Λείπει από τη Θυμιανή Παναγία ένα μνημείο

Κύριε διευθυντά,
η Θυμιανή Παναγία ήτανε μέχρι τον Μάη του 1821 ένα μοναστήρι των Κομητάδων, από τότε και στο εξής είναι η Αγία Λαύρα όλης της Κρήτης, διότι τη μέρα αυτή, και σε αυτή τη θέση ελήφθη η κοσμοσωτήριος για τον ελληνισμό απόφαση, να παιχτούνε όλα “κορώνα – γράμματα” ελευθερία ή θάνατος. Μα τώρα που απολαμβάνομε τα μεγάλα αγαθά της ελευθερίας τα εκτιμούμε με επιπολαιότητα. Εγώ έζησα στη σκλαβιά των ναζί και παιδί ακόμα, με πηγαίνανε αγγαρεία στην Αγ. Γαλήνη και είχανε ένα κάρο μα δεν φροντίσανε να βρούνε άλογο, μα όπου ήτανε ανήφορος εβάζανε 5-6 άντρες στο κάρο και κουβαλούσαμε τα μπάζα. Κάποτε που ήρθε ο Μποκ στο συνεργείο μας και του φάνηκε πως είχαμε βγάλει λίγη δουλειά, επήρε το ραβδί του επιστάτη μας, που ήτανε στο πάνω μέρος του δρόμου και τον έδειρε πρώτα αυτόν και μετά εκατέβηκε στο συνεργείο και κρατώντας με το ένα χέρι το λούγκερ, με το άλλο μάς έδειρε όλους με τη σειρά. Μα και όταν, 1-5-1941, επικρατήσανε, την 3-6-1941 εσυλλάβανε στις Κομητάδες έναν νεαρό από τη Σκαλωτή, και κρατούσε απαγορευμένα είδη, του δώσανε ένα σκαπανικό και τον διατάξανε και έσκαψε έναν λάκκο και μετά τον σκοτώσανε και τον βάλανε στον λάκκο που έσκαψε…
Οι μητέρες μας όταν φεύγαμε από το σπίτι στεκόντουσαν στην πόρτα και μας βλέπανε λίγο, διότι δεν ξέρανε αν θα μας ξαναδούνε. Αλλά ας πούμε για τους υπερβάρβαρους Τούρκους. Ας σκεφτούμε μόνο το παιδομάζωμα. Από 14-20 χρονών παίρνανε τα παιδιά και ύστερα από 5-6 χρόνια εκπαίδευση στο Κοράνιο και στον εκτουρκισμό, τα κατατάζανε στα τάγματα των Γενίτσαρων και τα στρέφανε εναντίον του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού. Ο Χακίμ Ισμαήλ πασάς, που το 1861 ήταν σκληρός διοικητής της Κρήτης, ήτανε Ελληνάκι και το πήρανε παιδί από τη Χίο. Οσα παίρνανε από 14-20 χρονών τα λέγανε Ατζέμ Ογλού, όσα παίρνανε από 4-10 χρονών τα λέγανε Ιτς Ογλάν. Αυτά τα πηγαίνανε στην Αδριανούπολη και συχνά τα βάζανε σε υπεύθυνες θέσεις, εφτάνανε μέχρι και βεζύρηδες.
Μα εσκεφτήκατε ποτέ την περίπτωση, να σου πάρουνε το γιο σου 20 χρονών παλικάρι, να τον κάνουνε Γενίτσαρο και να τον στρέψουνε εναντίον σου; Μπορείτε να σκεφτείτε τη θέση του Θοδωρομανώλη π.χ., που του απαίτησε ο Τούρκος Βεργερής να πάει να του παίζει τη λύρα “να σέρνει τσοι ξαδέρφες του, να σέρνει και τη χήρα”, και “έριχνε ρόβι και ψαρές απάνω εις τσι τάβλες κι απάνω εχορεύανε οι κοπελιές κι οι γράδες” (για να γλιστρούνε, να πέφτουνε, να γελά αυτός). Ο ήρωας όμως ο Θοδωρομανώλης δεν άντεξε την ταπείνωση που απαιτούσε ο Αγαρινός και τον σκότωσε. Ηξερε τι θα επακολουθούσε μα προτιμούσε τον θάνατο από μια τέτοια ζωή. Με το αίμα τους και με τεράστιες θυσίες, μάς κληροδότησαν οι ήρωες πρόγονοί μας την θεία ελευθερία. Τους οφείλομε τιμή και μνήμη!
Ο τέως δήμαρχος Σφακίων Σήφης Λύκος, με επιστολή του στα “ΚΡΗΤΙΚΑ ΝΕΑ”, κάποτε έριξε την ιδέα ότι θα έπρεπε να γίνει ένα μνημείο στη Θυμιανή Παναγία, μα δε συγκινήθηκε κανείς. Μα είναι φανερό ότι την ώρα που έχομε μνημεία όπου έγινε μια μάχη ή και μια συμπλοκή, στη Θυμιανή Παναγία, δεν επιτρέπεται να λείπει ένα μνημείο. Επιτακτικά επιβάλλεται να κινητοποιηθεί η Αντιπεριφέρεια Χανίων, η Περιφέρεια Κρήτης, να ενδιαφερθούνε και οι Σύλλογοι των Σφακιανών και ο Δήμος Σφακίων, μα το θέμα είναι της Κρήτης, δεν είναι των Σφακίων. Κάθε χρόνο, στην επέτειο του γεγονότος γίνεται μια εκδήλωση, μα γίνεται στα αόριστα και στα τυφλά. Θα έπρεπε να υπάρχει ένα μνημείο και εκεί να γίνεται η εκδήλωση.
Είμαι ένας απλός πολίτης, δεν είμαι ένας παράγοντας, μα είμαι απόλυτα βέβαιος ότι αυτό που υποστηρίζω πρέπει να συγκινήσει τους παράγοντες. Μια μαρμάρινη πλάκα που είναι εντοιχισμένη στη Θυμιανή Παναγία, είναι πολύ μικροσκοπικό σύμβολο σε σχέση με το τεράστιο γεγονός που συμβολίζει.
Κανάκης Γερωνυμάκης
συγγραφέας – λαογράφος