Αν απαντήσουµε καταφατικά σηµαίνει ότι την ασκούµε κατάλληλα και τακτικά. Αν έχουµε αµφιβολίες, τότε υπάρχουν προτάσεις που µας διευκολύνουν.
Κατ’ αρχήν, κυρίαρχο ρόλο έχει η εργαζόµενη µνήµη, που συνδέεται µε την ευφυΐα της πιάτσας, τη συγκέντρωση και τη λύση προβληµάτων.
Αυτήν οφείλουµε να ενδυναµώνουµε καθηµερινά.
Είναι οι εκπτώσεις της µνήµης µας αναπόφευκτες; Όχι.
Αρκεί να µην αµαρτάνουµε τεχνολογικά κατ’ εξακολούθηση. ∆ηλαδή, να προκαλούµε τεχνολογική απόσπαση της προσοχής µας ή κατάθλιψη, εξ αιτίας των κοινωνικών δικτύων.
Ας δούµε µερικές προτάσεις για την διατήρηση υγιούς µνήµης.
Στο υπέρ-παντοπωλείο…
Μη βγάλετε αυτόµατα τον κατάλογο σας. Ψωνίσετε σύµφωνα µε ό,τι θυµάστε. Συµβουλευτείτε τον κατάλογο σας, στο τέλος µόνο, εάν χρειάζεται. Επιβραβεύσετε τον εαυτό σας.
Στο µαγείρεµα…
Αποµνηµονεύσετε και εκτελέσετε συνταγές. Η ποικιλία στο µαγείρεµα είναι ένας εξαιρετικός τρόπος βελτίωσης της εργαζόµενης µνήµης σας.
Χωρίς GPS…
Βρείτε τη βέλτιστη διαδροµή χωρίς να ενεργοποιήσετε το GPS. Κι ακολουθείστε την. Μελέτη (2020) έδειξε ότι τα άτοµα που χρησιµοποιούσαν το GPS πιο συχνά µε την πάροδο του χρόνου εµφάνισαν µια πιο απότοµη γνωστική έκπτωση στη χωρική τους µνήµη 3 χρόνια αργότερα.
Υποβάθµιση της µνήµης µας;
Η αποθήκευση των πάντων στο έξυπνο τηλέφωνο γίνεται αυτόµατα πια…
1.
Οι κριτικοί υποστηρίζουν ότι έτσι διαβρώνονται οι νοητικές µας ικανότητες. Ο λόγος; ∆εν συγκεντρωνόµαστε για να οπτικοποιήσουµε αναγκαίες πληροφορίες.
Οι υπερασπιστές των έξυπνων τηλεφώνων αντιτείνουν ότι έτσι απελευθερώνεται κρίσιµη χωρητικότητα της εργαζόµενης µνήµης.
2.
Η εξάρτηση µας από την τεχνολογία είναι επιζήµια επειδή είναι η αιτία να χάνουµε την εστίασή µας ενώ εργαζόµαστε. Οι εφαρµογές των κοινωνικών δικτύων έχουν σχεδιαστεί µε στόχο να µας εθίσουν και να µας αποσπούν την προσοχή. Οι εθισµένοι ελέγχουν τα µηνύµατα τους ενώ µιλούν µε φίλους, περπατούν ή οδηγούν!
Αποτέλεσµα µη εστίαση στο παρόν και µη κωδικοποίηση των ερεθισµάτων που δεχόµαστε.
3.
Η πληµµυρίδα των µηνυµάτων επηρεάζουν τη συναισθηµατική µας κατάσταση κι αυτή το είδος των αναµνήσεων που ανακαλούµε.
Επειδή ο ιππόκαµπος (διαχειριστής της µνήµης) και η αµυγδαλή (έλεγχος συναισθηµάτων) συνδέονται – όταν τα µηνύµατα µας κακοδιαθετούν ανακαλούµε θλιβερές µνήµες.
«Θα το χρησιµοποιήσω!»
Έτσι αντέδρασα όταν άκουσα ένα εντυπωσιακό επεισόδιο της καθηµερινότητας.
«Συµφωνώ» απάντησε ο αφηγητής. Η συζήτηση στον πρωινό καφέ συνεχίστηκε για ώρα. Αργότερα όταν προσπάθησα να το καταγράψω στάθηκε αδύνατον. ∆εν θυµούµουν τίποτα. Χρησιµοποίησα ό,τι τεχνική ανάκλησης γνώριζα. Μάταια. Σκέφθηκα ότι η ανάκληση του µετά τον µεσηµεριανό υπνάκο θα είναι ευκολότερη. Τζίφος.
Απελπισµένος άρχισα να τηλεφωνώ στην παρέα.
«Ναι, φυσικά θυµόµαστε ότι είπες την φράση ‘‘Θα το χρησιµοποιήσω…’’. Κανείς δεν το είχε καταγράψει. Αρχίσαµε να αποκλείουµε ένα-ένα τα θέµατα της κουβέντας µας. Ούτε αυτή η τακτική απέδωσε. Τελικά, τηλεφώνησα στον αφηγητή ο οποίος ήταν στο αεροδρόµιο.
«Βρε συ θυµάσαι; Όχι’ απαντά κατηγορηµατικά. ‘Θα σε πάρω από την Αθήνα. Ίσως στα 15.000 πόδια να λειτουργεί καλύτερα η µνήµη…».
Μου τηλεφώνησε αργά το βράδυ.
«∆εν µπορώ θυµηθώ τι σου έκανε εντύπωση».
Τον βοήθησα όσο µπορούσα «αφορούσε άτοµο που αντιµετώπισε ένα καθηµερινό πρόβληµα µε έξυπνο τρόπο».
Χωρίς αποτέλεσµα.
Η ανάκληση
Το περιστατικό αναδύθηκε το επόµενο πρωί. Ακριβώς όπως ισχυριζόταν οι αρχαίοι µας πρόγονοι, µε ένα ιδιαίτερο τρόπο.
Στο ίδιο καφέ φίλος µας αφηγήθηκε ένα περιστατικό µε ένα Πολωνό ορθόδοξο ιερέα που επισκέφθηκε την Αγία Τριάδα. Όταν ο ιερέας ρωτήθηκε αν γνωρίζει πως λέγεται το ύφασµα που καλύπτει το δισκοπότηρο αυτός απάντησε, στα Ελληνικά, «αήρ».
Μόλις άκουσα την λέξη αήρ θυµήθηκα το περιστατικό της προηγούµενης µέρας….
«Αγγλίδα συνταξιούχος αγόρασε ένα σπιτάκι στο Αγκίστρι -νησί κοντά στην Αίγινα. Παραπονιόταν στην κόρη της πως όταν ψώνιζε στο χωριό όλοι γελούσαν καλόκαρδα. Οταν πάω στο φούρνο λέω στο φούρναρη ‘‘∆ος ηµίν άρτον’’. Ο αφηγητής µας εξήγησε ότι η ηλικιωµένη Αγγλίδα έµαθε χρηστικές Ελληνικές φράσεις χρησιµοποιώντας µια µέθοδο της καθαρεύουσας.’
Η ερµηνεία
Τα κοινά στοιχεία των 2 επεισοδίων που µε βοήθησαν στην ανάκληση του πρώτου ήταν:
😊 Η χρήση της καθαρεύουσας.
😊 Η αλλοδαπή προέλευση των ηρώων.
😊 Η ανάγκη τους να επικοινωνήσουν σε ξένο περιβάλλον.
😊 Ο κοινός τόπος αφήγησης τους.
Αναρωτήθηκα, τι δεν έκανα καλά για να το καταγράψω. Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησα να οραµατιστώ τη σκηνή στο φούρνο. Ανεπιτυχώς. Ίσως ο χρόνος του οραµατισµού της σκηνής να µην ήταν αρκετός, αν η κουβέντα µας πήγε γρήγορα σε άλλο θέµα.
Ή µήπως είναι σηµάδι έκπτωσης της µνήµης µου;
Ο υποψήφιος περιφερειακός σύµβουλος µιλά για το διακύβευµα των εκλογών της Κυριακής
Συµπερασµατικά
• Η απροσεξία είναι σηµαντική αιτία για τις δυσκολίες της µνήµης µας.
• Τα συνεχή ‘µπιπ’ των κινητών, και οι διακοπές των συνοµιλητών µας αποσπούν την προσοχή. Η βραχεία µας µνήµη είναι ευάλωτη.
• Η λύση είναι είτε να απενεργοποιήσουµε τις ειδοποιήσεις, είτε να τις αγνοούµε. Και οι 2 ενέργειες απαιτούν θέληση και ικανότητα αποκλεισµού παρεµβολών.
• Κυριαρχούµε στην µνήµη µας όταν τη φροντίζουµε καθηµερινά.
