Λίγα βήματα εκτός

Προσπαθώ να ξεκαθαρίσω την κατάσταση. Για να γίνει αυτό οι ειδικοί λένε ότι πρέπει να κάνεις λίγα βήματα εκτός προβλήματος, ώστε να έχεις σφαιρική εικόνα του θέματος. Κάθε φορά όμως που κάνω αυτά τα λίγα βήματα, τα κομμάτια του παζλ φαίνονται απολύτως μπερδεμένα. Τόσο, που αρχίζω να πιστεύω ότι Ελλάδα και εταίροι δεν διαφωνούν απλά στον τρόπο επίλυσης του προβλήματος, αλλά διαφωνούν με την πραγματική διάσταση του προβλήματος.
Τα τελευταία έξι χρόνια το εκλογικό σώμα έκανε το καθήκον του. Αποδέχθηκε πέντε διαφορετικά κυβερνητικά σχήματα. Αρχικά την κυβέρνηση Παπανδρέου που αποφάσιζε να σηκώσει τα μανίκια και που αργότερα συνειδητοποιούσε ότι δεν είχε καν τα χέρια για να κάνει τη δουλειά. Μετά, τη συγκυβέρνηση Παπανδρέου – Σαμαρά – Καραντζαφέρη που το μοναδικό πολιτικό της επίτευγμα, ήταν να φέρει στο προσκήνιο τους τεχνοκράτες. Οι τεχνοκράτες με τη σειρά τους παρέδωσαν τη διακυβέρνηση της χώρας στα δύο κόμματα που φέρουν τη μεγαλύτερη μεταπολιτευτική ευθύνη. Η Ν.Δ και το ΠΑ.ΣΟ.Κ χρειάστηκαν μόλις δυόμιση χρόνια ασταμάτητης γλωσσοδιάρροιας περί ανάκαμψης καταφέρνοντας να αποδείξουν ότι όχι μόνο ευθύνονται για το πρόβλημα, αλλά και για το ότι αδυνατούν να το διαχειριστούν. Ετσι ήρθε η “επικίνδυνη” ριζοσπαστική αριστερά, η οποία έπεισε τον κόσμο ότι μπορεί με σαφήνεια να οδηγήσει σε διαφορετικό δρόμο, εκτός μνημονίου.
Πέντε χρόνια πριν, κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί όχι μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, αλλά πολύ περισσότερο τη συνεργασία του με τους ΑΝΕΛ. Η συνύπαρξη ριζοσπαστικής αριστεράς και πατριωτικής δεξιάς έδειχνε ότι μπορούσε να φέρει άμεσα, σαφή αποτελέσματα. Αντί αυτών, η έκφραση που χαρακτηρίζει τη δυναμική τη νέας κυβέρνησης είναι η “Δημιουργική Ασάφεια”. Και αυτό δεν είναι δημοσιογραφικός προσδιορισμός της κυβερνητικής πολιτικής, αλλά ο σαφής αυτοπροσδιορισμός της πρακτικής της.
Εδώ είμαστε λοιπόν. Στο σημείο που θα έπρεπε να έχουμε πιο ξεκάθαρη ή έστω διαφορετική εικόνα, δεν έχουμε καμία απολύτως εικόνα της πραγματικότητας. Γιατί στ’ αλήθεια, ποια είναι τα στοιχεία που μπορούν να μας βοηθήσουν, ώστε να καταλάβουμε τον βαθύτερο προβληματισμό της διαπραγμάτευσης; Το μνημονιακό βλέμμα του κ. Σόιμπλε που ισορροπεί μεταξύ αυστηρότητας και βαρεμάρας; Το μπλαζέ ύφος του κ. Βαρουφάκη; Τα ανθελληνικά ευρωπαϊκά άρθρα δημοσιογράφων που βασίζονται σε προσωπικές εκτιμήσεις και τα οποία αναπαράγονται από εγχώρια δίκτυα ενημέρωσης; Το περίεργο είναι ότι σε αυτό το σκηνικό πόλωσης που έχει δημιουργηθεί, οι εταίροι μας είναι αυτοί που δείχνουν να έχουν χάσει την ψυχραιμία τους. Ενώ την ίδια στιγμή η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζοντας το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό κενό της σύγχρονης ιστορίας της χώρας, παραμένει πιο ήρεμη.
Αν χρησιμοποιήσουμε όλοι μας αυτή την ηρεμία, κάνοντας και εκείνα τα λίγα βήματα εκτός προβλήματος, τότε ίσως δούμε ότι: Δεν υπάρχει ούτε τρόικα, ούτε θεσμοί παρά μόνο δανειστές. Δεν υπάρχει μνημόνιο, όχι γιατί το καταργήσαμε, αλλά γιατί ούτε η κυβέρνηση Σαμαρά -που το αποδεχόταν- μπορούσε να το εξυπηρετήσει, ούτε η κυβέρνηση Τσίπρα μπορεί να το μετατρέψει σε κάτι δημιουργικό. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία αν θα συναντούμε τους δανειστές στα Υπουργεία, σε ξενοδοχεία ή στις Βρυξέλλες. Δεν υποβαθμίζεται ο ρόλος τους επειδή την Αθήνα θα επισκέπτονται χαμηλόβαθμοι υπάλληλοι. Αυτό που υποβαθμίζεται συνεχώς είναι η αξιοπιστία μας ως ανοικτοί συνομιλητές. Δεν υπάρχει ανάγκη να ψάχνουμε για συμμάχους. Αν κάνουμε κάτι τέτοιο, τότε αμφισβητούμε τα ίδια τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία εξ ορισμού αποτελεί συμμαχία και μάλιστα την πιο σημαντική. Συμμαχία κοινού νομίσματος. Δεν υπάρχει πρόγραμμα “γέφυρα” από τη στιγμή που αυτή η γέφυρα καλείται να ενώσει δύο διαφορετικά οικονομικά προγράμματα. Δεν υπάρχει λογική στη συζήτηση περί δημοψηφίσματος. Αν η κυβέρνηση έχει μόνο μία ερώτηση να μας απευθύνει, αξίζει να μάθει ότι οι δικές μας αναπάντητες ερωτήσεις αγγίζουν το άπειρο.
Ο ελληνικός λαός μπορεί να έχει χάσει μέρος των μισθών, των συντάξεων ή της ίδιας της εργασίας, αλλά δεν έχει χάσει την αξιοπρέπειά του. Η αξιοπρέπεια ευτυχώς είναι κάτι που δεν συνδέεται με λογιστικούς αριθμούς, παρά μόνο με φιλοσοφία και στάση ζωής. Είναι αυτός ο ελληνικός λαός που δεν περιμένει την ελπίδα να έρθει από πουθενά.
Πολύ απλά, γιατί στην ιστορία του, έμαθε να τη δημιουργεί από μόνος του.