» Για να μιλούμε και να γράφουμε σωστά ελληνικά
Γ. Μπαμπινιώτης, καθηγητής Γλωσσολογίας Εκδόσεις “Κέντρο Λεξικολογίας”
Ενα νέο λεξικό το 7ο πνευματικό – λεξικογραφικό τέκνο στη σειρά των λεξικών του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη που είναι, όπως λέει στον πρόλογό του ο ίδιος ο δημιουργός του, «για τα ελληνικά τουλάχιστον δεδομένα – ασυνήθιστο» για να προσθέσει: «Συναφή βοηθήματα υπάρχουν ήδη, αλλά όχι με τη μορφή και τη σύσταση ειδικού εκτενούς επιστημονικού λεξικού», όπως το νέο που κυκλοφόρησε.
Ενα λεξικό στο οποίο κάθε λήμμα είναι και σχόλιο για λέξεις ή ομάδες λέξεων που γεννούν απορίες που προκαλούν δυσκολία στη χρήση τους. Ανασφάλεια στην επιλογή τους και συχνά οδηγούν, σε ποικίλων ειδών λανθασμένες χρήσεις. Και αν έχουν συχνά επισημανθεί λάθη που γίνονται στον λόγο μας, δεν έχουν συχνά αντιμετωπισθεί οι δυσκολίες που τα προκαλούν και οι τρόποι με τους οποίους υπερβαίνονται…
ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑΡΘΕΙ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΓΑ – ΠΑΙΔΙΑ TOY
Ακόμα ο δημιουργός του 7ου Λεξικού τονίζει τα εξής: «Εγκαινιάζοντας στη χώρα μας αυτό το νέο είδος λεξικού ειδικού για την αντιμετώπιση δυσκολιών και την αποφυγή λαθών στη χρήση της γλώσσας προσφέρουμε στους ευαίσθητους, προσεκτικούς και απαιτητικούς ομιλητές της ελληνικής ένα έργο που θα τους βοηθήσει στη σύνταξη προφορικών ή γραπτών κειμένων τα οποία θα μπορούν να ξεχωρίζουν για την ποιότητα της γλωσσικής της διατύπωσης…
Τέλος, αφού ευχαριστήσει ονομαστικά όλους τους συνεργάτες του αναγγέλλει ότι: Με το παρόν λεξικό ολοκληρώνεται ο κύκλος των βασικών λεξικών της ελληνικής που έχουν εκδοθεί από το Κέντρο Λεξικολογίας… Με ένα σύνολο βασικών λεξικών -λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, λεξικό για το γραφείο και το σχολείο, μικρό λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, ετυμολογικό της προέλευσης και ιστορίας των λέξεων, ορθογραφικό της γραπτής παράστασης των λέξεων, το ειδικό σημασιολογικό των συνωνύμων κ.ά.
Ο καθηγητής της Γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτης στις τελευταίες τέσσερις (4) αράδες του προλόγου αναφέρει ότι:
Οι εραστές της ελληνικής γλώσσας, με το σύνολο αυτών των λεξικών, έχουν πλέον μια αξιόπιστη επιστημονική πανοραμική εικόνα της γλώσσας μας, ενώ ιδιαίτερα με το παρόν λεξικό αποκτούν κι έναν επιστημονικό και προαστικό σύμβουλο στην προφορική και γραπτή χρήση της ελληνικής.
Εμείς ως ένας από τους πολλούς εραστές της ελληνικής μας γλώσσας που στη σωστή έκφραση γίνεται φρουρός της γλωσσικής μας αυτοπροσδιοριστίας και πνευματικής αντίστασης τον προσκαλούμε ως επίτιμο δημότη της ιστορικής μας πόλης να παρουσιάσει -σε μια επιστημονική ημερίδα- με συνεργασία Δήμου, φιλολόγων, γλωσσολόγων Χανίων και των “Χανιώτικων νέων” και την ένωση Βιβλιοπωλών το έβδομο λεξικό – παιδί του.
ΣΕ ΔΥΣΚΟΛΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ, ΛΕΞΙΚΟ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ
Σήμερα παρουσιάζουμε στα “Χανιώτικα νέα” το νέο λεξικό (7ο στη σειρά) του πρωτοπόρου διεθνούς γνωστού Ελληνα σύγχρονου γλωσσολόγου καθηγητή, ο οποίος μαζί με εκλεκτούς γλωσσολόγους συνεργάτες του δημιούργησε το δικό του (ως φωτοδότης ήλιος) λεξικογραφικό πλανητικό σύστημα. Με το καθένα αυτά να έχει το δικό του μέγεθος, το δικό του όνομα και τη δική του χρησιμότητα για το σήμερα και το αύριο των ομιλούντων στην Ελλάδα και τη διασπορά της διαχρονικής αξίας ελληνική γλώσσα.
Μέσα από το πρίσμα αυτής της μεγάλης ευθύνης -για μια ολοκληρωμένη οργάνωση- όλων των απαραίτητων λεξικών της ελληνικής κυκλοφόρησε τώρα το νέο λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της ελληνικής γλώσσας, γλωσσικός σύμβουλος.
Για να παρέχει έγκυρες πληροφορίες, αλλά και κατανοητές συμβουλές για κάθε δυσκολία που συναντά (ορθογραφική, σημασιολογική, γραμματική, συντακτική και υφολογική). Αλλά και για συχνά γλωσσικά λάθη που μπορεί ο κάθε ομιλητής, συνομιλητής και διαμορφωτής να αποφύγει.
Το νέο αυτό λεξικό όπως ανακοίνωσε στην ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ομιλία του στη συνέντευξη μέσων έντυπης και ηλεκτρονικής επικοινωνίας και στο διαδικτυακό σύστημα περιλαμβάνει έξι (6) καθοριστικής σημασίας χαρακτηριστικά, τα κάτωθι:
ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΟΥΜΕ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ – ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ
1) Συγκεντρώνει σε 5.500 λήμματα – παρατηρήσεις τα πιο συχνά λάθη στη χρήση της γλώσσας και τις κυριότερες δυσκολίες στην επιλογή λέξης, γραμματικού τύπου, ορθογραφίας ή σύνταξης και παρέχει συμβουλές για ορθότερες γλωσσικές επιλογές σε περιπτώσεις που εγείρουν αμφιβολίες ή ερωτήματα.
2) Τα λάθη και οι δυσκολίες δίδονται με τη μορφή λημμάτων, κάτι που διευκολύνει την ανεύρεση της πληροφορίας.
3) 180 εκτενή συνθετικά σχόλια αναλύουν γλωσσικά φαινόμενα που προκαλούν δυσκολία στον ομιλητή. Στα σχόλια αυτά παραπέμπονται και όλες οι λέξεις ή παραδείγματα λέξεων που παρουσιάζουν ανάλογη δυσκολία.
4) Μ’ εύληπτο τρόπο αξιοποιούνται οι μέθοδοι και τα δεδομένα της γλωσσικής επιστήμης, ώστε να εξηγούνται απλά και να ερμηνεύονται έγκυρα οι γλωσσικές δυσκολίες και τα γραμματικά φαινόμενα.
5) Πλήθος παραδειγμάτων χρήσης, εποπτικών πινάκων (με τους γραμματικούς τύπους που δυσκολεύουν τον ομιλητή) και συστηματικών παραπομπών βοηθών του χρήστη στην ανεύρεση και κατανόηση της ζητούμενης πληροφορίας…
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Αλλά, αλλα, αλλά;
• Ποιο είναι το σωστό: της τρόικα ή της τρόικας;
• Πώς σχηματίζεται η γενική της λέξης η γραμματέας;
• Πότε μιλάει κανείς ως ειδικός και πότε σαν ειδικός;
• Γιατί Μετσόβιο με -ι- αλλά Αριστοτέλειο με -ει;
• Ποιο είναι το σωστό: είκοσι ενός έτους ή είκοσι ενός ετών;
• Είναι σωστός ο τύπος να παράξει και σε τι διαφέρουν να παραγάγει και παράγει;
• Με ή χωρίς απόστροφο: εξ αναβολής ή εξ’ αναβολής;
Ολες αυτές και αμέτρητες άλλες σωστές απαντήσεις περιλαμβάνονται στο νέο λεξικό του καθηγητή της γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτη για τη σωστή χρήση της γλώσσας μας. Ο έμπνοος αυτός καθηγητής που ζει και λειτουργεί μέσα στον ζωογόνο αέρα της ιστορικής και συνεχώς ανανεούμενης και εμπλουτιζόμενης γλώσσας μας κατέθεσε έναν ακόμα πολύτιμο θησαυρό στην τράπεζα του πνεύματος της ελληνικής γλωσσικής μας κληρονομιάς.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ
Μια κατάθεση που εκτιμάται σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, στις μεγάλες και μικρές χώρες που διαβιούν οι ελληνικής καταγωγής πολίτες ομιλούντες την ελληνική, του μείζονος ελληνισμού.
Ομως και πολλοί Χανιώτες και Χανιώτισσες πιστεύουμε πως θα χαίρονται για την προσφορά του επίτιμου δημότη Χανίων (δημαρχεύοντος Κυριάκου Βιρβιδάκη) καθηγητή Γλωσσολογίας Γεωργίου Δ. Μπαμπινιώτη.
Προτείνουμε στα “Χανιώτικα νέα” και στον ρέκτη ιδρυτή και δημιουργό τους να συνοργανωθεί μαζί τον Δήμο Χανίων με τη συναίνεση όλων των παρατάξεων στο Κ.Α.Μ. μια ημερίδα τιμής και παρουσίασης όλων των λεξικών του μαζί με το τελευταίο λεξικό του. Με περιεκτικές συζητήσεις Χανιωτών εκπαιδευτικών με κλείσιμο από τον επίτιμο δημότη Χανίων καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη.
ΤΟ ΜΟΝΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΜΕΝΕΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΕΙΝΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ
Θάναι μια νέα προσφορά του σύγχρονου μεγάλου γλωσσολόγου μας σ’ έναν καιρό σκληρό για Ελληνες – Ελληνίδες και Ελλάδα το μόνο που τους μένει για αγώνες αυτοπροσδιορισμού χωρίς καταστροφές είναι η γλώσσα τους. Μια γλώσσα τόσο αρχαία και τόσο νέα που διαρκώς αναγεννιέται, εμπλουτίζεται, ανασημασιοδοτείται και προεκτείνει τον λόγο της συνεκτικότητάς της στην προοπτική της συνέχειάς της, ως υποστασιακής ουσιαστικότητας στο πρωτογενές γίγνεσθαι του δυτικού ευρωπαϊκού μας πολιτισμού, το οποίο μετακενώθηκε στη λατινική και τους μετεμβολιασμούς της με τις νεώτερες ευρωπαϊκές γλώσσες, με πολλαπλές τις γλωσσικές ελληνικές ρίζες στη διευρωπαϊκή κυρίως συνέχεια της διαχρονίας.
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ
Σ’ αυτή τη θεμελιακή γλωσσική του κληρονομιά ακουμπά ο ελληνικός κόσμος, με συνεχείς μεταξελίξεις της, για συναρμογή με τις νέες δυναμικές των καιρών ως σήμερα.
Σ’ αυτές τις μετεξελίξεις σημειώθηκαν πλείστες όσες αντιμαχίες, διαφωνίες, συγκρούσεις, ακρότητες. Για να φθάσουμε στη σημερινή εμπλουτισμένη, από πολλές άλλες ξένες εξελληνισμένες και ελληνοδημιουργημένες ιδέες μέσα στη σημερινή γλωσσική μας πραγματικότητα. Αυτή την πραγματικότητα που τη βοήθησε αποφασιστικά η λεξικογραφική μας παράδοση από τους αρχαίους, τους βυζαντινούς, τους σκλαβωμένους καιρούς, αλλά και από τους μετέπειτα
Η ΝΕΑ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΝΕΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
απελευθερωμένους καιρούς του νεοελληνικού μας κράτους.
Καιρός νέων εμπνεύσεων, νέων αναζητήσεων στη νέα γλωσσολογική επιστήμη της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας.
Με σημαντική συμβολή μεγάλων Κρητών γλωσσολόγων με βάση τον μεγάλο μας γλωσσολόγο τον Χατζηδάκη, τον Κριαρά, τον Κουρμούλη και των Γεώργιο Μπαμπινιώτη που διεύρυνε αποφασιστικά, πρωτοπορικά και δημιουργικά τη σύγχρονη επιστήμη της γλωσσολογίας. Με ουσιαστικές νέες δυνατότητες και νέες θεωρητικές και πρακτικές λειτουργίες κάθε γλωσσικού συνόλου καθώς και των ιδιαίτερων τομέων του.
Σ’ αυτή τη νέα γλωσσολογική εποχή (μέσα στο νέο εργαλειακό soft and hard ware κόσμο μας, της διαδικτυακής παγκοσμιοποιημένης λειτουργίας στην οποία εμπεριεχόμεθα, η νέα γλωσσολογία στη γραμματική, το συντακτικό και τη λεξικογραφία δημιουργεί νέες ανάγκες για ομιλούντες, συνομιλούντες και επικοινωνιούντες. Για μια ουσιαστική συμμετοχή του κάθε πολίτη (κάθε μαθητικής και σπουδαστικής βαθμίδας και κάθε μετα-εκπαιδευτικής λειτουργίας) σε κάθε λαό για να γνωρίζει, στις νέες συνθήκες τις παλιές και νέες λέξεις του θησαυρού της γλώσσας του.
ΣΤΟΧΟΣ: Η ΣΥΝΕΧΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΑΣ…
Με έναν και μοναδικό στόχο να μπορεί με τη βαθιά γνώση της γλώσσα του ν’ αντιστέκεται στην πολλαπλή αλλοτρίωση και αποξένωση από τη γλωσσική ισχύ της μητρικής του γλώσσας, ως πρωτογενούς πλούτου πνευματικού κεφαλαίου, το οποίο καθημερινά θα πρέπει να καλλιεργείται και να αξιοποιείται μέσα από όλους τους τομείς λειτουργίας της γλώσσας του, ιδιαίτερα όμως, από την καθημερινή ενασχόληση και μέριμνά του γι’ αυτήν.
Αυτή την υψηλής ποιότητας γλωσσολογική επιστήμη ανέπτυξε σε γενιές σπουδαστών – μαθητών του, πολλοί από τους οποίους – τις οποίες έγιναν άξιοι σημερινοί πανεπιστημιακοί καθηγητές που εκφράζουν το σύγχρονο γλωσσολογικό γίγνεσθαι με τις μεγάλες απαιτήσεις. Για νάναι ικανοποιημένος ο δάσκαλός τους και για τις δικές τους επιτεύξεις, μέσα στον σύγχρονο ηλεκτρονικό κόσμο της νέας πραγματικότητας. Ενός ηλεκτρονικού αυτοματισμού, ο οποίος διευκολύνει τη βαθιά πνευματική λειτουργία της γλώσσας. Η οποία, τελικά είναι οι λέξεις της, οι σημασίες της, οι κειμενικές, συγκειμενικές, οι συντακτικές και οι γραμματικές λειτουργίες της. Για μια σωστή λειτουργία της γλώσσας πέρα από δυσκολίες και λάθη όπως μας δείχνει το νέο λεξικό, το έβδομο τέκνο του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη όπως ο ίδιος το χαρακτήρισε.
