Λαογραφικές μυρωδιές «Η πλια φιλεί τη θάλασσα… κι ο τράγος τη σανάδα»

Που θα πει, πως η Πούλια φιλεί, χαμηλώνει πολύ δηλαδή προς τη θάλασσα, και τότε ο τράγος ζευγαρώνει με το θηλυκό αγρίμι.
Στον Δημοτικό Κρητικό λόγο, τούτα τα ωραία με τις γραφικές εικόνες λυρισμού και ουσίας της φύσης…
«Του Δικέμπρη είν’ η μέρα καλημέρα – καλησπέρα»…
…Μπήκε ο Δεκέμβρης, ο Χριστουγεννιάτης μήνας, και του χρόνου ύστερος, δέκατος ώστοσο, παλιά, που άρχιζε ο χρόνος από τον Μάρτη.
Decem λοιπόν, το λατινικό “δέκα” που τον ονομάτισε…
Στην καρδιά του χειμώνα, και Δεκέμβριος ήπιος και γαληνεμένος πολλές φορές, αλλά και βαρύς και “γνήσιος” από τις αρχές του κιόλας!…
«Αγιος Νικόλαος φώναξε, Σάββας απηλοήθη, κι αγιά Βαρβάρα έτρεξε, να πάει να λειτουργήσει…».
Η παροιμία δηλώνει, πόσο κοντά βρίσκονται αυτές οι γιορτές, και αφήνουν μιαν αλληλένδετη αίσθητη εορταστικότητας, στη συνείδηση, και βέβαια στη θρησκευτική συνήθεια του κόσμου.
Συνδεδεμένες όμως και με το κρύο και το χιόνι στην Κρήτη, οι γιορτές αυτές, ανθίζουν γλυκά στη Δημοτική ποίηση…
«Αγιά Βαρβάρα μήνυσε κι ο Σάββας, πηλοήθη:
– Μαζώξτε ξύλα κι άχερα, και σύρτε για το μύλο
Τι αϊ Νικόλας έρχεται, τα χιόνα φορτωμένος!!!».
«Χιόνι του Δεκεμπριού, χρυσάφι του καλοκαιριού», λέει ο λαός παρηγορητικά, αφού είναι απαραίτητος ο χιονιάς, για την καλή σοδειά του θέρους!
«Χειμωνιάτικη γέννα, καλοκαιρινή χαρά»!
«Χαρά στα Γέννα τα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά, που ’χει πολλά σπαρμένα»!
«Αν είν’ τα Γεννα φεξερά, είναι τα φώτα θαμπερά! Χαρά στα Γέννα τα στεγνά, και τη λαμπρή να βρέχει»…
«Χαρά στα Γέννα τα στεγνά τα Φώτα χιονισμένα, και
τη Λαμπρή βρεχούμενη,
τ’ αμπάρια γεμισμένα»!
Κι οι δοξασίες όμως και τα “παρατηρήματα” καλά κρατούν!
«Το παιδί που θα γεννηθεί από τα Χριστούγεννα, μέχρι τα φώτα, δεν βαφτίζεται, αν δεν φωτιστούν πρώτα τα νερά…».
«Το παιδί που θα γεννηθεί παραμονή χριστουγέννων, γίνεται… υπνοβάτης!»
Τον τρύγο το τραγούδι, το Δεκέμβρη παραμύθι… και, και καλικάντζαροι!!
Η υπερβολική λαϊκή δεισιδαιμονία, θεωρεί, “καλικαντζαράκι” το μωρό που γεννήθηκε τα Χριστούγεννα!!
Βεβαίως ο αντίλογος, δόκιμος και σεβαστός, ότι, ίσα-ίσα αυτό το μωρό είναι ευλογημένο, αφού γεννήθηκε μαζί με τον Χριστό, είναι άσχετος από τα θρυλούμενα και τις προκαταλήψεις!
Ωστόσο, για να εμποδίσουν τον… καλικαντζαρισμό του νεογέννητου, δένουν το κορμάκι του με το χέρι της λεχώνας μανούλας του, με μια… σκορδοπλεξούδα!!
Ωραίο είναι και το παραμυθάκι για το… κόσκινο που θα βάλει η νοικοκυρά, στην καπνοδόχο… Μόλις φτάνει ο καλικαντζαράκος, πονηρός “μουσαφίρης” περίεργος λέει καθώς είναι, κάθεται και μετρά τις… τρύπες, κι αφού, είναι, λέει πάλι, βλάκας, δεν τα καταφέρνει στο μέτρημα! Ενα, δύο… ένα δυο… και παρακάτω δεν μπορεί και τρώει τον χρόνο του… άσκοπα… ώσπου να ξημερώσει… Αλλά, πια, πρέπει να φύγει! Τους διώχνει η χρονοτριβή τους, αλλά και η φωτιά! Η ζωογόνα και θερμοθαλπερή! Γι’ αυτό, δεν πρέπει να σβήνει, όλο το δωδεκαήμερο!
Υ.Γ. Το κείμενο ενισχύθηκε, από το σπαρταριστό, λαογραφικό, και, πάντοτε “εν ζωή” υλικό, του Μιχάλη Γρηγοράκη, του αείμνηστου και δικού μας…
Καλό μήνα!