Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου έγιναν σε ένα ταλαιπωρημένο οικονομικό και κοινωνικό τοπίο.
Το αποτέλεσμα οδηγεί στην ανάγκη ανάλυσης της συμπεριφοράς των πολιτών όχι με το μάνιουαλ της κεντροευρωπαϊκής ορθολογικής διαύγειας, αλλά μέσα από την ιστορία, την εμπειρία και τη συλλογική κουλτούρα του λαού μας, με τα θετικά του και τα αρνητικά του. Ορισμένα πρώτα, αλλά σημαντικά στοιχεία:
• Η μετεμφυλιακή αθλιότητα της Δεξιάς και η θεοποίηση της αριστερής ηθικής στη μεταπολίτευση έχουν εμφυτεύσει αναπαραγόμενα αντιδεξιά αντανακλαστικά. Παραμένει πλειοψηφική η επιλογή του «ανήκειν στην Κεντροαριστερά».
• Το συναίσθημα είναι τόσο ισχυρό και τόσο μεγάλο που «καταβροχθίζει τη λογική». Ετσι δικαιολογούνται αυτόματα το ψέμα, η ανικανότητα, η αποτυχία, είτε συλλογική είτε ατομική. Είναι ένας εύκολος τρόπος αντί να αναλογιστούμε τις αιτίες, αντί να πετύχουμε στόχους με οργανωμένη προσπάθεια, υπομονή και δουλειά, να τα εναποθέτουμε όλα στους άλλους. Φταίνε οι κακοί εχθροί, θα μας σώσουν οι καλοί μεσσίες.
• Το κράτος παραμένει σταθερά το ιερό τοτέμ που πρέπει να φροντίζει για όλα. Κάθε απόπειρα να αλλάξει, να ορθολογικοποιηθεί, να ελεγχθεί, να αξιολογηθεί, βρίσκει απέναντι ισχυρότατες και με επιρροή ομάδες.
• Το στοιχείο της εθνικής υπεροχής, της βαθιάς πεποίθησης ότι υπερέχουμε λόγω ιστορίας και θεϊκής γενναιοδωρίας είναι υπαρκτό, αλλά η αλήθεια είναι ότι υπάρχει σε όλους τους λαούς. Απλώς ανάλογα με την ευμάρεια, την ποιότητα της δημοκρατίας και την ισχύ χρησιμοποιείται λιγότερο ή περισσότερο από το πολιτικό σύστημα.
Ο εθνικολαϊκισμός των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ. βασίζεται με αξιοθαύμαστο σχεδιασμό σε όλα τα παραπάνω. Σταθεροποιήθηκε ένα παρά φύσιν «πολιτικό μείγμα», που χρησιμοποίησε άριστα όλα τα ιστορικά και συναισθηματικά συμπλέγματα , πατώντας πάνω στα τεράστια λάθη των άλλων, δημιουργώντας ένα νέο ισχυρό μπλοκ εθνικολαϊκισμού για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ο εθνικολαϊκιστικός αυτός συνασπισμός, ο οποίος εισχωρεί κατά περίπτωση στην άκρα Αριστερά και στην άκρα Δεξιά, συνδιαλέγεται με τον Βελουχιώτη και τη Λεπέν, δεν μπορεί να βρει τον μέσο όρο του κέντρου και θα είναι ιστορικό λάθος να πιστέψει κανείς ότι με ενέσεις Σοσιαλισμού θα μπορούσε να εξελιχθεί σε έκφραση της Σοσιαλδημοκρατίας.
Ποιο είναι, λοιπόν, το πολιτικό αντίπαλο δέος σε αυτό το νέο μοναδικό πολιτικό σύμπλεγμα που παρατηρείται;
• Δεν μπορεί να είναι η δεξιά παράταξη επειδή απλώς θα έχει νέο ή νεαρό αρχηγό.
• Δεν μπορεί να είναι ούτε μια Κεντροαριστερά στην οποία «οι μνήμες είναι πιο πολλές από τα όνειρα».
• Η βαθιά κρίση απαιτεί αλλαγή πολιτικού υποδείγματος.
• Η χώρα χρειάζεται λαϊκούς μεταρρυθμιστές, λαϊκό ρεαλισμό και εθνικό λόγο που πείθει το μυαλό, αλλά και αγγίζει την ψυχή (εκεί που ο εκσυγχρονισμός έχασε).
Γι’ αυτήν την ανάγκη της μεταρρύθμισης με λαϊκά και εθνικά χαρακτηριστικά θα επιχειρήσουμε να μιλήσουμε σε αυτήν τη στήλη το επόμενο διάστημα.
*Η Αννα Διαμαντοπούλου είναι Πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη
