«Ὠσαννά ἐν τοῖς ὑψίστοις» αντικαταστάθηκε από το «ἄρον ἄρον σταύρωσον αὐτόν».
«Ὠσαννά ἐν τοῖς ὑψίστοις» αντικαταστάθηκε από το «ἄρον ἄρον σταύρωσον αὐτόν».
Από το απόγευµα της Κυριακής των Βαΐων θα µπούµε, αγαπητοί µου αδελφοί, στη Μεγάλη Εβδοµάδα. Η Μεγάλη Εβδοµάδα αποτελεί την καρδιά της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και κατ’ επέκταση ολόκληρου του εκκλησιαστικού έτους.
Μ
ελετώντας όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία της εβδοµάδας αυτής και ζώντας αυτά, µπορούµε να ζήσουµε την ορθοδοξία και να αποκτήσουµε το ορθόδοξο ήθος, το οποίο είναι καθαρά σταυροαναστάσιµο. Αυτό σηµαίνει πως η πνευµατική ζωή είναι βίωση, µε την βοήθεια του Αγίου Πνεύµατος, της ζωής του Χριστού, οπότε ο άνθρωπος αξιώνεται να µετέχει στα πάθη και στην Ανάστασή Του. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ζούµε τον Σταυρό του Χριστού χωρίς την Ανάστασή Του, ούτε την Ανάσταση χωρίς το πάθος και τον πόνο του Σταυρού, αλλά ο Σταυρός είναι το «γλυκύ έαρ» της Εκκλησίας και η Ανάσταση είναι η λάµψη του Σταυρού. Αυτός ο υπέροχος συνδυασµός µάς προφυλάσσει από την απελπισία, που είναι άρνηση της σωτηρίας, την οποία µας χάρισε ο Υιός του Θεού µε τη σταυρική του θυσία.
Η Ανάσταση του Λαζάρου, αποτελεί προτύπωση της Αναστάσεως του Χριστού, όπως µαρτυρείται στο Απολυτίκιο της εορτής: «Την κοινήν Ἀνάστασιν πρότοῦ σοῦ πάθους πιστούµενος». Η Ανάσταση του Λαζάρου παρουσιάζεται στα πρόθυρα της Αγίας και Μεγάλης Εβδοµάδος, ως διαβεβαίωση της νίκης του Χριστού έναντι του θανάτου, προαναγγέλλοντας τόσο τη δική του Ανάσταση, όσο και την Ανάσταση των νεκρών.
Η είδηση της έγερσης του Λαζάρου προκάλεσε το θαυµασµό και τον ενθουσιασµό του πλήθους. Με την είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήµ, το πλήθος ξέσπασε σε ξέφρενο πανηγυρισµό, υποδεχόµενοι τον Ιησού µε κλάδους δέντρων και στρώνοντας τα ιµάτια τους, για να περάσει ο Ιησούς επί πώλου όνου καθήµενος.
Παρ’ όλα αυτά, ο ενθουσιασµός του πλήθους δεν προερχόταν από το αίσθηµα της πίστης προς το πρόσωπο του Ιησού ως Κυρίου της ζωής και του θανάτου. Θεώρησαν περισσότερο την Ανάσταση του Λαζάρου ως ένα υπερφυσικό γεγονός που προήλθε από τη δύναµη ενός υπερφυσικού µεσσία που θα έσωζε τον Ισραήλ από τα δεσµά των Ρωµαίων και όχι από τα δεσµά της δουλείας της πτώσεως και της αµαρτίας. Γι’ αυτό, όταν γίνεται αντιληπτό ότι ο Χριστός δεν είναι ο εγκόσµιος λυτρωτής του Ισραήλ από τους Ρωµαίους, ένας µεσσίας που θα επανέφερε τον Ισραήλ σε µια εγκόσµιο δόξα, το «Ὠσαννά ἐντοῖς ὑψίστοις» αντικαταστάθηκε από το «ἄρον ἄρον σταύρωσον αὐτόν».
Η Ορθόδοξη Εκκλησία ζει την Ανάσταση, που είναι συνέχεια του Σταυρού, δηλαδή εορτάζουµε συγχρόνως τα γεγονότα της Σταύρωσης και της Ανάστασης, τους δίνουµε την σταυροαναστάσιµη µορφή. Η Ορθόδοξη Σταύρωση παρουσιάζει την µεγαλοπρέπεια του Χριστού, που πάνω στον Σταυρό νίκησε τον διάβολο, γι’ αυτό αντικαταστάθηκε στην Ορθοδοξία το « Ιησούς Ναζωραίος Βασιλεύς των Ιουδαίων» µε το « ο Βασιλεύς της δόξης ». Η Ορθόδοξη υµνογραφία και µουσική µιλά για την οδύνη της φύσεως, αλλά και για την χαρά της λυτρώσεως. Η ηµέρα της Μεγάλης Παρασκευής στην Ορθοδοξία είναι ηµέρα σωτήριος, αφού τότε στον Άδη συνέτριβε ο Κύριος τον θάνατο και ελευθέρωνε τους δικαίους ανθρώπους από την φρικτή τους τυραννία.
Αυτές τις µέρες, λίγο πολύ, όλοι εµείς, που καλούµαστε χριστιανοί, θα τρέξουµε στις εκκλησίες. Ο καθένας µε διαφορετική διάθεση. Πλήθη κόσµου θα τρέξουν στους ναούς να ζήσουν την κατάνυξη των Παθών και να εορτάσουν την Ανάσταση. Η ουσία, όµως, είναι πόσοι θα σταθούµε µε πίστη απέναντι στον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο; Λίγοι είναι αυτοί που κατανύγονται και συναισθάνονται ότι βρίσκονται µπροστά στην αλήθεια της Αναστάσεως και της σωτηρίας της ψυχής. Ταπεινή µας ευχή είναι να µπορέσουν όλοι οι Ορθόδοξοι την Εβδοµάδα αυτή να σταυρωθούν µαζί µε τον Χριστό και να αναστηθούν µαζί Του σε µια νέα ευλογηµένη ζωή.
Ας αφήσουµε τη θυσία του Θεού να φτάσει στις καρδιές µας, δείχνοντας έτσι υπακοή και πίστη στο Θείο Λόγο και την προσφορά του Θεού, µια σταυρική προσφορά, που δεν µπορούµε να ξοφλήσουµε µε µια τυπική σχέση µε την εκκλησία. Το πραγµατικό νόηµα των αγίων ηµερών που έρχονται είναι να συναντηθούµε µε τον Κύριο, να συσταυρωθούµε µε Αυτόν για να µπορέσουµε να συναναστηθούµε µαζί του.
«Ὠσαννά ἐντοῖς ὑψίστοις» αντικαταστάθηκε από το «ἄρον ἄρον σταύρωσον αὐτόν».
Από το απόγευµα της Κυριακή των Βαΐων θα µπούµε, αγαπητοί µου αδελφοί, στη Μεγάλη Εβδοµάδα. Η Μεγάλη Εβδοµάδα αποτελεί την καρδιά της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και κατ’ επέκταση ολόκληρου του εκκλησιαστικού έτους.
Μελετώντας όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία της εβδοµάδας αυτής και ζώντας αυτά, µπορούµε να ζήσουµε την ορθοδοξία και να αποκτήσουµε το ορθόδοξο ήθος, το οποίο είναι καθαρά σταυροαναστάσιµο. Αυτό σηµαίνει πως η πνευµατική ζωή είναι βίωση, µε την βοήθεια του Αγίου Πνεύµατος, της ζωής του Χριστού, οπότε ο άνθρωπος αξιώνεται να µετέχει στα πάθη και στην Ανάστασή Του. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ζούµε τον Σταυρό του Χριστού χωρίς την Ανάστασή Του, ούτε την Ανάσταση χωρίς το πάθος και τον πόνο του Σταυρού, αλλά ο Σταυρός είναι το «γλυκύ έαρ» της Εκκλησίας και η Ανάσταση είναι η λάµψη του Σταυρού. Αυτός ο υπέροχος συνδυασµός µάς προφυλάσσει από την απελπισία, που είναι άρνηση της σωτηρίας, την οποία µας χάρισε ο Υιός του Θεού µε τη σταυρική του θυσία.
Η Ανάσταση του Λαζάρου, την οποία εορτάσαµε χθες, αποτελεί προτύπωση της Αναστάσεως του Χριστού, όπως µαρτυρείται στο Απολυτίκιο της εορτής: «Την κοινήν Ἀνάστασιν πρότοῦ σοῦ πάθους πιστούµενος». Η Ανάσταση του Λαζάρου παρουσιάζεται στα πρόθυρα της Αγίας και Μεγάλης Εβδοµάδος, ως διαβεβαίωση της νίκης του Χριστού έναντι του θανάτου, προαναγγέλλοντας τόσο τη δική του Ανάσταση, όσο και την Ανάσταση των νεκρών.
Η είδηση της έγερσης του Λαζάρου προκάλεσε το θαυµασµό και τον ενθουσιασµό του πλήθους. Με την είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήµ, το πλήθος ξέσπασε σε ξέφρενο πανηγυρισµό, υποδεχόµενοι τον Ιησού µε κλάδους δέντρων και στρώνοντας τα ιµάτια τους, για να περάσει ο Ιησούς επί πώλου όνου καθήµενος.
Παρ’ όλα αυτά, ο ενθουσιασµός του πλήθους δεν προερχόταν από το αίσθηµα της πίστης προς το πρόσωπο του Ιησού ως Κυρίου της ζωής και του θανάτου. Θεώρησαν περισσότερο την Ανάσταση του Λαζάρου ως ένα υπερφυσικό γεγονός που προήλθε από τη δύναµη ενός υπερφυσικού µεσσία που θα έσωζε τον Ισραήλ από τα δεσµά των Ρωµαίων και όχι από τα δεσµά της δουλείας της πτώσεως και της αµαρτίας. Γι’ αυτό, όταν γίνεται αντιληπτό ότι ο Χριστός δεν είναι ο εγκόσµιος λυτρωτής του Ισραήλ από τους Ρωµαίους, ένας µεσσίας που θα επανέφερε τον Ισραήλ σε µια εγκόσµιο δόξα, το «Ὠσαννά ἐντοῖς ὑψίστοις» αντικαταστάθηκε από το «ἄρον ἄρον σταύρωσον αὐτόν».
Η Ορθόδοξη Εκκλησία ζει την Ανάσταση, που είναι συνέχεια του Σταυρού, δηλαδή εορτάζουµε συγχρόνως τα γεγονότα της Σταύρωσης και της Ανάστασης, τους δίνουµε την σταυροαναστάσιµη µορφή. Η Ορθόδοξη Σταύρωση παρουσιάζει την µεγαλοπρέπεια του Χριστού, που πάνω στον Σταυρό νίκησε τον διάβολο, γι’ αυτό αντικαταστάθηκε στην Ορθοδοξία το « Ιησούς Ναζωραίος Βασιλεύς των Ιουδαίων» µε το « ο Βασιλεύς της δόξης ». Η Ορθόδοξη υµνογραφία και µουσική µιλά για την οδύνη της φύσεως, αλλά και για την χαρά της λυτρώσεως. Η ηµέρα της Μεγάλης Παρασκευής στην Ορθοδοξία είναι ηµέρα σωτήριος, αφού τότε στον Άδη συνέτριβε ο Κύριος τον θάνατο και ελευθέρωνε τους δικαίους ανθρώπους από την φρικτή τους τυραννία.
Αυτές τις µέρες, λίγο πολύ, όλοι εµείς, που καλούµαστε χριστιανοί, θα τρέξουµε στις εκκλησίες. Ο καθένας µε διαφορετική διάθεση. Πλήθη κόσµου θα τρέξουν στους ναούς να ζήσουν την κατάνυξη των Παθών και να εορτάσουν την Ανάσταση. Η ουσία, όµως, είναι πόσοι θα σταθούµε µε πίστη απέναντι στον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο; Λίγοι είναι αυτοί που κατανύγονται και συναισθάνονται ότι βρίσκονται µπροστά στην αλήθεια της Αναστάσεως και της σωτηρίας της ψυχής. Ταπεινή µας ευχή είναι να µπορέσουν όλοι οι Ορθόδοξοι την Εβδοµάδα αυτή να σταυρωθούν µαζί µε τον Χριστό και να αναστηθούν µαζί Του σε µια νέα ευλογηµένη ζωή.
Ας αφήσουµε τη θυσία του Θεού να φτάσει στις καρδιές µας, δείχνοντας έτσι υπακοή και πίστη στο Θείο Λόγο και την προσφορά του Θεού, µια σταυρική προσφορά, που δεν µπορούµε να ξοφλήσουµε µε µια τυπική σχέση µε την εκκλησία. Το πραγµατικό νόηµα των αγίων ηµερών που έρχονται είναι να συναντηθούµε µε τον Κύριο, να συσταυρωθούµε µε Αυτόν για να µπορέσουµε να συναναστηθούµε µαζί του.
Φέτος, να µην την αφήσουµε την Μεγάλη Εβδοµάδα ίδια, αλλά να την ζήσουµε πραγµατικά, ουσιαστικά και απευθυνόµενος στην καρδιά σας, εύχοµαι να ζήσουµε τα µεγάλα γεγονότα µε υγεία και πίστη.
Καλή Μεγάλη Εβδοµάδα!
*Γράφει, ο Αρχιµανδρίτης του Οικουµενικού Θρόνου π. ΜΕΛΧΙΣΕ∆ΕΚ ΑΜΠΕΛΙΚΑΚΗΣ εφηµέριος Στερνών
