Η ταχύτητα επεξεργασίας, η μνήμη και η προσοχή των αστροναυτών επιβραδύνονται στο διάστημα, ωστόσο ερευνητές διαπίστωσαν ότι λίγοι μήνες παραμονής στο διάστημα δεν οδηγούν σε μόνιμη γνωστική εξασθένηση. Η έρευνα, που περιλαμβάνει το μεγαλύτερο δείγμα δεδομένων μέχρι σήμερα σχετικά με τις γνωστικές επιδόσεις επαγγελματιών αστροναυτών, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Frontiers in Physiology».
Η παραμονή στο διάστημα ασκεί ακραίες πιέσεις στο ανθρώπινο σώμα. Το σώμα και ο εγκέφαλος των αστροναυτών επηρεάζονται από την ακτινοβολία, τη μεταβαλλόμενη βαρύτητα, τις δύσκολες συνθήκες εργασίας και την έλλειψη ύπνου. Όλα αυτά θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη γνωστική λειτουργία τους.
Μια ομάδα ερευνητών εξέτασε 25 αστροναύτες που πέρασαν κατά μέσο όρο έξι μήνες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, προκειμένου να διαπιστώσουν τις αλλαγές σε ένα ευρύ φάσμα τομέων γνωστικής απόδοσης. Οι αστροναύτες υποβλήθηκαν σε μια σειρά δοκιμασιών που αναπτύχθηκαν για την αξιολόγηση γνωστικών τομέων. Για κάθε ένα από τα τεστ, οι ερευνητές μέτρησαν την ταχύτητα και την ακρίβεια σε πέντε χρονικές στιγμές: πριν από την αποστολή, στην αρχή και στο τέλος της πτήσης, καθώς και δέκα και 30 ημέρες μετά την προσγείωση.
Όπως διαπιστώθηκε, οι απαντήσεις στα τεστ που αξιολογούσαν την ταχύτητα επεξεργασίας, τη μνήμη εργασίας και την προσοχή ήταν πιο αργές από ό,τι στη Γη, αλλά δεν ήταν λιγότερο ακριβείς. Πρόκειται για τρεις τομείς, που όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, μπορούν να παρουσιάσουν προσωρινές αλλαγές ακόμα και στη Γη, όταν ένα άτομο βρίσκεται υπό πίεση.
Οι αλλαγές αυτές δεν διατηρήθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η επιβραδυνόμενη απόδοση στην προσοχή παρατηρήθηκε μόνο στις αρχές της αποστολής, ενώ η αργή απόδοση στην ταχύτητα επεξεργασίας δεν επανήλθε στα βασικά επίπεδα, παρά μόνο όταν η αποστολή τελείωσε και το πλήρωμα επέστρεψε στη Γη.
Συνολικά, οι γνωστικές επιδόσεις των αστροναυτών ήταν σταθερές και οι ερευνητές δεν βρήκαν στοιχεία που να υποδηλώνουν βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα. «Διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις σημαντικής γνωστικής εξασθένησης ή νευροεκφυλιστικής έκπτωσης στους αστροναύτες που περνούν έξι μήνες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό», επισημαίνει η δρ. Σίνα Ντεβ, ερευνήτρια στη NASA και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.frontiersin.org/journals/physiology/articles/10.3389/fphys.2024.1451269/full
