» Του Ιωάννη της Κλίµακος
«Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται
ἐξελθεῖν εἰµὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ»
Η τέταρτη Κυριακή των Νηστειών, του Οσίου Ιωάννου της Κλίµακας και η σηµερινή ευαγγελική περικοπή ο Ευαγγελιστής Μάρκος µάς διηγείται τη θεραπεία από τον Κύριο ενός ασθενούς νέου, ο οποίος υπέφερε από τα δαιµόνια. Ο πατέρας, µια τραγική φιγούρα, οδηγεί το παιδί του, στην αρχή κοντά στους µαθητές και στη συνέχεια ενώπιον του Χριστού και τον παρακαλεί να σώσει το παιδί του.
Στην ερώτηση του Χριστού προς τον πατέρα «πόσο καιρό ο νέος βασανίζεται από την κυριαρχία των δαιµονίων», ο πατέρας δίνει την απάντηση «παιδιόθεν», δηλαδή «από µικρό παιδί». Το δαιµόνιο συντάραξε όλη τη ζωή του. Καθηµερινά τον ωθεί σε πράξεις ανήκουστες, που κίνδυνο έχουν ακόµη και να τον οδηγήσουν στο θάνατο. Τότε ο Κύριος γεµάτος παράπονο αναφώνησε: «Ω γενεά που παραµένεις άπιστη και διεστραµµένη, ενώ είδες τόσα θαύµατα! Μέχρι πότε θα είµαι µαζί σας και θα σας ανέχοµαι; Φέρτε τον µου εδώ. Μόλις, όµως, έφεραν τον νέο µπροστά στον Κύριο, το θέαµα ήταν φοβερό. Έχοντας την εξουσία, ως ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, επιτάσσει, δίνει δηλαδή εντολή, στο πνεύµα το άλαλο και κωφό, να φύγει και να ελευθερώσει το νέο. Ο νέος αυτός δεν µπορούσε να µιλήσει, να εκφράσει την ικεσία του στον Κύριο, να ζητήσει τη σωτηρία του. Κι αντί γι’ αυτόν, παρακαλεί ο πατέρας. Ο γεµάτος από ευσπλαχνία Κύριος ανταποκρίνεται στην ικεσία του πονεµένου εκείνου πατέρα και θεραπεύει το γιο του, διακηρύττοντας όµως µε παρρησία προς τους µαθητές και στο συγκεντρωµένο πλήθος, που τον άκουγε, ότι «το γένος των δαιµονίων δεν µπορεί να φύγει από τη ζωή των ανθρώπων παρά µόνο µε προσευχή και νηστεία».
Σ’ αυτές τις δύο αρετές ας µείνουµε και εµείς σήµερα αδελφοί µου. ∆ιανύοντας την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή και οδεύοντας σε λίγες µέρες να βιώσουµε το Άχραντο Πάθος και την Ανάσταση του Κυρίου µας, η Εκκλησία µάς καλεί σ’ ένα πιο εντατικό αγώνα, σε µια πάλη µε σκοπό να νικήσουµε τα πάθη και τις αδυναµίες µας.
Οσίου Ιωάννου της Κλίµακας
Η Αγία µας Εκκλησία τιµά την τέταρτη Κυριακή των Νηστειών και τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναϊτη µεγάλο ασκητή και άνθρωπο της προσευχής, συγγραφέα ενός µοναδικού βιβλίου που µας υποδεικνύει την πνευµατική κλίµακα (σκάλα) των αρετών της γνήσιας χριστιανικής ζωής ώστε ο Χριστιανός να πετύχει στον πνευµατικό και σωτήριο σκοπό του.
Ο Άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στην Παλαιστίνη γύρω στα 523. Μόνασε από νεαρή ηλικία (16 ετών). Παρακολούθησε ανώτερο κύκλο µορφώσεως. Στην ζωή της ερήµου Σινά αξιοποίησε την σοφία του και ανέβηκε σε υψηλές κορυφές αγιότητας. Είχε και το χάρισµα της θαυµατουργίας. Σε µεγάλη ηλικία έγινε ηγούµενος της µονής του Σινά.
Συνέγραψε τριάντα λόγους περί αρετής, όπου ο καθένας λόγος περιλαµβάνει και µια αρετή, ξεκινώντας από τις πιο πρακτικές και ανεβαίνοντας σαν σκαλοπάτια κατέληξε στις θεωρητικά υψηλές. Στη πνευµατική ζωή έχουµε βαθµίδες χαµηλές και υψηλές, καταστάσεις κατώτερες και ανώτερες. Γι’ αυτό και το σύγγραµµα ονοµάζεται Κλίµακα των αρετών.
Στο έργο του αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει συστηµατικά τις ιδέες του για την κοινοβιακή κυρίως, αλλά και για την ερηµιτική ζωή, ταξινοµώντας αυτές κατά τρόπο που δείχνει πορεία προς την ηθική τελείωση. Είναι γραµµένο σε κοµψή ελληνική γλώσσα, καλοδουλεµένη µε χάρη και µελωδικότητα. Έχει διαύγεια, γλαφυρότητα, παραστατικότητα και παρουσιάζει πλούτο εκφράσεως, καλαισθησία και ευγένεια. Στη διακόσµηση του λόγου µε εικόνες και παροµοιώσεις ο ιερός συγγραφέας είναι απαράµιλλος. Πάσης φύσεως σχήµατα λόγου αναδύονται καθώς και ωραίες και επιτυχηµένες προσωποποιήσεις.
Οι διδασκαλίες του είναι ολοκάθαρα νάµατα που προέρχονται από αγιασµένη πηγή. Είναι ένα θεόπνευστο κείµενο. Οι σύγχρονοι ψυχολόγοι θαυµάζουν τον συγγραφέα της Κλίµακας για την βαθύτητα των ψυχολογικών του γνώσεων και παρατηρήσεων, και διαπιστώνουν ότι τα τελευταία αξιόλογα πορίσµατα της ψυχολογίας του Βάθους ήταν γνωστά στους Πατέρες της ερήµου.
Ο Άγιος Ιωάννης κοιµήθηκε στις 30 Μαρτίου το 603, σε ηλικία ογδόντα ετών. Από την αρχή της Σαρακοστής το σύγγραµµά του διαβάζεται σε όλα τα ορθόδοξα µοναστήρια.
Επειδή είναι παγκόσµιο κειµήλιο αναλύσεως όλων των παθών και των αρετών, η Εκκλησία τιµά ιδιαίτερα σε αυτή τη πνευµατική περίοδο τον συγγραφέα άγιο Ιωάννη της Κλίµακας και το προτείνει για ανάγνωσµα.
Εύχοµαι ο ελεήµων και µέγας άγιος πατήρ ηµών Ιωάννης της Κλίµακας… να µας χειραγωγη στους αγώνες µας εναντίων όλων των αµαρτιών µας µε στόχο τις άγιες αρετές· να οικοδοµήσουµε και εµείς µε την βοήθειά του την δική µας κλίµακα και ακολουθώντας τον να φθάσωµε στην Βασιλεία των Ουρανών, στον Παράδεισο, όπου υπάρχουν όλες οι ουράνιες αναπαύσεις, όλες οι αιώνιες χαρές, όπου µαζί του εκεί θα δοξάζουµε τον Βασιλέα όλων εκείνων των αγαθών, τον Αιώνιο Βασιλέα της Ουρανίου Βασιλείας, τον Κύριο Ιησού Χριστό, ᾯ ἡ δόξα καί ἡ τιµή νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αµήν.
