Οταν µε µετέθεσαν από το γραφείο Τύπου της Μόνιµης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στον πανευρωπαϊκό οργανισµό το Συµβούλιο της Ευρώπης που εδρεύει στο Στρασβούργο, στο γραφείο Τύπου της Ελληνικής πρεσβείας µας στο Λουξεµβούργο, όπως είχα κάνει και το 1982 στο Στρασβούργο, το πρώτο πράγµα που έψαξα να µάθω, ήταν ποιοι ενδιαφέρονται για την Ελλάδα. Από πλευράς φίλων το Λουξεµβούργο αποδείχθηκε “Γη της Επαγγελίας”.
Είχε µια πολύ δραστήρια Ελληνική Κοινότητα µε πληθώρα δράσεων. ∆ιέθετε ένα φιλελληνικό σύλλογο “Οι Φίλοι της Ελλάδας” ,επίσηµα αναγνωρισµένο σύµφωνα µε την Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως από το 1952. Υπήρχε ο πολιτιστικός σύλλογος “Καλλιόπη’” που είχε πάρει το όνοµά του από το πανέµορφο µωσαϊκό µε τις Μούσες που είχαν βρει κατά τη διάρκεια εργασιών σε µια αγροτική φάρµα της χώρας και που σήµερα φιλοξενείται στο Εθνικό Μουσείο του Λουξεµβούργου. Και ανοίγοντας δε την µια από τις δυο ευρείας κυκλοφορίας καθηµερινές εφηµερίδες του Λουξεµβούργου την Tageblatt, βρήκα το εβδοµαδιαίο πολιτιστικό ένθετο το Kulturissimo που είχε ως υπεύθυνο τον καθηγητή Guy Wagner. “Πρέπει να τον γνωρίσεις πρόκειται για µια πολύ σπουδαία πνευµατική προσωπικότητα και φίλο της Ελλάδας” µου είχε πει ο πολύ καλός Κύπριος φίλος, αείµνηστος πια, πρόεδρος των Κυπρίων, Κώστας Σπυριδάκης.
Ο κ. Wagner ήταν πράγµατι µια πολυδιάστατη πνευµατική προσωπικότητα. Καθηγητής φιλολογίας, δηµοσιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, διευθυντής του θεάτρου της πόλης Esch sur Alzette. Εµπνευστής, δηµιουργός και διαχειριστής του Kulturissimo και των Ευρωπαϊκών Καλοκαιρινών µαθηµάτων για τις Τέχνες και τα Γράµµατα. Μελετητής και συντάκτης κειµένων για τους µεγάλους ευρωπαίους µουσικούς δηµιουργούς. Συγγραφέας της πρώτης βιογραφίας στα γερµανικά του Μίκη Θεοδωράκη. ∆ηµιουργός και διαχειριστής της τρίγλωσσης ιστοσελίδας (Αγγλικά, Γαλλικά και Γερµανικά) αφιερωµένης στη ζωή και το έργο του Ελληνα Μουσουργού Μίκη Θεοδωράκη καθώς επίσης και πρόεδρος της ∆ιεθνούς Ενωσης Φίλων του Μίκη Θεοδωράκη ΦΙΛΙΚΟΙ. Παραγωγός της εβδοµαδιαίας βραδυνής εκποµπής στο δηµόσιο πολιτιστικό ραδιόφωνο Radio socioculturelle αφιερωµένη στη µουσική και την µελοποιηµένη από τον Μίκη Θεοδωράκη ελληνική ποίηση.
Στο δε εβδοµαδιαίο ένθετο έντυπο που διηύθυνε υπήρχε πάντα ένα θέµα για κάποιον Ελληνα ή Ελληνίδα πνευµατικό δηµιουργό. Θόδωρο Αγγελόπουλο, Μελίνα Μούσχουρη, Ειρήνη Παππά, Ζυλ Ντασέν κ.α.
Θείο δώρα για το γραφείο Τύπου και ο Γκυ Βάγκνερ. Οχι µόνο ο ίδιος αλλά και το δεξί του χέρι, η σεµνή, διακριτική και το ίδιο δυνατή αγγλίδα σύζυγό του Ariel Parker-Wagner, µεταφράστρια στο ∆ικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Χάρις στο φίλο µας άρχισα να συνειδητοποιώ ακόµη πιο πολύ, σιγά-σιγά την παγκόσµια µουσική διάσταση και αξία του Μίκη Θεοδωράκη. Σε ανταπόδοση του µετέφραζα στα γαλλικά ότι ελληνικό κείµενο για τον Μίκη Θεοδωράκη εύρισκα στον ελληνικό τύπο. Μαζι µάλιστα, οι τρεις, µεταφράσαµε ποιήµατα του Μίκη Θεοδωράκη και του Τηλέµαχου Χυτήρη στα γαλλικά, που φρόντισε να εκδοθούν. Η δε πόρτα του γραφείου Τύπου θα παρέµενε για πάντα ανοικτή για το ζεύγος Guy et Ariel Wagner-Parker.
Γνωριµία Wagner-Θεοδωράκη
Πως γνώρισε και γιατί αγάπησε τόσο πολύ των Μίκη Θεοδωράκη; “Περπατούσα στις Βρυξέλλες το 1970 και όταν είδα το δανειστικό λεοφωρείο της πόλης πήγα να δω τι νέο υπήρχε προς δανεισµό. Είδα ένα µεγάλο µαύρο δίσκο “Το Πνευµατικό Εµβατήριο “ του Αγγελου Σικελιανού µελοποιηµένο από τον Μίκη Θεοδωράκη. Τον δανείστηκα και όταν πήγα στο σπίτι µου στο Λουξεµβούργο, τον άκουσα και “τρελάθηκα”. Με είχε συγκλονίσει. Αµέσως είπα αυτό το συνθέτη πρέπει να τον γνωρίσω. Ρώτησα που θα µπορούσα να τον βρω και πληροφορήθηκα πως ζει στο Παρίσι, όπου τότε σπούδαζε δηµοσιογραφία η µετέπειτα Ευρωπαία Επίτροπος Viviane Reding. Της ζήτησα να µεσολαβήσει ώστε να έλθει να δώσει µια συναυλία στο θέατρο που διηύθυνα. Ετσι ήλθε για πρώτη φορά ο Μίκης Θεοδωράκης στο Λουξεµβούργο όπου έγινε πανζουρλισµός. Μετά το τέλος της συναυλίας Ελληνες που έως τότε δεν µιλούσαν µεταξύ τους, αγκαλιασµένοι χόρευαν σαν τρελλοί. Από τότε δεν χωρίσαµε ποτέ. H δε ιστοσελίδα µας είχε γίνει ένα είδος παγκόσµιου καφενείου όπου συνατιόνταν φίλες και φίλοι του από όλο τον κόσµο”.Τόσο πολύ που οι δηµοσιογράφοι του Λουξεµβούργου το αποκαλούσαν Wagnerakis.
Στην οµιλία του στο παγκόσµιο συνέδριο που πραγµατοποιήθηκε στα Χανιά στις 29, 30 και 31 Ιουλίου του 2005 µε θέµα “Μίκης Θεοδωράκης: Ο άνθρωπος, ο δηµιουργός ο µουσικός, ο πολιτικός, ο Κρητικός , ο Οικουµενικός” , όπου τον εκπροσωπούσα γιατί λόγω της ασθένειάς του δεν µπορούσε να παρευρεθεί -τα 12 τελευταία χρόνια της ζωής του πάλευε µε τη Λευχαιµία που τελικά τον κατέβαλε το 2017- ξεκινά την οµιλία του “ Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι κρητικός, έλληνας, ευρωπαίος. Αυτοί οι τρεις οµόκεντροι κύκλοι αποτελούν τα θεµέλια της ύπαρξής του, της δηµιουργίας του, της εµπλοκής και της δέσµευσής του” και τελειώνει µε το “Η φιλία του Μίκη Θεοδωράκη είναι ένα από τα πολυτιµότερα δώρα που µου έχει δώσει η ζωή, και το γεγονός ότι µου αφιέρωσε την τελευταία του παρτιτούρα, τη µουσική για την “Μήδεια” αποτελεί απτή απόδειξη αυτής της φιλίας. Η ευγνωµοσύνη µου είναι τόσο απέραντη, όσο και το βάθος αυτής της φιλίας”.
Ο Λουξεµβούργιος φίλος µας είχε γράψει και στα ελληνικά τη βιογραφία “ Μίκης Θεοδωράκης µια ζωή για την Ελλάδα”.
Πριν πεθάνει είχε ζητήσει να παίξουν στον ενταφιασµό του το “Αγάπης αίµατα” του Μίκη Θεοδωράκη. Το 2005 µε την ευκαιρία των 80 ων γενεθλίων του Ελληνα δηµιουργού είχε οργανώσει µια έκθεση για τη ζωή και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη από το 1925 έως το 2005 στο Εθνικό Κέντρο Λογοτεχνίας του Λουξεµβούργου. Είχε θελήσει να δωρίσει το τεράστιο αρχείο του στην Κρήτη αλλά τότε δεν υπήρχε ακόµη Μουσείο Μίκης Θεοδωράκης, κι ένας Κρητικός που του είπε πως θα του παραχωρούσε το σπίτι του στην Ελούντα για να στεγάσει το αρχείο, τελικά δεν το έπραξε. Ετσι το αρχείο του δωρήθηκε από τη σύζυγό του Αριέλ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στη Μουσική Βιβλιοθήκη του Ιδρύµατος Λίλιαν Βουδούρη.
Βάγκνερ-Θεδωράκης-Κρήτη
Αποτέλεσµα της σχέσης µας ήταν η πεποίθησή µου ότι τα 80 χρονα γενέθλια του διάσηµου συντοπίτη µας θα ήταν µια χρυσή ευκαιρία για να κάνουν κάτι όλοι οι Κρήτες µαζί ξεπερνώντας τους στείρους τοπικισµούς τους. Ετσι επιστρέφοντας στην Κρήτη το 2004 εκτός από τις σχετικές εκποµπές στην ΕΡΑ Ηρακλείου και τα κείµενα που είχαν φιλοξενήσει η ΠΑΤΡΙΣ και τα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ έστειλα επιστολές σε όλους τους δηµάρχουν των µεγάλων πόλεων του νησιού, στους προέδρους των Τοπικών Ενώσεων ∆ήµων και Κοινοτήτων, των Νοµών και της Κρήτης, στους πρυτάνεις του Πανεπιστηµίου, του Πολυτενχείου και του ΤΕΙ Κρήτης και στον τότε διορισµένο Περιφεριάρχη Κρήτης κ. Σεραφείµ Τσόκα. Ο κ. Νίκος Καστρινάκης πρόεδρος της ΤΕ∆ΚΚρήτης συνηγόρησε προς τον κ. Τσόκα , ο κ. Γιάννης Περάκης, δήµαρχος Σούδας και πρόεδρος της ΤΕ∆ΚΧανίων συνηγόρησε προς τον τότε νοµάρχη Χανίων κ. Γιώργο Κατσανεβάκη κι έτσι το Ιούλιο του 2005 πραγµατοποιήθηκε το γνωστό παγκόσµιο συνέδριο στο οποίο αναφερθήκαµε πιο πάνω. Ο πρύτανης δε κ. Ιωάννης Παλλήκαρης µε τον καθηγητή κ. Ιωάννη Κουγιουµουτζάκη προώθησαν την ανακήρυξη του Μίκη Θεοδωράκη σε “docteur honoris causa” του Ιδρύµατος. Ο κ. Κουγιουµουτζάκης δε σε συνεργασία µε τα Ξενοδοχεία Μεταξά διοργάνωσαν την επόµενη χρονιά ένα παγκόσµιο συυνέδριο µε θέµα τη θεωρία του Μίκη Θεοδωράκη για τη “Συµπαντική Αρµονία” στη Χερσόνησο.
Οι Φίλοι του Μίκη Θεοδωράκη στην Κρήτη
Μετά το συνέδριο δηµιουργήθηκε ο σύλλογος “Φίλοι του Μίκη Θεοδωράκη” µε επί κεφαλής τον τότε αντινοµάρχη Γιώργο Αγοραστάκη και µέλη τον Νίκο Πετράκη από τη Σητεία, το Γιώργο Κλάδο από τα Ανώγεια, τον Ηρακλή Γαλανάκη από το Ηράκλειο, τη Βάλια Βαγιωνάκη από τα Χανιά ( Βλέπε www.mikisguide.gr)
Αν χάρις στον ευρυµαθέστατο και µε πολιτική κρίση Γιώργο Κατσανεβάκη λήφθηκε η απόφαση υλοποίησης του συνεδρίου, που στηρίχθηκε από τον τότε περιφερειάρχη κ.Σεραφείµ Τσόκα, χάρις στο σύλλογο και κυρίως το δραστήριο πρόεδρό του Γιώργο Αγοραστάκη, ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε τα πάντα για να κατοχυρώσει την ταφή του στο Γαλατά Χανίων, κοντά στους δικούς του.
Ετσι µετά τον ∆οµήνικο Θεοτοκόπουλο, τον Νίκο Καζαντζάκη, η Κρήτη εµπλουτίζεται και µε µια ακόµη προσωπικότητα µε παγκόσµια απήχηση κι εκτίµηση. Τον Μίκη Θεοδωράκη. Και το ερώτηµα
που τίθεται είναι αν η Ελλάδα και ιδιαίτερα η Κρήτη και κυρίως τα Χανιά, διαθέτουν τα πνευµατικά και όχι µόνο, εργαλεία για να αξιοποιήσουν και να εδραιώσουν µια τέτοια τεράστια ποιοτική πνευµατική κληρονοµιά.
Η νέα ευκαιρία είναι το ερχόµενο έτος το 2025, οπότε συµπληρώνονται 100 χρόνια από την γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη. Το 2005 αξιοποιήθηκε η ευκαιρία κι έγιναν σηµαντικά βήµατα. Το 2025;
Ο κ. Αγοραστάκης µου είπε πως ο αιρετός Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, που συνήθως στηρίζει ανάλογες πολιτιστικές πρωτοβουλίες, είναι θετικός και θα στηρίξει τις προτάσεις στου συλλόγου. Ιδωµεν.
*O Ηρακλής Γαλανάκης είναι δηµοσιογράφος, πρώην σύµβουλος Τύπου και διευθυντής του γραφείου Τύπου της Μόνιµης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο Συµβούλιο της Ευρώπης ( Στρασβούργο) και του Γραφείου Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λουξεµβούργο
