Η λήθη είναι η φυλακή μας

«Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη» Μίλαν Κούντερα

Ωραία τα κάλαντα με τα παιδιά έξω από τις πόρτες σαν εξόριστοι άγγελοι χαμένων παραδείσων. Καλά Χριστούγεννα, λοιπόν, μόνο που το δέντρο του λαού δεν στολίστηκε ακόμα, το δέντρο της ευτυχίας του. Τώρα ναι… ας γιορταστούν τα Χριστούγεννα μέσα στις φυλακές του υποταγμένου ανθρώπου, ας στολιστούν με χρυσοκόκκινα στολίδια και εκκωφαντικές μουσικές, χρώματα και κινήσεις πανηγυρισμού στα πάντα. Μήπως και καταφέρουν να σκεπάσουν τις φωνές των μαρτυρίων, την αδυναμία και εξαθλίωση της ανθρώπινης υπόστασης, μήπως μπορέσουν να κρύψουν τη σφαγή του θείου βρέφους και τη φωνή – κραυγή της μάνας που τη γιορτή θολώνει με… χρώμα κόκκινο Μεγάλης Παρασκευής. Τα στολισμένα τραπέζια, η φαντασμαγορία των φώτων αλήθεια ποιον αφορούν, εμάς; Εμάς που η πίκρα της ερημιάς, της ξενιτιάς και της ορφάνιας σημάδεψε την κάθε γεύση και χαρά; Είμαστε οι δούλοι που επέλεξαν να ταΐσουν το τι… το πώς… και το πότε. Θέλουν να τρώμε αδιαμαρτύρητα ό,τι σερβίρουν και με γέλιο, κέφι να λέμε ευχαριστώ… ευχαριστώ… τι νόστιμο, τι ωραίο, τι λαμπρό… ευχαριστώ. Οι καλλιτέχνες μακάρι να δημιουργούν και να μην αρκούνται στο να πλαισιώνουν μόνο τα γιορτινά μηνύματα με τη φωνή της τέχνης τους, να μην γίνονται υποστηριχτές και να μην σιγοντάρουν γιορτινά συνεργάσιμοι τα εκάστοτε συστήματα και σχήματα. Είναι γεγονός ότι μπορεί να τους αγνοήσουν, να τους εξορίσουν από χώρους έκφρασης που θάπρεπε να είναι ανοιχτοί και όχι να προσφέρονται επιλεκτικά. Όταν όμως μια τέχνη δεν είναι συμβατή με το εορταστικό κλίμα, όταν μια τέχνη μεγεθύνει την κρυμμένη πραγματικότητα και κάνει φανερή την ασπρόμαυρη εικόνα της κοινωνίας, δεν μπορεί να είναι αρεστή στα κατεστημένα… μοιάζει να πενθεί, αλλά το πένθος αυτό δεν είναι παθητικό ούτε μοιρολόι, είναι στάση εσωτερικής δυναμικής, είναι παρουσία ενθύμησης, παρουσία που ζητά να αντιστρέψει τα δεδομένα, διψά για μια ουσιαστική γιορτή, δεν χωρά στα προσχεδιασμένα μενού, δεν μπορεί να οδηγείται… εξάλλου το πένθος είναι μνήμη των παγιδευμένων ονείρων μας, φλόγα με νοημα της κάθε θυσίας που η τέχνη δυναμώνει με τον τρόπο της και γίνεται όπλο αντίστασης, όταν δεν αυτοακυρώνεται μέσα στη λαοθάλασσα των εκφράσεων που απλά διακοσμούν και εφησυχάζουν… Αυτή η πλαστή ατμόσφαιρα γιορτής, χαράς, η ατμόσφαιρα η πλαισιωμένη από συμφέροντα με τη λέξη φιλανθρωπία… να βασιλεύει και να σκεπάζει την ευθύνη του κράτους για μέριμνα. Με τους ανθρώπους συγκινητικά ευαίσθητους να ψάχνουν τρόπο να προσφέρουν από το ελάχιστο που διαθέτουν τονίζει την ανάγκη μας να πάρουμε δυναμικά θέση στη διεκδίκηση του αυτονόητου με δυναμικά μέτρα… γιατί τα ψίχουλα που σκορπίζονται εδώ και εκεί, τα ψίχουλα τα ζωγραφιστά… άδεια πακέτα με κορδέλες από σκοινιά του πνιγμού μας είναι. Και ξέρουν αυτοί να στολίζουν με μάσκες γιορτής τα πρόσωπά μας, εμείς δεν ξέρουμε πώς να θρυμματίσουμε τη δική τους μάσκα, να δούμε μια και καλή το στόμα τους που χάσκει να μας καταπιεί. Ισως τότε η παγωμένη καρδιά μας που αγνόησαν και στρίμωξαν σαν σπουργίτι στον έρημο κόσμο βρει τρόπο, την άνοιξη που κυοφορεί, να κάνει βήμα εξέγερσης από το καθεστώς των δημίων. Αν και με τα περιτυλίγματα, με τα ζιζάνια έπνιξαν τον σπόρο της ελευθερίας, βαθιά, πολύ βαθιά, αναπνέει… δεν πέθανε αιώνες τώρα, ζει, ψάχνει τρόπο να απλωθεί, να διασχίσει την απίστευτα πυκνή μάζα των εμποδίων, να μην αποθαρρυνθεί από τη φαινομενική ήττα, να μην παραπλανηθεί άλλο από προστάτες και σωτήρες. Περίσκεψη, ενδοσκόπηση, προσήλωση, να σπάσουν οι χειροπέδες με τη δική μας στάση – αγρυπνία να μην χαθεί άλλος χρόνος σε άσκοπο ξόδεμα, οι φυλακές υψίστης ασφαλείας που κλείδωσαν τη ζωή μας πρέπει να λάβουν τέλος, εμείς οι ίδιοι είμαστε τα κλειδιά, το θαύμα και μήνυμα των Χριστουγέννων· αγάπη, ελευθερία, δικαιοσύνη θα καρποφορήσει με τους αγώνες μας.