Πολύς λόγος γίνεται, όσο πλησιάζουν οι εκλογές με την απλή αναλογική, για το ενδεχόμενο, να προκύψει κυβέρνηση συνεργασίας. Δεν πρόκειται για ανέφικτη πολιτική εξέλιξη.
Προσφάτως απ’ το 2011 έως το 2019 διοικήθηκε η χώρα από κυβερνήσεις συνεργασίας, οι οποίες λειτούργησαν ικανοποιητικά, παρότι είχαν συγκροτηθεί από ανομοιογενή κόμματα. Επεδείχθη ωριμότητα και υπευθυνότητα συντελούντων οικονομικών συνθηκών και επιπλέον κινδύνων από ακυβερνησία.
Δεν πάμε πολύ μακρυά, όταν μεταπολιτευτικώς μας προέκυψε το ίδιο φαινόμενο. Προ 40 περίπου χρόνια η χώρα κυβερνήθηκε από πρωθυπουργούς, που βρίσκονταν στο περιθώριο των κομματικών αρχηγών. Είχαμε την κυβέρνηση Τζανετάκη, στελέχους της Δεξιάς, κατόπιν συμφωνίας της Ν.Δ. και της Αριστεράς, όπου Φλωράκης και Κύρκος αποφάσισαν και δέχθηκε ο Κώστας Μητσοτάκης, να μην είναι αυτός πρωθυπουργός. Μετά μας προέκυψε ολιγόχρονη οικουμενική κυβέρνηση του Ξενοφ. Ζολώτα. Αλλά και στην αρχή της χρεωκοπίας, κατ’ απαιτηση των δανειστών, κυβερνήθηκε η χώρα από συμμαχία κομμάτων με πρωθυπουργό τον τραπεζίτη Παπαδήμο. Πίσω απ’ αυτούς τους πρωθυπουργούς κουμάντο έκαναν από το παρασκήνιοι οι αρχηγοί των κομμάτων, που τους διόρισαν.
Ανάμεσα σε αυτοδύναμες και συμμαχικές κυβερνήσεις υπάρχει τεράστια απόσταση. Οι διαφορές ξεπερνιούνται μόνον, όταν το επιβάλλει η συγκυρία των καιρών, όπως εν προκειμένω με την εξέλιξη της πανδημίας, με τον πόλεμο και τα οικονομικά, που διλημματίζουν την κοινωνία, ποιο δρόμο πρέπει ν’ ακολουθήσει.
Υπό τις σημερινές συνθήκες κανείς δεν μπορεί να παριστάνει τον διεκδιητή της απόλυτης εξουσίας. Εφ’ όσον η απλή αναλογική δεν δώσει αυτοδύναμη και βιώσιμη κυβέρνηση, όταν ο αρχηγός του πρώτου κόμματος θέσει θέμα συνεργασίων, οι υπόλοιποι δεν πρέπει ν’ αποστασιοποιηθούν. Και τούτο διότι στο πολεμικό περιβάλλον, το οποίο βρίσκεται εν εξελίξει, είναι απαραίτητη η σύμπραξη και ο συνασπισμός τουλάχιστον δύο, ή τριών κομμάτων. Αλλά τούτο, εξ’ όσων οι αρχηγοί έχουν εκφρασθεί, είναι απραγματοποίητο. Άρα μετά το τέλος της 4ετίας της παρούσης κυβέρνησης μπορεί να έχουμε διπλές εκλογές με ευνοϊκότερους όρους για το πρώτο κόμμα. Πάντως στις επόμενες εκλογές οι συγγενείς μεταξύ τους πολιτικές ομάδες οφείλουν να τοποθετηθούν, ώστε να συγκλίνουν οι προγραμματικές τους δηλώσεις, διότι μια επόμενη εν συνεχεία εκλογική αναμέτρηση θα είναι καταστροφική για τη χώρα πολιτικώς, ηθικώς και κυρίως οικονομικώς.
Πιο κοντά για συμμετοχική διακυβέρνηση έρχονται τα κόμματα της Πειραιώς και της Χαρ. Τρικούπη, έχοντας το προηγούμενο του 2011-2014, αν και η πρόθεση του κ. Ανδρουλάκη είναι απορριπτική. Τίποτα, όμως, δεν μπορεί να το αποκλείσει, όταν η πίεση των πραγμάτων προς αυτή την κατεύθυνση θα πολλαπλασιάζεται από το φάσμα των συνθηκών, που θα υφίσταται εκείνο το καιρό και θα καλείται το τρίτο κόμμα, ν’ αντιμετωπίσει το δίλημμα, προς τα πού θα κλίνει, στη Ν.Δ. του Μητσοτάκη, ή στου ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα, ανάλογα με τα ποσοστά, που θα ‘χει πάρει ο καθ’ ένας.
Πάντως αν το ΚΙΝΑΛ – ΠΑΣΟΚ πάρει ποσοστό, που θα επηρεάζουν τις εξελίξεις και ο κ. Ανδρουλάκης ως τρίτος αρχηγός πάρει την εντολή, θα την περιφέρει επιβάλλοντας την πολιτική του, να ηγηθεί τρίτο πρόσωπο ως πρ/ργος σε κυβέρνηση συνεργασίας.
