Προκόπης Παυλόπουλος, συνταγματολόγος, καθηγητής Δικαίου, πρ. υπουργός (νυν Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας)
Εκδόσεις Α.Α. ΛΙΒΑΝΗ 2011
Ενα ιδιαίτερα επίκαιρο βιβλίο με συγγραφέα τον εκλεγέντα την Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου με μεγάλη πλειοψηφία από την ελληνική Βουλή νέο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο οποίος στο βιβλίο αυτό επεσήμαινε όλες τις δυσμενείς εξελίξεις τόσο για τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, αναλύοντας παράλληλα όλες τις ευθύνες και ελληνικών ηγετικών πολιτικών παραγόντων που μοιραίοι και άβουλοι αντάμα (κατά τον ποιητή Βάρναλη) οδήγησαν τη χώρα μας και τον λαό στο μέγα χάσμα. Με συνεχές ως τη στιγμή αυτή – το οδυνηρό της τραύμα.
Για να αναφερθεί στο πρώτο μέρος στον καιρό της αμφισβήτησης των πολιτικών ηγεσιών με τα μοιραία τους σύνδρομα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική μέσα από τη διαβρωτική δύναμη του νεοφιλελευθερισμού. Με ιδιαίτερη έμφαση στη σύγχρονη αντιπαράθεση “πολιτικού και οικονομικού”.
Μια σύγκρουση που τη ζούμε τώρα, στη δραματική ελληνική μας περίπτωση με το τεχνοκρατικό, οικονομικό να καταπατεί το πολιτικό της δημοκρατικής βούλησης, την οποία με κακότυπους φανερούς και αδιαφανείς γερμανικούς καταναγκασμούς να οδηγούν την Ελλάδα σε μεγαλύτερο ακόμα βάραθρο, όπως ο κ. Σόιμπλε είπε απαντώντας κυνικά και αντιευρωπαϊκά στην αίτηση της Ελλάδας. Ομως ως πότε θα μας σερβίρεται τσάι χωρίς συμπάθεια;
ΤΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ…
“Το λυκόφως των πολιτικών ηγεσιών. Αιτία ή αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης”. Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου του εκλεγέντος νέου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, καθηγητή Νομικής, πρ. υπουργού και συγγραφέα Προκόπη Παυλόπουλου, που κυκλοφόρησε το 2011 από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη.
Με αυτό το βιβλίο ο καθηγητής Π. Παυλόπουλος, κατά τη γνώμη του, και συγκεκριμένα μέσα από τον συνδυασμό της ιδιομορφίας της σημερινής παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και του ελλείμματος που εμφανίζουν οι πολιτικοί ν’ αποτρέψουν ή τουλάχιστον να μειώσουν τις επιπτώσεις της στο κοινωνικό σύνολο -ιδίως δε στους οικονομικούς ασθενέστερους- εξηγείται το λυκόφως των πολιτικών ηγεσιών στη Δύση. Και το μεγάλο ερωτηματικό -και η συνακόλουθη αγωνία- που μοιρολατρικά στον επικίνδυνο κυματισμό της παρακμιακής τρικυμίας που έχει ξεσπάσει ή αν, υπερασπιζόμενες πρωτίστως τις αρμοδιότητές τους και την αποστολή τους έναντι των παγκοσμιοποιημένων αγορών και του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, θ’ αντιδράσουν και θάρθουν στο ύψος των περιστάσεων.
Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΙΑΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Αυτό το συμπυκνωμένο κείμενο “Το λυκόφως των πολιτικών ηγεσιών” κατά βάση εκφράζει από το 2011 τη βαριά οικονομική κρίση στη χώρα μας. Αλλά και στην ευρύτερη περιοχή των χωρών του ευρωπαϊκού νότου και της Ευρωζώνης και της Ευρώπης ολόκληρης. Ο σημαντικός Ελληνας πολιτικός και καθηγητής της Νομικής και νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος στο ίδιο κείμενο σηματοδότησε την αντίθεσή του στη σύγχρονη παρακμιακή τρικυμία που έχει ξεσπάσει στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον κόσμο μας…
Για να γράψει (στη σελίδα 24 του βιβλίου) ότι: «Ο εφιάλτης της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε κυοφόρησε διαδοχικά τρία συλλογικά συναισθήματα: Αρχικώς το ξάφνιασμα μπροστά στις μη αναμενόμενες -κάκιστα βεβαίως- εξελίξεις. Στη συνέχεια την ανησυχία -που γρήγορα μετεξελίχθηκε σε αγωνία- μπροστά στο πραγματικό τσουνάμι των κοινωνικο-οικονομικών συνεπειών, οι οποίες άρχισαν να εμφανίζονται και να πολλαπλασιάζονται με γεωμετρική πρόοδο. Τέλος -και εδώ εντοπίζεται το μείζον ζήτημα- τον φόβο εν όψει της γενικευμένης αβεβαιότητας “το τι τέξεται η επιούσα”. Αυτός ο φόβος, τον οποίο τροφοδοτεί το άγνωστο, έχει κάτι από τον μεταφυσικό φόβο του θανάτου».
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ ΦΕΡΝΕΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Και δεν είναι υπερβολή. Αρκεί κανείς να ρίξει μια ματιά στη χώρα μας -και όχι μόνο καθώς περνά ο χρόνος για να διαπιστώσει πώς η συλλογική μελαγχολία παίρνει διαστάσεις συναισθηματικής πανδημίας.
Ο νέος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, πέρα από τη νομική, συνταγματική και δικαιική δεινότητα- είναι ένας βαθιά στοχαζόμενος διανοούμενος. Συνενώνει την αρχαία ελληνική παράδοση μύθου, γνώσης, ιστορίας, χριστιανικής – ορθόδοξης παράδοσης και νεοελληνικής ζωντανής πολιτικής, αγωνιστικής, οικονομικής, κοινωνικής, λογοτεχνικής και γενικώς ιστορικής και πραγματικής σύγχρονης γνώσης, σε όλα τα επίπεδα της νεοελληνικής έκφρασης και λειτουργίας.
ΠΗΡΑΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΛΑΘΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΞΑΜΕ ΖΩΗ
Σε στενή σχέση με την ευρωπαϊκή παράδοση λόγου, τέχνης, επιστήμης, τεχνολογίας, ιστορίας και ποιοτικής ευαισθησίας και αναφοράς. Για να προτάξει στο βιβλίο του στο οποίο αναφερόμαστε σήμερα (και το οποίο είχαμε πρωτοπαρουσιάσει στα Χ.Ν. όταν πρωτοκυκλοφόρησε) το ευρύτατα γνωστό μέρος στίχων του Γ. Σεφέρη από το ποίημα “Αρνηση”, ποιήματα εκδ. Ικαρος 9η εκ. 1974,
“Με τι καρδιά, με τι πνοή
τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας λάθος
κι αλλάξαμε ζωή!”.
Ομως στην προλογική εισαγωγή στο βιβλίο του ο συγγραφέας Προκόπης Παυλόπουλος συνδέει τους διαχρονικούς ελληνικούς μύθους με τις πιο σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες της Α-βεβαιότητας και της μαθηματικής σκέψης, της θερμοδυναμικής που οδηγεί στα ακραία όρια της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάϊν.
ΑΠΟ ΤΟ 2000 ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ
Για να ξαναναφερθεί σε ένα άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Το Βήμα” την 1/6/2000. Σ’ αυτή την επιφυλλίδα αναφέρθηκε στο έργο του νομπελίστα Ιlya Prigogine “Το τέλος της βεβαιότητας” (εκδόσεις Κάτοπτρο, 1977, το οποίο είχαμε παρουσιάσει στα Χ.Ν.). Αλλά παράλληλα προέκτεινε την αναφορά στο έργο του Prigogine και σε άλλους επιστημονικούς χώρους που τους εποπτεύει γράφοντας τα εξής: «Δεν μπορώ να ξέρω αν τα χρόνια που θα περάσουμε στον υπό την ανωτέρω έννοια αστερισμό της αμφιβολίας θα έχουν τη γοητεία και την -κατά κάποιο τρόπο- αθωότητα της παρωχημένης πια εποχής της βεβαιότητας. Το πιθανότερο είναι κατά τα χρόνια αυτά να μάθουμε να ζούμε με την αγωνία».
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕ ΤΟ ΑΒΕΒΑΙΟ ΑΥΡΙΟ
Εχει όμως και αυτή η πορεία τη θετική πλευρά της: τη συμφιλίωση με το άγνωστο, την επίγνωση της φθοράς και την ετοιμότητά μας να γνωρίσουμε και ν’ αντιμετωπίσουμε -στο μέτρο των δυνατοτήτων μας πάντα- το απροσδόκητο ή και το χειρότερο. Και τούτο δεν είναι λίγο αν εξετάσει κανείς σε βάθος τη φύση και τον προορισμό του ανθρώπου.
Για να πει περαιτέρω ο θεωρητικός του Συντάγματος, του δικαίου, του πολιτισμού, έμπειρος πολιτικός και υψηλής επιστημονικής γνώσης και λογοτεχνικής ευαισθησίας νέος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας ότι εμμένει στις επισημάνσεις που έκαμε στο άρθρο του στην επιφυλλίδα στην εφ. “Βήμα” που δημοσιεύθηκε το 2000.
Η ΚΡΙΣΗ ΔΕΝ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΩΣ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Προεκτείνοντας αυτές τις επισημάνσεις στον πρόλογό του έκαμε μια σειρά συμπληρωματικών συλλογισμών: Με βάση τη διδαχή των δύο αρχαίων ελληνικών μύθων: α) Μύθος πρώτος: Ο Φόβος και ο Δείμος, μύθος β: Ο Λεβιάθαν, το θαλάσσιο κήτος του Ιώβ. Αλλά και με αναφορά στο τέλος των βεβαιοτήτων και την εξαιτίας αυτού του τέλους τη γιγάντωση και διαιώνιση της αγωνίας και του φόβου που μας διακατέχουν για το ανασφαλές αύριο. Πραγματικότητες που δεν προέκυψαν εντελώς νομοτελειακά.
Γι’ αυτό η ρίζα τους ήτοι η σύγχρονη πρωτόγνωρη -σε υφή και έκταση- οικονομική κρίση δεν γεννήθηκε ως φυσική κατάληξη των κανόνων του καπιταλισμού τουλάχιστον στην κλασική του μορφή.
Ολως αντιθέτως η οικονομική αυτή κρίση, όπως δείχνουν τόσο η προέλευσή τους όσο και τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι απόρροια της έντεχνης στρέβλωσης του κλασικού καπιταλισμού πρωτίστως μέσω των επιστημονικών “μεταμοσχεύσεων” που έχει υποστεί μετά τη δεκαετία του ’50 από τη σχολή του Σικάγο και τις νεοφιλελεύθερες καταβολές, αλλά και τις παραφυάδες της.
ΙΣΧΥΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ: ΕΘΝΙΚΗ ΑΠΟΚΥΡΙΑΡΧΙΑ
Αλλά είναι επιστημονικώς ανιδιοτελής αυτή η στρέβλωση του καπιταλισμού που μας οδήγησε ως εδώ. Ή μήπως έχει συγκεκριμένο πολιτικό υπόβαθρο και αντίστοιχη πολιτική στόχευση, με βάση όμως καθαρούς οικονομικούς υπολογισμούς;
Για να διερωτηθεί ο συγγραφέας από το 2011 που εκδόθηκε το βιβλίο του γράφοντας: «Ποια εξήγηση μπορεί να έχει το γεγονός ότι η ως νέα μετάλλαξη του καπιταλισμού -ιδίως από την αποδόμηση των στοιχείων κοινωνικής δικαιοσύνης, συστατικών παραγόντων της διαχρονικής του ισορροπίας και προσαρμοστικότητας οδήγησε από τη μια πλευρά στην οικονομική παγκοσμιοποίηση; Και από την άλλη πλευρά, συνακόλουθα, στη μοιραία ανάγκη στροφής παγκοσμιοποιημένης οικονομικής διακυβέρνησης. Η οποία όμως δεν μπορεί να εδραιωθεί παρά μόνο μέσα από την υποδόρια απίσχνανση της εθνικής κυριαρχίας και την αντίστοιχη αποδυνάμωση των κάθε είδους πολιτικών, άρα και της δημοκρατικής νομιμοποίησης άσκησης των αρμοδιοτήτων τους;».
(Η συνέχεια σε επόμενο άρθρο μας)
