Την μεγάλη ευλογία να λειτουργηθούν για πρώτη φορά στα ερείπια της ιστορικής Μονής της Παναγίας Φανερωμένης, η οποία βρίσκεται μεταξύ Αρτάκης και Περάμου στη χερσόνησο της Κυζίκου, είχαν σήμερα πολλοί απόγονοι Αρτακηνών, Περαμίων, Κυζικηνών και μελών της Ομογένειας της Πόλης και την Ίμβρου. Η Θεία Λειτουργία την ημέρα της Απόδοσης της μεγάλης εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου τελέσθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Μαζί του συλλειτούργησαν ο Μητροπολίτης Χαλκίδος Χρυσόστομος και ο Μητροπολίτης Σηλυβρίας Μάξιμος.
Τα ερείπια της μονής, η οποία σύμφωνα με την παράδοση χτίστηκε επί Αυτοκράτορος Βυζαντίου Ζήνωνος και ανοικοδομήθηκε και επεκτάθηκε περί τα 1860, βρίσκονται μέσα σε κοιλάδα στην υψηλότερη κορυφή του Δινδύμου Όρους. Ο χώρος καλύπτεται από μεγάλα πλατάνια. Η Μονή της Φανερωμένης της Αρτάκης ήταν γνωστή για την θαυματουργή εικόνα τής Παναγίας, που χρονολογείται στον πρώτο αιώνα. Όταν το 1922 οι Αρκατηνοί εκδιώχθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες κατάφεραν και διέσωσαν την εικόνα, την οποία μετέφεραν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη. Έκτοτε η εικόνα φυλάσσεται στο αριστερό κλίτος του Πατριαρχικού Ναού στο Φανάρι.
Στην σημερινή Θεία Λειτουργία παρέστησαν, ο Πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα Κυριάκος Λουκάκης, ο Γενικός Πρόξενος στη Σμύρνη Θεόδωρος Τσακίρης και ο Δήμαρχος Αρτάκης (Erdek) Χουσεΐν Σαρί, αλλά και αρκετοί Τούρκοι μουσουλμάνοι, κάτοικοι Αρτάκης. Οι απόγονοι των Ελλήνων της Κυζικηνής Χερσονήσου παρακολούθησαν τη Θεία Λειτουργία με συγκίνηση, ευλάβεια και χαρά και μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, τους Μητροπολίτες, τους ιερείς και τον χορό των ιεροψαλτών σιγόψαλλαν «Δεύτε άπαντα τα πέρατα της γης, την σεπτήν Μετάστασιν της Θεομήτορος μακαρήσωμεν».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην ομιλία του ανέφερε ότι η Παναγία μητέρα μας «πεποικιλμένη τη θεία δόξη» μάς συγκέντρωσε όλους σ’ αυτό το σεβάσμιο ερείπιο του μεγάλου καυχήματος της Κυζικηνής ευσέβειας, την Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Φανερωμένης. Ο κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε ότι η απόδοση της μεγάλης εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι «η κορύφωση και το επιστέγασμά της και ο χαρμόσυνος επίλογός της». Τα «εννιάμερα της Παναγίας» όπως τα ονομάζει ο λαός, σημαίνουν -είπε ο κ. Βαρθολομαίος- περισσότερες από είκοσι χιλιάδες πανηγύρεις μόνο στον γεωγραφικό χώρο της Ελλάδος. Επίσης πρέπει να προστεθούν οι λίγες -συνέχισε- που απέμειναν και εδώ, στην Πόλη, στην Ίμβρο και «στο μέγα πέλαγος της ανά την οικουμένη Διασποράς μας, προσθέσατε την Κύπρο και θα αντιληφθείτε τι σημαίνει η Παναγία και η εορτή της για το ευσεβές Γένος μας».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε με συγκίνηση στην πρώτη επίσκεψή του στα ερείπια της μονής τον Οκτώβριο του 2014 και είπε ότι τότε χωρίς την παρουσία πιστών τελέσθηκε Θεία Λειτουργία από τον Μεγάλο Σύγκελλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αυτό το γεγονός, σημείωσε, όταν έγινε γνωστό κινητοποίησε τους απογόνους των Αρτακηνών που βρίσκονται στη Νέα Αρτάκη της Εύβοιας και αλλού και άναψε τη μεγάλη φλόγα του πόθου και της λαχτάρας «για ένα ξαναζωντάνεμα της μονής, που ήτο το ιερό παλλάδιον της Κυζικηνής θρησκευτικότητας».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του επεσήμανε ότι «η Θεία Λειτουργία είναι πάντοτε σύναξη και σύνοψη όλης της Εκκλησίας, της επί γης στρατευομένης και της εν ουρανώ θριαμβευούσης». Έτσι, τόνισε ο κ. Βαρθολομαίος, σήμερα είμεθα πολλοί περισσότεροι οι παρόντες απ’ όσους μπορεί κάποιος να αριθμήσει παρατηρώντας γύρω του «διότι, είναι και οι μυστικώς και πνευματικώς και αοράτως παριστάμενοι. Χορός ολόκληρος Αγίων με επικεφαλής τον Άγιο Αιμιλιανό Επίσκοπο Κυζίκου» είπε χαρακτηριστικά.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευχαρίστησε θερμά τον Δήμαρχο Ερντέκ, Χουσεΐν Σαρί, για την βοήθειά του στην τέλεση της Θείας Λειτουργίας και την εξασφάλιση άδειας από τις κεντρικές τουρκικές αρχές. Είσης ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη Χαλκίδος Χρυσόστομο και τους υπευθύνους των εκδόσεων «Κύζικος», τους κυρίους Πέτρο Ποδάρα και Ιωάννη Ρίζο, οι οποίοι, είπε, πολύ εργάστηκαν και κοπίασαν για τη διοργάνωση. Από πλευράς Νέας Αρτάκης Εύβοιας της προσκυνηματικής επίσκεψης ευχαριστίες εξέφρασε και προς τον Μητροπολίτη Σηλυβρίας Μάξιμο για την «πολλή αγάπη και το ενδιαφέρον του για τας αλησμονήτους πατρίδας, τας προ αιώνος περίπου απορφανισθείσας».
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας προσφώνησε τον κ. Βαρθολομαίο εκ μέρους των εκδόσεως «Κύζικος» ο κ. Ιωάννης Ρίζος, ο οποίος είπε ότι οι απόγονοι των προσφύγων από την Αρτάκη και την περιοχή της Κυζίκου είναι ευγνώμονες προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη για τις πολύμοχθες υπέρ του Γένους προσπάθειες. Εκπληρώθηκε, είπε, ο θείος πόθος που σιγόκαιγε στις καρδιές μας, να πανηγυρίσει δηλαδή η ιερά αυτή μονή για πρώτη φορά μετά τον εκπατρισμό των πατέρων μας. «Επιστρέψαμε έστω για λίγες ώρες στην προαιώνια πατρογονική μας εστία και βιώσαμε με κατάνυξη και δέος το πολυσήμαντο γεγονός της Θείας Λειτουργίας μετά από δεκαετίες εγκατάλειψης και σιωπής του ιερού τούτου σκηνώματος της Πίστεως και του Γένους μας», είπε ο κ. Ρίζος. Επίσης επεσήμανε ότι η σημερινή Θεία Λειτουργία «έφερε εγγύτερα συγγενείς, φίλους, Αρτακηνούς, Περαμίους και άλλους Κυζικινούς, έφερε εγγύτερα χριστιανούς και μουσουλμάνους».
Ο Δήμος Αρτάκης προσέφερε σε όσους παρακολούθησαν τη Θεία Λειτουργία τυρί, ελιές, αϊράνι και τηγανίτες. Το μεσημέρι ο Δήμαρχος Αρτάκης παρέθεσε γεύμα προς τιμήν του Οικουμενικού Πατριάρχη στο οποίο παρακάθησαν και οι απόγονοι Αρτακινών, Περαμίων και Κυζικινών που ήρθαν για τη Θεία Λειτουργία.
