Αγαπητοί αναγνώστες καλημέρα σας
Κι η δεύτερη βδομάδα του Φλεβάρη (9 – 15/2) φτάνει -συν Θεώ- στο τέλος της! Γιορτάσαμε την Τρίτη (10/2) την ιερή μνήμη Χαραλάμπους του ιερομάρτυρος και την επομένη (11/2) Βλασίου του επίσης ιερομάρτυρος, ενώ την Πέμπτη (12/2) είχαμε την Τσικνοπέμπτη της Αποκριάς. Είμαστε στην τρίτη βδομάδα των Απόκρεω, την Κρέτινη, όπως τη θέλει ο λαός μας κι η “Τσουκνοπέφτη” (= Τσικνοπέμπτη) είναι μέρα φορτωμένη με πατρογονικά έθιμα θαυμάσια· τα οποία οφείλουμε να διατηρούμε, γιατί, κατά τα παραδομένα: «- Τση Τσουκνοπέφτης η δωρά· και τση Μεγάλης Πέφτης και της ημέρας τση Λαμπρής στον Ουρανό ανεβαίνει!», όπως μας παράγγελναν οι γονιοί μας! Πράγματι, το θυμούμαστε αυτό ότι: Την Τσικνοπέμπτη όλοι οι κάτοικοι των χωριών μας διατηρούσαν το πατροπαράδοτο “έθιμο τση δωράς”, δηλ. πριν αρχίσουν να τρώνε για μεσημέρι και πριν δειπνήσουν το βράδυ με τις οικογενειακές και φιλικές παρέες τους, στέλνανε μ’ ένα παιδί του σπιτιού, ένα πιάτο γεμάτο απ’ ό,τι είχε το αποκριάτικο “τσικνοπεφτιάτικο” τραπέζι μας, στον γείτονά μας, “που δεν είχε στέσει τσικάλι”, στη γερόντισσα, που μόνη της, καθώς είναι, δεν έχει να βάλει τίποτε στο στόμα της!.. Ελεγε η λάλη μας, σ’ εμάς τα παιδιά, ώσπου να επιστρέψει το αδελφάκι μας, που είχε πάει το πιάτο που ετοιμάστηκε, στη γειτονιά: -«Παιδιά μου, δε μας κολλάει το φαγητό, όταν ξέρομε πως το στερείται ο διπλανός μας, ο γείτονάς μας, χρονιάρα μέρα, κι ο Θεός, για τη δωρά μας, το πλησιαίνει!». Μ’ αυτό το μεγαλείο ψυχής, μας ανάθρεψαν εμάς οι γονιοί μας κι οι παππουδογιαγιάδες μας, ο Θεός να τους αγιάσει! Και νιώθαμε τη διδαχή και την ορμήνεια τους!.. – Δεν ξεχνούμε επίσης ότι αύριο (14/2) έχομε το Ψυχοσάββατο της Αποκριάς, όπου στις εκκλησίες μας: «μνείαν επιτελούμεν πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς, επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Τελούμε δηλ. μνημόσυνο των απανταχού και απ’ αιώνων Χριστιανών, των πάππων, προπάππων, γονέων, αδελφών και συγγενών μας, σήμερα Ψυχοσάββατο, χρονιάρα μέρα! Υπενθυμίζοντας, με την ευκαιρία, ότι και το Σάββατο της Τυρινής (22/2) «μνείαν επιτελούμεν πάντων των εν ασκήσει λαμψάντων Αγίων, ανδρών τε και γυναικών» και βέβαια το Σάββατο του Πρωτοκύριακου (1/3) (= Κυριακή της Ορθοδοξίας), είναι επίσης Ψυχοσάββατο, κατά τα παραδομένα, από αιώνων, οπότε εορτάζεται: το διά των κολλύβων θαύμα, του Αγίου μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Τήρωνος, 361 μ.Χ. Ευχές λοιπόν σ’ όλους για τις γιορτές των ημερών!
Και τώρα ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΧΡΟΝΩΝ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ: – Η εβδομάδα αυτή (9 – 15/2) είναι για τα μέρη μας φορτωμένη με συγκλονιστικές αναμνήσεις. Είναι μέσα στη βδομάδα αυτή, μια μαύρη κι αποφράδα μέρα, η 10η Φεβρουαρίου 1944, για το Σέλινο και όχι μόνο. – Γι’ αυτήν τη μέρα, ας ανοίξουμε το ημερολόγιό μας, σ’ αυτήν την ημερομηνία. Διαβάζομε ανατριχιάζοντας, τα τότε γραφόμενά μας: 10 του Φλεβάρη του 1944 «- Ξημέρωσε τ’ άι – Χαράλαμπου και στο χωριό μας, τον Καμπανό του Σελίνου. Δύο γιαγιάδες, η μάνα μας, κι εμείς έξε κοπέλια, κοιμόμασταν στον οντά μας. Ο μπαμπάς μας έλειπε στα Χανιά. Είχε πάει στην κλινική του Παΐζη για εγχείρηση στο χέρι του το δεξί, γιατί ο αντίχειράς του, από μόλυνση, είχε σαπίσει. Τελικά του το έκοψαν… – Στο χωριό μας όλοι τρέμαμε από φόβο, γιατί οι Γερμανοί κάθε λίγο και λιγάκι κάνανε εξορμήσεις σ’ όλα τα σπίτια κι αλίμονό μας, το τι μας περίμενε… – Στο σπίτι μας, και σ’ όλα τα σπίτια του χωριού, χτυπήσανε την ίδια στιγμή, εκεί γύρω στις 2 τα ξημερώματα. Με μια απότομη λαχτιά στην πόρτα μας, με δυνατούς φακούς και άγρια “γερμανοχαλιμπουρδίσματα” και με προτεταμένα τα όπλα τους, μας σήκωσαν όλους, και μας κάνανε άνω κάτω το σπίτι μας. Ως και τη μεγάλη σκάφη όπου ζύμωνε η μάνα μας το ψωμί, την αναποδογύρισαν, κι είχαμε ζυμώσει χθες, ψάχνοντας τον μπαμπά μας! Εξαγριωμένοι που δεν τον βρήκαν, μας έδειξαν το σχολείο και καταλάβαμε πως μας έλεγαν να πάμε όλοι αμέσως εκεί. – Κάτω από το δικό μας σπίτι, στη γειτονιά μας, τα Μπουλταδιανά, είναι του Κυριακοστελιανού (= Στυλ. Ζερβουδάκη) το σπίτι. Εκεί ακούστηκαν δυο ντουφεκιές, μες στη νύχτα. Ενώ κλωτσούσαν την εξώπορτα του σπιτιού οι Γερμανοί, ο γιος του ο Κωστάκης κατάλαβε τι θα συμβεί και όρμησε έξω να φύγει και να σωθεί. Οι Γερμανοί του έρριξαν, τον τραυμάτισαν, αλλά τους ξέφυγε!.. – Στο σχολείο τώρα του χωριού μας, είμαστε όλοι: Αντρες, γυναίκες, παιδιά, γέροντες, όλο το χωριό. Οι Γερμανοί απ’ όλα τα σημεία, με προτεταμένα όπλα κατ’ επάνω μας. Ξεχώρισαν από το σύνολο των ανδρών του χωριού μας: – Τ’ αδέλφια: Γιάννη και Μανόλη Γ. Δεκαβάλη, – Τον Λευτέρη Εμμ. Κωνσταντουδάκη, – Τον Χαραλάμπη Εμμ. Μανωλαράκη, – Τον Στρατή Ματθ. Μπουλταδάκη και: – Τον Αντώνη Νικ. Πρωτοπαπαδάκη και τους οδηγούσαν πεζοπορικά για την Κάντανο κι απ’ εκεί για Αγιά και στη συνέχεια για Γερμανία. Κι εμείς οι έρημοι χωριανοί, πήραμε το δρόμο -σαν έφυγαν όλοι οι Γερμανοί- για τα σπίθια μας κλαίγοντας κι όλο το χωριό “έστεσε μοιρολόι” καθώς βλέπαμε τ’ αδέλφια και τους συγγενείς μας ν’ ανηφορίζουν την “Παρασκή” τα “Μεροπήγαδα” και το “Σταυρό” για να φτάσουν στην Κάντανο. – Και το τρομερό είναι πως μάθαμε ότι “οι σκυλέδες οι Γερμανοί” έκαμαν τα ίδια σ’ όλα τα χωριά μας». – Χρέος της στήλης στη μνήμη των ομήρων αυτών, από την περιοχή μας (το Ανατολικό Σέλινο), η μνεία των ιερών ονομάτων των. Μακάρι και άλλοι να αναφερθούν σ’ αυτούς τους μάρτυρες των χωριών τους!
– Δάφνινο στεφάνι στη μνήμη των Ανατολικοσελινιωτών που δε γύρισαν από τα φρικτά στρατόπεδα συγκεντρώσεως της Γερμανίας:
τ. Κοινότητα Επανωχωρίου: 1. Γεωργιακάκης Αριστείδης Γ. 2. Καλαμαράκης Ευάγγελος Ν. 3. Καλαμαράκης Ευτύχιος Ν. 4. Κοκολάκης Ευάγγελος Ι. 5. Κουκουλιτάκης Δημήτριος Γ. 6. Κουκουλιτάκης Εμμανουήλ Ν. 7. Λουπασάκης Ευτύχιος Ν. 8. Μπασιάς Αντώνιος Ι. 9. Ντιγριντάκης Αλέξανδρος Α. 10. Πενταράκης Ευτύχιος Σ. 11. Πενταράκης Ιωάννης Ι. 12. Πρωτοπαπαδάκης Ελευθέριος Ι. 13. Σαρτζετάκης Γεώργιος Ν. 14. Σαρτζετάκης Παύλος Ι. 15. Μαρκαντωνάκης Ι. Μ. τ. Κοινότητα Καμπανού: 16. Κωνσταντουδάκης Ελευθέριος Εμμ. 17. Μανωλαράκης Χαράλαμπος Εμμ. 18. Μπουλταδάκης Ευστράτιος Μ. 19. Πρωτοπαπαδάκης Αντώνιος Ν.
τ. Κοινότητα Ροδοβανίου 20. Βιτωράκης Θεμιστοκλής Α. 21. Μαθιουδάκης Εμμανουήλ Γ. 22. Μαρκαντωνάκης Ιωάννης Μ. 23. Μπιτσάκης Ματθαίος Μ. 24. Μπιτσάκης Αντώνιος Π. 25. Μπουρδάκης Ιωάννης Μ. 26. Μπουρδάκης Παύλος Α. 27. Τσισκάκης Ευτύχιος Σ. 28. Τσισκάκης Γεώργιος Εμμ. 29. Τωμαδάκης Ιωάννης Σ. 30. Χατζημιχελάκης Ευτύχιος Εμμ.
τ. Κοινότητα Σούγιας: 31. Γεωργιακάκης Γεώργιος Ι. 32. Μπολιεράκης Ιωάννης Μ. 33. Παπαδερός Θεοφάνης Μ. 34. Σηφαλάκης Ευτύχιος Εμμ. 35. Τσουρής Γεώργιος Ι. Και αναγνώριση αντάξια όσων επέζησαν (από την ίδια περιφέρεια), μιας λαίλαπας που παρόμοια δεν ξανάζησε ο άνθρωπος! Ομηροι από το Ανατολικό Σέλινο που γύρισαν: Ι. Από την Κοινότητα Επανωχωρίου: 1. Κουλουρίδης Μιχαήλ Σ. 2. Μαρκαντωνάκης Ευτύχιος Π. 3. Σαρτζετάκης Γεώργιος Φρ. 4. Κοκολάκης Θεόδωρος Γ. ΙΙ. Από την Κοινότητα Καμπανού: 5. Δεκαβάλης Εμμανουήλ Γ. 6. Δεκαβάλης Ιωάννης Γ. ΙΙΙ. Από την Κοινότητα Ροδοβανίου: 7. Μπιτσάκης Αντώνιος Σ. 8. Παπαδομιχελάκης Ιωάννης Μ. 9. Τσισκάκης Ευτύχιος Γ. 10. Χατζημιχελάκης Προκόπιος Π. IV. Από την Κοινότητα Σούγιας: 11. Γεωργιακάκης Θεόδωρος Ι. 12. Μπουλινάκης Εμμανουήλ Ι. 13. Παπαδερός Γεώργιος Σ. 14. Σηφαλάκης Γεώργιος Ι.
Εδώ όμως σταματούμε για σήμερα!
Ευχόμαστε ολόψυχα στους αναγνώστες μας υγεία· για τους μάρτυρές μας, των φρικτών στρατοπέδων της Γερμανίας, αθάνατοι και για όλους μας, μια και μόνη παραγγελιά: Χρέος μας να μη λησμονούμε, να αγρυπνούμε και να θυμίζουμε τα περασμένα στα νιάτα μας, στη νεολαία μας, στους μαθητές μας, “ίνα μη τα εξ ανθρώπων γενόμενα, τω χρόνω εξίτηλα γένηται”.
Το απαιτούν οι μάρτυρές μας! των οποίων η μνήμη έσεται αιωνία!
*δάσκαλος – λαογράφος
