνεις στο 24 ; Λέω αυτό το παράδειγμα να καταλάβουμε πως αν έστω και για ένα μήνα έχουμε πολύ υψηλό τουρισμό δεν πρέπει να αυξήσουμε τις κλίνες, γιατί αυτούς τους μήνες δεν θα έχουμε υπερτουρισμό αλλά έμφραγμα! Δεν είπε κανείς να σταματήσουμε τον τουρισμό. Αλλά να μην αυξήσουμε τις κλίνες αυτό είναι βασικό. Επίσης να μπορέσεις να επιμηκύνεις την περίοδο υπό κάποιες συνθήκες. Συζητάμε χρόνια για τις ειδικές μορφές τουρισμού που δεν αναπτύσσονται, για τη σύνδεση του τουρισμού με τη διατροφή, υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώ- σουμε την κάτασταση».
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ- ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΕΣΟΔΑ
Ειδικά για το χωροταξικό τουρισμού σχολίασε πως κινείται «σε τραγική κα- τεύθυνση ακόμα και σε προορισμούς όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος δεν βάζει φρένο λέει επί της ουσίας “μπορείτε να βάλετε όσα πεντάστερα θέλετε”. Αφήνει ανεξέλεγκτες τις στρατηγικές επενδύσεις. Η Κρήτη μπορεί να λέμε ότι έχει χώρο αλλά πρέπει να αποφασίσουν οι κάτοικοι της τι θέλουν. Τα νούμερα που έχουμε βγάλει και το ζήσαμε φέτος είναι ότι ενώ αυξάνονται οι αφίξεις, μειώνονται τα έσοδα. Πέρυσι το καμπανάκι χτύπησε ελαφριά, φέτος ακόμα βαρύτερα! Εδώ και 20 χρόνια ενώ τα πεντάστερα έχουν αυξηθεί κατακόρυφα η κατακε- φαλή δαπάνη μειώνεται. Τι αντιλαμβανόμαστε από αυτό ; Μήπως θέλει να μας πει κάτι;Πρέπει να κάνουμε μια νηφάλια ανάλυση των δεδομέ- νων» υποστήριξε ο καθηγητής.
O βιολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης κ. Πέτρος Λυμπεράκης ανέφερε πως η συζήτηση για τον “υπερτουρισμό” άνοιξε από τη Νέα Αριστερά «γιατί το νιώσαμε ως ανάγκη, από τις συζητήσεις που γίνονται, από την αίσθηση ότι η πόλη, μας διώχνει και από την εμπειρία άλλων χωρών που έχουν φτάσει πριν από εμάς σε επίπεδα …ζόρικα. Δεν πρέπει να ανοίξει αυτή η συζήτηση ; Όπως η Βαρκελώνη το ξεκίνησε συντεταγμένα ο Δήμος, δεν πρέπει να το κάνουμε και εμείς;».
Στο ερώτημα για το αν ο “Υπερτουρισμός” αφορά τα Χανιά δύο μήνες το χρόνο ο κ. Λυμπεράκης απάντησε πως « Υπερτουρισμός δεν είναι μόνο πόσοι τουρίστες έρχονται. Το πρόβλημα της κατοικίας δεν συνδέεται με τον υπερτουρισμό; Το πρόβλημα των υποδομών, το ότι δεν μπορούμε να κινηθούμε δεν συνδέεται με τον υπερτουρισμό ; Το νερό δεν συνδέεται επίσης ; Άκουσα με έκπληξη δημο ικό άρχοντα να λέει πως “έχουμε έλλειψη νερό. Από τον τουρισμό και τη γεωργία θα επιλέξουμε τον τουρισμό”. Αυτό με σόκαρε!».